بورس چشم انتظار شاخص‌های مثبت اقتصادی

گروه بورس- بهاره نوری: بازار سرمایه همواره با تاثیر گرفتن از متغیرهای کلان اقتصادی حرکت صعودی یا نزولی خود را در پیش می‌گیرد، به این معنا که برخی از متغیرهای کلان اقتصادی که همان ریسک‌های سیستماتیک بازار هستند، نقش پررنگ‌تری نسبت به متغیرهای خرد اقتصادی یا ریسک‌های بازار در تعیین جهت بورس دارند. در بین عوامل تاثیرگذار بر روند بازار و رشد قیمت شرکت‌ها عامل نرخ تورم برخی مواقع پررنگ‌تر از دیگر عوامل خودنمایی می‌کند، چراکه سهامداران به‌طور محسوس نقش تورم را در زندگی خود دیده‌اند و به همین دلیل نگاه ویژه‌ای به آن دارند. سهامداران همیشه با افزایش نرخ تورم، انتظار خود برای کسب سود را بالاتر می‌برند و می‌خواهند به همان نسبت که نرخ تورم رشد کرده، سود آنها نیز رشد کند به همین دلیل برخی مواقع نرخ تورم انتظاری از تورم اعلام شده توسط دولت بالاتر است.

سرمایه‌گذاران و فعالان در بازار سرمایه همواره نسبت به کلیه متغیرهای کلان اقتصادی حساس‌تر از فعالان دیگر بازارها هستند؛ چراکه سرمایه آنها وابستگی بیشتری نسبت به این متغیرها دارد و سرعت عکس‌العمل بازار سرمایه نسبت به اخبار و تصمیمات کلان اقتصادی بیشتر از دیگر بازارها است.

در حال حاضر دولت در آخرین اظهارنظر خود رشد اقتصادی ۳ درصدی را تا پایان سال پیش‌بینی کرده است و این خبر برای بازار سرمایه در حالت کلی می‌تواند خبر خوبی باشد؛ چرا که حکایت از پویایی در اقتصاد و خروج از رکود فعلی دارد اما واقعیت این است که اعلام رقم رشد اقتصادی طی سال نمی‌تواند به‌تنهایی برای بازار سرمایه کافی باشد زیرا باید دید که دولت قصد دارد از طریق کدام صنایع این رشد را محقق کند. طی این مدت بخشی از این رشد از کانال گردشگری حاصل شده است. در حال حاضر قسمتی از رشد اقتصاد مربوط به بخش‌هایی از اقتصاد می‌شود که طی سال‌های گذشته از ظرفیت آنها کاسته شده بود. برای نمونه در چهار ماه اول امسال ایران خودرو توانسته بود ظرفیت تولید خود را افزایش دهد اما این افزایش تولید صرفا از روش راه افتادن ظرفیت‌های خالی شرکت‌های خودرویی بوده است. اما مساله آنجا است که آیا این افزایش ظرفیت تولید می‌تواند این شرکت‌ها را به سوددهی برساند یا نه؟

در حال حاضر کاهش قیمت نفت و افزایش نرخ دلار همزمان باعث شده چشم‌انداز پیش‌بینی دولت برای تحقق رشد اقتصادی ۳ درصدی در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد؛ چراکه این وضعیت در عمل باعث می‌شود تورم که توسط دولت مهار شده بود دوباره متاثر از شرایط روند روبه‌رشدی را در پیش بگیرد.

با توجه به شرایط اخیر، رشد اقتصادی

۳ درصدی دور از ذهن است

دولت تدبیر و امید اقدامات موثر و مفیدی را در راستای کاهش التهاب فضای اقتصادی کشور انجام داده و نسبت به کنترل متغیرهای کلان اقتصادی از جمله تورم، رشد اقتصادی و تلاطم‌های موجود، عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشته است.

شاهین شایان آرانی از کارشناسان بازار سرمایه در این باره گفت: دولت طی دو، سه سال گذشته توانسته است تورم را مهار کند و در فضای تحریم پیش‌بینی رشد اقتصادی یک درصدی را در کشور جامه عمل بپوشاند، اما این سیاست‌ها تبعاتی نیز به همراه داشته که رکود اقتصادی کشور از جمله این تبعات بوده که این دوره رکود نیز باید طی شود.

این کارشناس بازار سرمایه سپس اذعان کرد که طی چند سال گذشته با التهاب متغیرهای اقتصادی، بازار سرمایه نیز دچار التهاب شده بود و این بازار رشد کاذبی را در پیش گرفت و تا رسیدن به یک بازار حبابی پیش رفت. به همین دلیل با اجرای سیاست‌های دولت حباب قیمتی و این روند کاذب در بازار شکست و بازار سقوط کرد و متاسفانه در این بین بخش اعظم سهامداران متحمل زیان زیادی شدند.

وی در خصوص رشد اقتصادی ۳ درصدی که دولت وعده آن را داده است، ‌اظهار کرد: در شرایط فعلی احتمال محقق شدن پیش‌بینی رشد اقتصادی ۳ درصدی خیلی بالا نیست، چرا که با توجه به کاهش قیمت نفت و عدم نتیجه مورد انتظار بازارها در مذاکرات هسته‌ای، بازار ارز دچار تلاطم شد و آرامش نسبی که طی این مدت بر بازار حاکم بود از بین رفت. البته اگر مذاکره هسته‌ای طی مدت تعیین‌شده پیش رو به نتیجه برسد و از تحریم‌ها کاسته شود، منابع ارزی به کشور بازگردانده می‌شود و این شرایط تماما به نفع بازار سرمایه خواهد بود و ثبات را برای آن به ارمغان می‌آورد. در حال حاضر شاخص بازار سرمایه کاهش معناداری نخواهد داشت و تنها به زمانی احتیاج دارد که راه خود را بعد از تلاطم‌های اخیر پیدا کند.

شایان آرانی سپس به EPS شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: برخی از شرکت‌ها نسبت به متغیرهای کلان اقتصادی عکس‌العمل شدیدتری دارند و EPS آنها با شیب بیشتری نسبت به این متغیرها تغییر می‌کند. برای نمونه سود شرکت‌هایی که تحت تاثیر قیمت نفت تعیین می‌شود، افت خواهد کرد و به تبع آن قیمت سهام شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی نیز با افت مواجه می‌شود اما از سوی دیگر صنایعی که در بازار سرمایه وابستگی کمتری نسبت به نفت و قیمت دلار دارند طی دوره مذکور با رشد مواجه می‌شوند و این باعث می‌شود حالت تعادلی در بازار تا حدودی حفظ شود. این کارشناس بازار سرمایه، تنوع صنایع در بورس را از جمله مزایای بازار سهام ایران دانست و تصریح کرد: به‌دلیل تنوع صنایع در بورس رشد یا افول یک صنعت تاثیر معناداری در بازار نخواهد داشت و به نظر می‌رسد تا پایان سال تغییر روندی در بورس رخ ندهد اما در کوتاه‌مدت رفتار این متغیرها باعث عکس‌‌العمل در بورس می‌شود که طی این مدت شاهد آن بوده‌ایم.

کدام صنعت از رشد اقتصادی منتفع می‌شود

محمد مهدی ناسوتی‌فرد، از کارشناسان بازار سرمایه، در خصوص تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازار سرمایه گفت: برخی از این متغیرها در بازار سرمایه تاثیر مثبت دارند و برخی تاثیر منفی. برای نمونه عموما برآیند تاثیر رشد تورم در بازار سرمایه مثبت بوده است حال ممکن است که برخی از صنایع با رشد تورم حالت ریزشی به خود بگیرند اما در نمای کلی عمدتا افزایش تورم باعث رشد بورس شده است.

وی در ادامه اظهار کرد: از آنجا که حدود ۴۰ درصد بازار را شرکت‌های پتروشیمی و هلدینگ‌های وابسته به آن و همچنین شرکت‌های معدنی تشکیل می‌دهند رشد نرخ ارز نیز بر این بازار تاثیر مثبتی دارد و با رشد قیمت دلار در بازار بیشتر صنایع بورس منتفع می‌شوند و می‌توانند بر سودآوری خود بیفزایند.

این کارشناس بازار سرمایه رشد نرخ بهره را عاملی بازدارنده برای بازار سرمایه دانست و عنوان کرد در شرایطی فعلی که نرخ بهره در سیستم بانکی و غیررسمی بالا است و به‌عنوان یک نیروی بازدارنده برای بازار سرمایه عمل می‌کند و به‌عنوان یک بازار موازی و رقیب در حال ضربه زدن به بورس است، به‌نظر می‌رسد دولت باید با استفاده از مکانیزم‌های در اختیار خود این رقابت منفی را کند نماید تا بازار سرمایه بتواند به رشد خود ادامه دهد.

وی در پایان گفت: تاثیر این مساله که دولت اعلام کرده تا پایان سال رشد اقتصادی

۳ درصدی خواهیم داشت بر بازار سرمایه بیشتر به این بازمی‌گردد که دولت قصد دارد هر بخش از اقتصاد این رشد را ایجاد کند. برای مثال اگر دولت به‌دنبال افزایش صادرات باشد طبعا شرکت‌هایی که از صادرات منتفع می‌شوند نیز در بازار رشد خواهند کرد یا دولت تصمیم دارد با اعمال سیاست‌هایی، صنعت خودرو را با رشد مواجه کند.

بر این اساس طبیعی است که محل تامین رشد اقتصادی در سال جاری روند حرکتی بورس را نیز مشخص خواهد کرد.