یادداشت
بورس‌های کالایی تا چه حد به اهداف خود نزدیک شدند؟
با گذشت حدد ۳سال از تشکیل و راه‌اندازی اولین بورس کالایی کشور شاید این سوال به ذهن بسیاری از فعالان و کارشناسانی که با این بورس‌ها سروکار دارند خطور کرده باشد که بورس‌های کالایی در کشور با چه هدفی تشکیل شده‌اند و تا چه حد به اهداف از پیش تعیین شده خود رسیده‌اند؟
آزاده حسینی
با گذشت حدد ۳سال از تشکیل و راه‌اندازی اولین بورس کالایی کشور شاید این سوال به ذهن بسیاری از فعالان و کارشناسانی که با این بورس‌ها سروکار دارند خطور کرده باشد که بورس‌های کالایی در کشور با چه هدفی تشکیل شده‌اند و تا چه حد به اهداف از پیش تعیین شده خود رسیده‌اند؟ شاید طرح این سوال بسیار کلی باشد اما آن چه که دردل این سوال مطرح است این است که فعالیت بورس‌های کالایی بعد از ۳سال و اندی به کجا رسیده چه پیشرفتی کرده است کارشناسان و متخصصینی که در این بورس‌ها فعالیت می‌کردند کجا هستند آن همه کمیته‌هایی که برای بررسی مشکلات و پویایی بیشتر بورس‌ها بود چه شدند؟
متاسفانه اجرای قانون جدید بازار سرمایه باعث شده تا مسوولان فعلی بورس‌های کالایی تنها پاسخی که به این همه سوال می‌دهند این است که تا زمان اجرای قانون جدید و ورود اعضای هیات‌مدیره شرکت بورس کالا در این رابطه سخنی نمی‌توانند بگویند.
آن‌طور که پیدا است اکثر کارشناسان و متخصصان بورس‌ها در پی اجرای قانون جدید بورس کالا از بورس‌ها رفته‌اند و یا از یاد رفته‌اند و افراد جدید هم به دلیل به تاخیر افتادن مراحل بررسی تایید صلاحیت مدیران بورس‌های کالایی هنوز در این بورس‌ها حضور پیدا نکرده‌اند.
و اکنون این بورس‌های کالایی که با هزاران امید و آرزو و با اهداف بلندمرتبه تاسیس شدند دچار سکون شده‌اند و تنها فعالیت‌هایی که در درون آنها صورت می‌گیرد یکسری کارهای تکراری و عرضه و مبادله انواع کالا همانند سایر فروشگاه‌های کشور است که آن هم تنها در ۴روزکاری از ساعت ۱۰ تا ساعت یک بعدازظهر به طول می‌انجامد، شکل می‌گیرد. آیا تمام هدف هنگام تاسیس بورس کالا همین عرضه به صورت نقدی و سلف چند فلز انگشت‌شمار بوده است؟
گرچه تنها تاسیس بورس‌فلزات خود یکی از مهم‌ترین رویدادهای صنعت فولاد بوده که می‌توانسته انجام شود که آن هم قیمت‌گذاری برحسب نظام عرضه و تقاضا بوده و این صنعت از رانت‌های موجود در آن به دلیل سیستم حواله‌ای رهایی پیدا کرده است، اما با راه‌اندازی بورس‌فلزات حرف و حدیث‌ها پیرامون صنعت فولاد پایان نپذیرفت چرا که با اعطای تعداد محدودی کارگزاری به افرادی خاص و حضور پررنگ شرکت‌های دولتی باز هم حرف و حدیث حول و حوش فعالیت این بورس بسیار است که امید است با تمهیداتی که در آینده اندیشیده می‌شود نه تنها شرکت‌های دولتی بلکه شرکت‌های خصوصی هم انگیزه حضور در این رینگ مبادلاتی پیدا کنند و ابزارهای مبادلاتی گسترش پیدا کرده و فعالان و سرمایه‌گذاران بیشتری به حضور در آن تمایل پیدا کنند و از حالت سکون فعلی خارج شده و پویاتر شود. برای حضور در این رینگ مبادلاتی شاید رسیدن به آن مرحله یعنی یک بورس واقعی زمان زیادی ببرد اما همان که در مسیر توسعه و پیشرفت بورس گام برداریم حداقل این پیام را به ما می‌رساند که برای رسیدن به هدف گام برداشته‌ایم اما این‌طور که به نظر می‌رسد در حال حاضر یک مکانی برای عرضه انواع خاصی فلز وجود دارد که در ۴روز هفته هم فعال است و تعدادی خاص تولیدکننده این محل را می‌شناسند که در صورتی که بتوانند مشتری خود را جذب کنند و یا نظر مشتری خود را برای حضور در بورس جلب کنند به این محل آمده و مبادله انجام می‌دهند در غیر این صورت به جز چند تولیدکننده دولتی، سایر تولیدکنندگان اصلا با فعالیت این بورس آشنایی ندارند و یا در صورت آشنایی به دلیل مشکلاتی که برای رقابت با شرکت‌های بزرگ دولتی دارند از حضور در این تالار سرباز می‌زنند، گواه روشن این سخن هم آمار روزانه مبادلات بورس‌فلزات است که به جز چند تولیدکننده بزرگ دولتی سایر تولیدکنندگان بخش‌خصوصی و یا شرکت‌های خارجی حتی در صورت عرضه محصولاتشان مشتری برای آنها ندارند.
به هر حال به جز اینکه منتظر انتخاب اعضا هیات‌مدیره از سوی سازمان بورس و اوراق‌بهادار برای حضور و فعالیت آنها در بورس‌های کالایی باشیم کار دیگری از عهده ما برنمی‌آ‌ید، اینکه فعالیت بورس‌های کالایی بعد از اجرای قانون جدید بازار سرمایه تا چه حد به بورس اوراق‌بهادار وابسته شده است سخن دیگری است که در این مجال نمی‌گنجد.
ارسال نظر