برای اولین بار در کشور با ابداع طرح به کارگیری لاستیک‌های فرسوده خودرو در کوره‌های قوس الکتریکی جهت جایگزینی انرژی برق و سوخت کمکی، گام مهمی در صرفه‌جویی انرژی با تولید اقتصادی و سازگار با محیط‌زیست در صنعت فولاد کشور توسط ذوب آهن اصفهان برداشته شد. مهندس محمدحسن جولازاده، مدیر تحقیق و توسعه ذوب‌‌آهن اصفهان و مبتکر و ابداع‌کننده این طرح مهم صنعتی و زیست‌محیطی در گفت‌وگو با خبرنگار ما توانمندی‌ها و دستاوردهای ذوب‌آهن اصفهان، کارشناسان توانمند این مجتمع بزرگ صنعتی در عرصه‌های تولید و طرح‌های مهم صنعتی را یادآور شد و گفت: ذوب‌آهن اصفهان به عنوان پیشتاز تولیدکننده فولاد کشور خود را موظف می‌داند که تولید اقتصادی، مرغوب و سازگار با محیط‌زیست داشته و در جهت رفع معضلات محیط‌زیست صنایع دیگر کشور قدم‌های موثر بردارد. وی گفت: نزدیک به دو سال است که در حوزه معاونت برنامه‌ریزی و توسعه با محوریت مدیریت تحقیق و توسعه ذوب‌آهن اصفهان، تحقیقاتی تحت عنوان «به‌کارگیری لاستیک‌های فرسوده خودرو در کوره‌های قوس‌الکتریکی شارژ کربن و سوخت شیمیایی» شروع شده و بعد از بررسی و ارزیابی کلیه جوانب این پروژه با همکاری یکی از شرکت‌های اقماری خود (مرآت پولاد) به اجرا درآمد.

وی افزود: در این راستا در کوره قوس‌الکتریکی ۶تنی با جریان متناوب و ظرفیت ترانس ۸/۲مگاولت آمپر، شش نوع فولاد در طی ۲۰ذوب، طرح به کارگیری لاستیک‌های فرسوده با موفقیت اجرا شد و نتایج موفقیت‌آمیز زیر را به همراه داشته است:

- حذف کامل مصرف کک، چدن و برگشتی فولاد کربن در شارژ کربن کوره.

- ذوب‌شدن قسمت فلزی لاستیک (سیم و تسمه) در فولاد، این قسمت ۱۰ الی ۱۵درصد وزن لاستیک‌ها را تشکیل می‌دهد،

- کاهش ده‌درصد در میزان مصرف برق نسبت به فرآیند مرسوم.

- امکان تولید فولادهای کم‌کربن، کربن متوسط و پرکربن و فولاد آلیاژی که در تولید فولادهای پرکربن، کربن لاستیک راحت‌تر و بهتر در فولاد نفوذ داشته است.

- در گازهای خروجی دودکش کوره قوس الکتریکی، میزان گازهای CO، NOX و SO۲ خیلی پایین‌تر از حد مجاز ثبت شده است.

- لاستیک‌های فرسوده در تولید چدن‌های خاکستری و چدن گرافیت کروی به کار برده شده و نتایج مثبتی از خود نشان داده است.

- گوگرد فولادهای تولید شده خیلی پایین بوده و فولادهای با ده‌هزارم درصد گوگرد نیز تولید شده است.

- کاهش قابل توجه در قیمت تمام شده فولاد تولیدی.

- کاهش مصرف ویژه الکترود و نسوز.

- مصرف حدود ۲۰ کیلوگرم لاستیک فرسوده به ازای هر تن فولاد.

- کاهش مدت زمان دوره ذوب.

- در شرایط کنونی با توجه به این که نزدیک به سه چهارم از ۱۰میلیون تن تولید فولاد کشور در کوره‌های قوس الکتریکی انجام می‌شود.

می‌توان در سال حداقل ۱۵میلیون حلقه لاستیک فرسوده معادل ۱۵۰هزار تن مصرف نمود و این امر در پالایش زیست محیطی کشور بسیار موثر است.

- کاهش احتمال خودسوزی‌ها در انبارهای لاستیک فرسوده.

- مطابقت مشخصات قطعات تولید شده با مشخصات اصلی فولاد.

مهندس جولازاده خاطر نشان کرد که با به‌کارگیری این فرآیند ابداعی در صنعت فولاد کشور حداقل ۱۰۰۰۰ (ده هزار) فرصت شغلی ایجاد خواهد شد.

در حال حاضر در سطح جهان بیش از ۶۰۰میلیون دستگاه خودرو در حال تردد هستند و سالانه نزدیک به یک میلیارد حلقه لاستیک خودرو معادل ۹میلیون تن وزن، فرسوده و از رده خارج می‌شود، جمع‌آوری و نگهداری این لاستیک‌ها ضمن ایجاد آلودگی، هزینه‌های سنگینی را در بر داشته و علاوه بر آن احتمال آتش‌سوزی در محل نیز وجود دارد.

در کشور آمریکا سالانه ۲۹۰میلیون حلقه لاستیک از رده خارج می‌شود. این نرخ در کشور ژاپن ۱۱۰میلیون حلقه لاستیک معادل ۱/۱میلیون تن است.

هم‌اکنون در جهان و ایران به ترتیب ۱۱۳۰ (یک میلیارد و ۱۳۰) و ۴/۹میلیون تن فولاد خام تولید می‌شود که سهم فرآیند کوره قوس الکتریکی در این تولید به ترتیب ۷/۳۱و ۸/۷۳درصد است.

شایان ذکر است، در فرآیند کوره قوس الکتریکی میزان انتشار گاز CO۲ نسبت به کنورتر اکسیژنی نسبتا کم است.

محدودیت‌های ایجاد شده توسط سازمان‌های محیط زیست محققان را وادار به تحقیق در زمینه کاهش میزان مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای کرده است.

به طور متوسط میزان مصرف انرژی در کوره‌های قوس الکتریکی (با شارژ ۱۰۰درصد قراضه) و کنورتر اکسیژنی به ترتیب ۴/۷ و ۲/۱۶ گیگاژول بر تن فولاد است.

در کشور آلمان گاز CO۲ منتشر شده به ازای هر تن فولاد تولیدی در فرآیندهای کنورتر اکسیژنی و کوره قوس الکتریکی به ترتیب ۱۸۵۱ و ۳۶۰ کیلوگرم بوده است.

همچنین لاستیک‌های فرسوده خودرو می‌تواند منبع مناسب سوخت جهت ذوب فولاد در کوره‌های قوس الکتریکی باشد.

لاستیک‌های خودرو را می‌توان به قراضه فولاد به عنوان منابع انرژی شیمیایی جهت جایگزینی زغال، کک و گاز طبیعی افزود.

کربن و هیدروژن لاستیک‌ها، انرژی سوختی را تامین کرده و نوار و سیم لاستیک قسمتی از شارژ فلزی را تشکیل می‌دهد.