مواضع «دولتی‌ها» در مورد واردات تیرآهن غیر استاندارد

ایسنا- درحالی‌که موضوع واردات تیرآهن‌های روسی به کشور یکی ازچالش‌های ایجاد شده برای موسسه استاندارد طی سال گذشته محسوب می‌شد، هم اکنون شاهد حمایت این موسسه از واردات این نوع تیرآهن‌ها هستیم.

همزمان با مطرح شدن بحث واردات محموله ۱۳۰‌هزار تنی تیرآهن‌های روسی به ایران در نیمه اول سال گذشته، موسسه استاندارد با این کار به شدت مخالفت کرد. در آن زمان، توجیه مسوولان موسسه این بود که وزن تیرآهن‌های روسی از معیارهای قابل قبول در استاندارد‌های ایران کمتر است و با توجه به خطراتی که از نظر ایمنی به همراه خواهد داشت، باید از واردات آن جلوگیری شود. گرچه در این خصوص کشمکش‌های بسیاری بین موسسه استاندارد، وزارت بازرگانی و بخش خصوصی متقاضی واردات تیرآهن‌های روسی صورت گرفت، ولی بخش خصوصی تمام تلاش خود را برای واردات آن به‌کار گرفت و درحالی‌که موسسه استاندارد ورود این محصول را به بازارعمومی‌ کشور قابل قبول نمی‌دانست، بالاخره محمد آزاد، رییس اتحادیه آهن فروشان، از ورود محموله ۱۳۰‌هزار تنی آهن به کشور با هدف حل مشکل افزایش قیمت این محصول خبر داد.

مصلحت‌اندیشی برای واردات تیرآهن‌های غیراستاندارد؟!

نظام الدین برزگری، معاون نظارت بر اجرای استاندارد و سیستم‌های کیفیت موسسه استاندارد، دراین خصوص با بیان این‌که موسسه استاندارد به وظیفه خود درخصوص آزمایش محموله‌ وارداتی و مطابقت آن با استانداردهای مربوط عمل و مخالفت خود را با ورود این محموله‌ به منظور عرضه در بازار و مصرف برای عموم اعلام کرده ‌است، گفته بود: ممکن است واردات محموله ۱۳۰‌هزار تنی تیرآهن براساس یک نوع مصلحت‌اندیشی و برای استفاده در یک طرح خاص دولتی انجام شود که در این صورت و با وجود نظارت وزارتخانه‌های مرتبط با این امر مشکلی برای واردات از نظر موسسه استاندارد وجود نخواهد داشت.

او در پاسخ به این سوال که آیا موسسه استاندارد از ورود محصولات غیر استاندارد برای استفاده در پروژه‌ای خاص جلوگیری نمی‌کند؟ گفته بود: بحث محصول غیر استاندارد با آهن متفاوت است و آهن بر اساس محاسبات آیین‌نامه ۲۸۰۰ از نظر وزن کنترل می‌شود و موسسه استاندارد نیز با واردات و عرضه آهن دارای مشخصات مخالف با این آیین‌نامه موافق نیست، ولی در صورتی که این آهن در طرح‌های دولتی و با انجام محاسبات مهندسی خاص ساخت یا مثلا به عنوان مواد اولیه کارخانه‌های ذوب استفاده شود، منعی برای واردات آن وجود نخواهد داشت، زیرا در غیر این صورت ممکن است ضرر مالی به کشور وارد شود. برزگری همچنین گفته بود: البته این کار باید با نظارت دولت و براساس یک‌سری تضمین‌ها از طرف وزارتخانه‌ها انجام شود که موسسه استاندارد نیز خواستار تضمین‌های لازم از سوی وزیران صنایع و بازرگانی شده ‌است. وی تصریح کرده‌ بود: موسسه استاندارد نمی‌تواند به دلیل تنظیم قیمت بازار با واردات هر نوع آهن به کشور موافقت کند، زیرا بعدها ممکن است این محصول وارداتی مشکل‌زا باشد.

صدور مجوز واردات تیرآهن با شرایط ویژه!

ازسویی، رییس اتحادیه آهن فروشان با تاکید برغیرکارشناسی بودن ایراد موسسه استاندارد به ایسنا گفته بود: آهن وارداتی در زمان ثبت سفارش گواهی استاندارد مبدا و نیز سایر مدارک را ارائه کرده، ولی با وجود این، موسسه استاندارد به بهانه کم بودن وزن آهن‌های وارداتی (هر متر یک کیلو سبک‌تر از تولید داخل است) اجازه واردات را صادر نکرد.

به ادعای وی عده‌ای از کسانی که منافعی در بازار دارند با استفاده از روابط و همچنین وارد کردن فشار، موسسه استاندارد را وادار می‌کنند تا پس از گذشت فصل تابستان و در زمان اوج تقاضا اجازه واردات داده شود که هیچ تاثیری نیز در تنظیم بازار نخواهد داشت.

حال پس از گذشت حدود یک سال از این ماجرا، دیدگاه مسوولان موسسه استاندارد در مورد واردات تیرآهن‌های روسی به کشور تغییر کرده و این در حالی است که گفته می‌شود مخالفت موسسه استاندارد با واردات این محموله‌ها در سال گذشته در پی فشار‌های وارده ازسوی وزارت مسکن و شهرسازی بوده و تصمیم اخیرموسسه با موافقت این دو مرکز دولتی صورت گرفته‌ است.

تغییر موضع موسسه استاندارد نسبت به ایمنی تیرآهن‌های وارداتی

محمد ناظمی‌ اردکانی، رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، درخصوص تغییر نظراین موسسه نسبت به واردات تیرآهن‌های روسی اظهار کرد: درقانون موسسه استاندارد، به پذیرش استاندارد مورد قبول کشور‌هایی که مبدا صادرات کالا به ایران هستند، اشاره شده‌ و با توجه به بالا بودن حجم طرح‌های عمرانی و در نتیجه نیاز این طرح‌ها به مقاطع مختلف فولادی، قرار شد علاوه براستاندارد‌های DIN آلمان، استاندارد GOST روسیه و GIS ژاپن نیز در مورد کالا‌های وارداتی به کشور پذیرفته شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا واردات تیرآهن‌های روسی که وزن سبکی دارند، از نظر ایمنی مشکلی را در پی نخواهد داشت؟ گفت: در این زمینه مشکلی ایجاد نخواهد شد، زیرا استاندارد GOST روسیه در سطح بالایی است و در واقع کشور‌های آسیای میانه و اتحاد جماهیر شوروی درایجاد صنایع فولادی خود از تکنولوژی کشور روسیه استفاده کرده‌اند که شرکت‌های ذوب آهن اصفهان و فولاد مبارکه نیز از آن جمله‌اند.

رویکرد سبک‌سازی ساختمان‌ها، توجیه صدور مجوز واردات!

نیره پیروزبخت، مدیرکل بازرسی کالا و امور صادرات و واردات این موسسه، نیز با اشاره به اجباری بودن استاندارد تیرآهن گفت: براساس تصمیم موسسه استاندارد، به جزاستاندارد ملی موجود در مورد تیرآهن، استاندارد برخی کشور‌های دیگر نیز مورد قبول موسسه خواهد بود.

وی ادامه داد: همچنین مجوزایجاد شرکت‌های بازرسی پیش از حمل کالا در مبدا صادرات محصول به ایران صادر شد و به این ترتیب امکان بازرسی کالا‌های وارداتی به کشور در مبدا تولید آن وجود خواهد داشت.

او در مورد خطرات احتمالی ناشی از مصرف تیرآهن‌های تولید روسیه با توجه به سبک بودن وزن آن نیز گفت: مشخصات مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی این تیرآهن‌ها بررسی شده که تفاوت زیادی با تولیدات ایران ندارد و تنها تفاوت موجود بین تیرآهن‌های تولید ایران و روسیه، سبک بودن تیرآهن‌های روسی است که با توجه به رویکرد سبک‌سازی ساختمان‌ها در دنیا، پذیرش واردات تیرآهن‌های روسی مشکلی را ایجاد نخواهد کرد.

پیروزبخت درخصوص تغییر موضع موسسه استاندارد در مورد واردات تیرآهن‌های روسی به کشور نیز گفت: در سال گذشته با محدودیت‌هایی مواجه بودیم که براساس آن باید تنها استاندارد‌های ایران را می‌پذیرفتیم، در حالی که این محدودیت در قانون موسسه وجود ندارد. وی افزود: درپی فشار برخی سازمان‌ها، بخشنامه‌ای در سال ۸۱ در خصوص آهن‌آلات به ما ابلاغ شد که براساس آن فقط باید استاندارد ملی مورد پذیرش موسسه قرار می‌گرفت.

او ادامه داد: با توجه به این که درقانون موسسه ذکر شده که کالای وارداتی به کشور باید با استاندارد‌های ملی و یا استاندارد‌های معتبر مورد قبول موسسه استاندارد مطابقت داشته باشد، بخشنامه مذکور لغو و قرار شد که استاندارد‌های بین‌المللی و معتبر نیز درمورد محصولات وارداتی مورد قبول قرار گیرند.

حال با توجه به موضع‌گیری اخیر موسسه استاندارد این سوال مطرح می‌شود که اگر بنا به ادعای مسوولان این موسسه درسال گذشته، مصرف تیرآهن‌های سبک روسی ایمنی مصرف‌کنندگان را به خطر خواهد انداخت، پس دلیل تغییر یک‌باره دیدگاه و موافقت با ورود محصولات یادشده چیست و آیا رویکرد به سبک‌سازی ساختمان‌ها در دنیا می‌تواند توجیه مناسبی باشد؟

ازسویی موسسه استاندارد به عنوان تنها مرکز آزمون کیفیت کالاهای وارداتی به کشور، مسوولیت بزرگی را درقبال مصرف کنندگان دارد. به همین دلیل ثبات سیاست‌های اعمالی ازسوی این موسسه نقش مهمی را در دیدگاه‌های موجود نسبت به آن داشته و به عبارتی کمرنگ بودن اثربخشی نظرات این موسسه علاوه بر این‌که نقش آن را در هاله‌ای از ابهام فرو ‌می‌برد، درواقع نوعی محدودیت دراجرای وظایف این مرکز را گوشزد می‌کند.