بهنود دامغانی

آنها هر روز حدود ۱۱ صبح پشت میزهای مخصوص خود روی آنها مانیتوری قرار دارد می‌نشینند، نگاهشان به اطراف است وضعیت بازار را به خوبی تجزیه و تحلیل کرده‌اند با کوچک‌ترین خبری بازار را به نفع خود می‌گردانند. این ۱۱نفر مانند ماهی‌های یک آکواریوم درون یک اتاق شیشه‌ای قرار دارند تفاوت‌ این اتاق با آکواریوم این است که هر چهار طرف این اتاق دایره‌ای همانند هم نیست بلکه در یک طرف این اتاق مانیتورهایی قرار دارد که آمار معاملات فلزات در آن درج می‌شود کنار این قسمت ناظرتالار می‌ایستد که اهل کرمان است.

البته از لندن آمده ولی اخلاق انگلیسی‌ها را ندارد. مرد خون‌گرمی است که نبودنش دردسرهای زیادی دارد، به طوری که تالار شاید به هم بریزد. رییس تالار می‌تواند از جزئیات معاملات اطلاع داشته باشد.

بازیگران اصلی بورس فلزات تهران این ۱۱نفر هستند که کارگزاران بورس نام دارند و می‌توانند نبض بازار را دراختیار بگیرند.

کارگزاران مامور خرید از بورس هستند. یعنی اگر شخصی بخواهد هر نوع فلز آهنی و غیرآهنی نظیر تیرآهن، میلگرد، شمش فولاد، آلومینیوم و مس بخرد ابتدا باید تقاضای خود را به این کارگزاران که تعدادشان محدود است اعلام کند. خریداران خرد اغلب نمی‌توانند از این ۱۱کارگزار خرید کنند.

این عامل انحصار ایجاد کرده است یعنی افراد معدودی می‌تواند از بورس خرید کنند به عبارتی فقط چند نفر که سرمایه زیادی در اختیار دارند می‌توانند از این ۱۱کارگزار کالا بخرند و نبض بازار را در اختیار بگیرند.

«این مشکل ساختاری بورس فلزات است.»

به طوری که خریداران بزرگ فلز (به‌خصوص آهن) با هماهنگی کارگزاران می‌توانند به راحتی آهنگی مناسب برای رقص قیمت فلزات در بازار بنوازند. به نوعی این بازی بزرگ به عهده کارگزاران است. که مجوز قانونی برای انجام معاملات دارند.

با تشکیل بورس‌فلزات تهران همگان این تصور را داشتند که قیمت‌ها تعادلی می‌شود و رانت از بین می رود و بازار شفاف می شود. چرا که در دهه ۶۰و۷۰ به دلیل سیستم حواله‌ای در خرید آهن سودهای میلیاردی نصیب رانت‌خواران می‌شد.

به طوری که حق مصرف‌کننده و تولیدکننده آهن در این میان کاملا از بین می‌رفت. با تشکیل این بورس فلزی اقدام مهمی که صورت گرفت حذف سود جویان از بازار بود.

اما در حال حاضر شاهد شرایطی دیگری در بورس‌فلزات هستیم، به طوری که خریداران عمده آهن از این بورس افراد خاص هستند که تقاضای خود را از این ۱۱کارگزار تامین می کنند.

شاید بتوان با افزایش تعداد کارگزاری‌ها از انحصار خرید فلز توسط تعدادی خاص کاست.

این موضوعی بود که هفته گذشته مفتح، معاون وزیر بازرگانی نیز بر آن تاکید فراوان داشت.