گروه بورس فلزات- وزارت اقتصاد دولت چین پس از مدت‌ها انتظار در بیستم ماه می‌اعلام کرد که در ادامه سیاست‌های اقتصادی این کشور، فولاد، فرو آلیاژها و فلزات غیر آهنی که از بنادر چین به مقصد کشور‌های دیگر بارگیری شوند مشمول پرداخت عوارض صادراتی خواهند بود.

در بخش فولاد بیشترین عوارض جدید به میزان ۱۰‌درصد مربوط به فولاد‌های کربنی طویل شامل تیر آهن، میلگرد و مفتول است و از محصولات تخت، روکش دار، گالوانیزه و آلیاژی ۵ از ارزش محصول عوارض صادراتی اخذ خواهد شد. از سوی دیگر صادرکنندگان محصولات میانی مانند شمش و اسلب از تاریخ اعلام شده می‌بایست ۱۵‌درصد مالیات ویژه صادرات این محصول را پرداخت کنند که این مبلغ قبلا ۱۰‌درصد از ارزش محصول تعیین شده بود. به طور مشخص دولت چین صادرات این محصولات را که در گذشته نه چندان دور تشویق می‌کرد، با مانع جدی روبرو ساخته است.
تاثیر اعمال تعرفه‌های جدید، در اولین مرحله افزایش حجم صادرات این کشور در ماه مه است. بر اساس گزارش‌های رسیده در این ماه صادرکنندگانی که کالایی در بنادر یا انبار‌های داخلی چین در اختیار داشتند تلاش کردند تا هر چه زودتر محموله را به بازار‌های هدف ارسال کنند. در این ماه 6‌میلیون و دویست‌هزار تن فولاد از کشور چین به دیگر نقاط دنیا ارسال شد که بخشی از آن نیز به مقصد منطقه خلیج‌فارس از جمله بنادر ایران بارگیری شده است. با توجه به بعد مسافت می‌توان انتظار داشت که در ماه جاری محصولات بیشتری را از کشور چین در مناطق مختلف جهان ببینیم اما افزایش یک ماهه حجم صادرات موجب کاهش قیمت نخواهد بود چرا که این روند رو به کاهش است. تولید کنندگان چینی با عوارض جدید قادر به فروش محصولات خود با قیمت‌های قبلی نیستند. برای نخستین بار بهای شمش ساخت چین در بعضی از مناطق از محصولات اوکراین پیشی گرفته است و با توجه به تفاوت در کیفیت، بسیاری از خریداران، پیشنهاد قیمت‌هایی که از سوی چینی‌ها ارائه می‌شود را بیشتر یک شوخی تلقی می‌کنند.
صادر کننده چینی که تا یکسال پیش برای صدور محصولات خود از جوایز صادراتی استفاده می‌نمود اینک ناچار است تا ۱۵درصد عوارض صادراتی پرداخت کند و این موضوع به دلیل وابستگی فولاد چین به واردات مواد اولیه و انرژی وضعیت دشواری برای تولید کنندگان فولاد در این کشور ایجاد کرده است. نگاهی به وضعیت بازار فولاد در شرق آسیا که منطقه تحت نفوذ چین به شمار می‌آید، موید این واقعیت که تاثیر مالیات‌های جدید حتی قبل از اعلام رسمی‌آن وجود داشته است. در این منطقه قیمتها در حال افزایش است. به طور ویژه در منطقه شرق آسیا بهای شمش و میلگرد بسیار به هم نزدیک است که این موضوع به دلیل اختلاف در مالیات‌های صادراتی این محصول در کشور چین است.
عکس‌العمل تولیدکنندگان دیگر فولاد در این میان چیست؟
با ادامه روند فعلی، این انتظار وجود داشت که صادرات چین تا پایان سال ۲۰۰۷ به حدود ۷۰‌میلیون تن بالغ شود اما این روند تغییر یافته است. بازارهای شرق آسیا، خلیج‌فارس و جنوب اروپا به عنوان بازار‌های هدف بیشترین سهم از محصولات این کشور را به خود اختصاص داده‌اند اما در این مناطق نیز به نظر می‌رسد فضای زیادی برای تولید کنندگان دیگر و بیش از همه اوکراین و ترکیه ایجاد شده تا کمبود بازار را جبران کند. در ابتدای سال ۲۰۰۷ چینی‌ها نقش ترک‌ها را در دو منطقه اروپا و خاور میانه کمرنگ ساختند و بازار منطقه شرق آسیا را نیز از دست اوکراین خارج کنند، تولید کنندگان فولاد در این دو کشور در اولین واکنش قیمت‌های پیشنهادی خود را اندکی افزایش دادند و در انتظار پاسخ بازار به این افزایش می‌باشند.
در منطقه خلیج‌فارس نیز به رغم وجود حجم زیادی از محصولات چینی، بازار شاهد افزایش محدودی در قیمت محصولات نهائی و میانی بود. با توجه به اینکه حدود 10‌درصد به بهای تمام شده محصولات چینی افزوده خواهد شد انتظار افزایش بیشتری در این بازار وجود دارد. در حال حاضر بهای میلگرد حدود 5 دلار در هر تن افزایش یافته است که این موضوع می‌تواند به دلیل انتظار واردات بیشتر در ماه جاری میلادی باشد. بازار خلیج‌فارس که به طور سنتی به تولید کنندگان ترکیه و تا حدودی نیز اوکراین تعلق داشت طی ماه‌های گذشته با سیل واردات محصولات چینی به بنادر این منطقه روبرو شد اما اعمال مقررات جدید می‌تواند این شرایط را تغییر دهد. آخرین پیشنهاد شرکت‌های چینی برای تحویل میلگرد در ماه‌های آگوست و سپتامبر بین 590 تا 600 دلار تحویل در بنادر خلیج‌فارس است که حدود 20 دلار بالاتر از معاملات صورت گرفته قبلی است.
دولت چین چه هدفی را دنبال می‌نماید؟
به روشنی می‌توان دریافت که دولت چین علاقه‌ای به صادرات محصولاتی که تولید آن را همراه با ایجاد آلودگی و ارزش افزوده کم می‌داند ندارد. چینی‌ها طی مدت بسیار کوتاهی از یک وارد کننده بزرگ به یک صادر کننده بزرگ تبدیل شدند و به رغم وجود محدودیت‌های قابل توجه، این توانائی بالقوه در صنعت فولاد چین وجود دارد که با تکیه بر بازار‌های صادراتی به تولید یک‌میلیارد تن فولاد در سال دست یابد و این آن چیزی نیست که اقتصاددانان چینی به آن می‌اندیشند. در واقع سیاست چین جذب سرمایه‌گذاران خارجی برای تولید محصولات خود در داخل مرزهای این کشور است و فولاد طعمه‌ای ایست برای جذب بخشی از این سرمایه. به عنوان مثال صنایع کشتی‌سازی کره که مقام اول را در تمام جهان داراست، طی سال‌های اخیر به استفاده از ورق‌های چینی روی آورده است تا هزینه‌های خود را کاهش دهد اما در آینده اگر بخواهد باز هم از ورق‌های چینی در تولید محصولات خود استفاده کند می‌بایست سایت‌های تولیدی خود را به بنادر چین انتقال دهد و این موضوعی است که به طور جدی در صنایع مختلف در گوشه و کنار جهان به آن می‌اندیشند.