سهام خودرو صعودی می‌شود؟

گروه بنگاه‌های اقتصادی، ملیحه ابراهیمی: معاون اقتصادی گروه بهمن معتقد است با توجه به استقرار عقلانیت در کشور، چشم‌انداز خوب روابط بین‌المللی و ظرفیت‌های کشور در صنعت خودرو، اکنون زمان مناسبی برای سرمایه‌گذاری در سهام خودرویی‌ها است. سعید موحدی می‌گوید: چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو و سهام این گروه بسیار جذاب است، اما باید اهرم‌هایی همچون سرکوب قیمتی برداشته شود تا خودروسازان بتوانند به میزان تورم، قیمت محصولات خود را افزایش دهند. افق صنعت خودرو را برای سرمایه‌گذاری در سال آینده، با توجه به تغییر دولت و مذاکرات و تحریم‌ها چطور می‌بینید؟

به اعتقاد من چشم‌انداز بسیار مناسب در کشور برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو وجود دارد، چرا که کشور موفقیت و زیر‌ساخت‌های مناسبی برای تولید خودرو دارد و بزرگان و صاحبان فناوری صنعت خودرو نیز علاقه‌مند به حضور در ایران هستند و امیدواریم محدودیتی نیز برای حضورشان در کشور وجود نداشته باشد، این سه را که کنار هم بگذاریم چشم‌انداز بسیار جذابی برای صنعت خودرو در کشور وجود دارد.

سهام خودرویی‌ها را با نگاه به ۶ ماه آینده چطور ارزیابی می‌کنید؟‌

اگر کسی می‌خواهد به صورت پایه‌ای در یک صنعت که دارای مزیت‌های اقتصادی است سرمایه‌گذاری کند، حتما صنعت خودرو دارای این مزایا است اما اگر سرکوب قیمتی و فشار نهادها برای متوقف کردن قیمت خودرو وجود نداشته باشد و حداقل خودروسازان بتوانند به میزان تورم قیمت محصولات را افزایش دهند، براین اساس می‌توان گفت صنعت خودرو سال‌های زیادی سودآور بوده است و باز هم می‌تواند سودآور باشد.

از طرف دیگر اگر به دنبال توصیه به سرمایه‌گذاران برای خرید سهام خودرو هستیم، به اعتقاد من با توجه به اینکه شرایط بین‌المللی هنوز غیرشفاف است، که البته دیر یا زود محدودیت‌های بین‌المللی مرتفع می‌شود و بر این اساس و با توجه به اینکه دولت در زمان حاضر اقتصادی و واقعی به پدیده‌ها نگاه می‌کند، بستر کسب‌و‌کار را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کند که نه دشوار و نه پیچیده باشد و مسیر انجام کارها در حال تسهیل و ارتباطات بین‌المللی به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که فرصت‌های توسعه‌یافتگی فراهم شود، با این گزینه‌ها صددرصد سهام خودرو هم در میان‌مدت و هم بلندمدت کاملا مثبت و سودده است. با توجه به اینکه صنعت خودرو صنعتی مادر است، بر این اساس سرمایه‌گذاری در خودرو را مثبت ارزیابی می‌کنم.

پس سرمایه‌گذاری چه در حوزه بازار سرمایه و چه صنعت خودرو را سودده ارزیابی می‌کنید؟

من فکر می‌کنم فضای خوبی در حال ایجاد شدن است و شرکت‌های خارجی نیز تمایل زیادی برای ورود به بازار خودروی ایران دارند. در ایران حدود ۲۱ میلیون خانوار زندگی می‌کنند و حدود ۱۴ میلیون دستگاه خودرو تردد می‌کند و این نشان می‌دهد هنوز ۷ میلیون خانواده خودرو ندارند. از طرفی دیگر ضریب مالکیت خودرو که یک شاخص بین‌المللی است و به ازای هر هزار نفر مشخص می‌شود ، تقریبا در ایران این عدد نزدیک ۲۰۰ است. لیکن هر هزار نفر ۲۰۰ دستگاه خودرو دارند این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته این عدد بیش از ۶۰۰ تا ۷۰۰ دستگاه است و این یک منحنی است که همه کشورها اعم از توسعه نیافته، در حال توسعه و توسعه یافته یا طی کرده‌اند یا باید طی کنند، البته ایران وضعیت بهتری نسبت به متوسط جهانی دارد، اما با کشورهای توسعه‌یافته خیلی فاصله دارد.

وضعیت افزایش تقاضا برای خرید خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ساختار جمعیتی جامعه ایران ساختاری جوان است و یک ساختار جوان منجر به افزایش تقاضا می‌شود. همچنین قسمت قابل توجهی از ناوگان خودرویی ایران (۱۴ میلیون دستگاه) فرسوده است به‌ویژه در حوزه خودروهای تجاری که محل کسب درآمد است همچون مینی‌بوس، اتوبوس و کامیون، به‌‌رغم تلاش‌هایی که در سال‌های گذشته شده هنوز قسمت عمده‌ای از این بخش‌ها فرسوده است و باید نوسازی شود، اینها نشان می‌دهد بستر فراهم است و تقاضای خودرو همچنان رو به رشد است.

وضعیت عرضه خودرو و ظرفیت تولید چطور است؟

در ایران چیزی حدود ۲ میلیون دستگاه ظرفیت ایجاد کرده‌ایم و البته می‌توان با اندک سرمایه‌گذاری بیش از ۲ میلیون تولید داشته باشیم، بسترهای مونتاژ، نرم‌افزار، سخت‌افزار و دانش‌افزار آن آماده است و نیروهای جوان نیز در اختیار داریم. از یک زاویه دیگر هم اگر نگاه کنیم موقعیت جغرافیایی ایران، دسترسی به آب‌های آزاد، دسترسی به کشورهای تازه استقلال یافته و مشترک‌المنافع، دسترسی به کشورهایی که درحال سپری کردن مراحل ابتدایی رشد و توسعه هستند همچون افغانستان و عراق و مزیت‌های دیگر همچون نیروی کار مناسب دسترسی به انرژی ارزان،اگر همه این مزیت‌ها کنار هم قرار بگیرد و ثبات اقتصادی نیز در کشور حاکم باشد می‌توان گفت ایران جایگاه مناسبی برای تولید انبوه خودرو با نگاه صادراتی است، اما یک حلقه مفقوده نیز وجود دارد، آن هم همکاری با شرکای خارجی و بزرگان صنعت خودرو است. اساس توسعه‌یافتگی و اساس رشد در هر صنعتی به طور عام و صنعت خودرو به طور خاص چند عنصر است، رقابت، تعامل و یادگیری اگر این سه عنصر نباشد شما نمی‌توانید توسعه پیدا کنید.

حضور شرکت‌های بزرگ خودروساز در کشور بسیار مهم و تاثیرگذار است، هم از لحاظ مراوده بازرگانی که پایین‌ترین سطح یک ارتباط است و هم از لحاظ انتقال تکنولوژی (که یک سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود) که البته در حالت سرمایه‌گذاری گام‌های توسعه‌یافتگی صنعت خودرو خیلی سریع‌تر شکل می‌گیرد.

بر این اساس چالش‌های پیش‌روی این صنعت چیست که سرعت رشد و سوددهی آن را کاهش می‌دهد؟

فرصت‌ها فراهم است، اما ابزارهایی که بتواند منافع درون این فرصت‌ها را متبلور کند، مشخص نشده یا کار‌آمد نیست. به نظر می‌رسد که تلاش دولت فعلی این است که این حلقه مفقوده را پیدا کند این حلقه نیز به حل مسایل بین‌المللی مربوط است که فعلا تمرکز دولت به درستی در این حوزه است.

ایران شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو دارد و بازارهای رو به رشد اطراف نیز دسترسی خوبی را برای صادرات مهیا می‌کند، براین اساس اگر یک خودروساز بزرگ با خودروسازان ایرانی شریک شود، هم می‌تواند بازار داخلی خود را تضمین کند و هم می‌تواند بازارهای صادراتی‌اش را توسعه دهد. در مجموع فکر نمی‌کنم کشوری در خاورمیانه وجود داشته باشد که فرصت‌های صنعت خودرو‌ آن به اندازه ایران باشد.

وضعیت بدهی‌های ارزی خودروسازان به دولت در چه مرحله‌ای است؟

عمده این موضوع حل شده و تعیین تکلیف شده است، بخشی از این بدهی‌ها با تدابیر دولت جدید طوری تنظیم شده که مساله حل شده است.

وضعیت بدهی‌های ارزی خودروسازان به دولت در چه مرحله‌ای است؟

عمده این موضوع حل شده و تعیین تکلیف شده است، بخشی از این بدهی‌ها با تدابیر دولت جدید طوری تنظیم شده که مساله حل شده است.

سهام خودرو در بهار سال ۹۳ رشد ۴۰ درصدی را شاهد بود، به نظرشما دلایل این رشد چیست؟

این رشد طبیعی بود، چون ۳ سال پیاپی کاهش تولید داشتیم و امسال نیز چند اتفاق خوب افتاد، اول اینکه ساختار دولت و ساختار وزارت صنایع عوض شد، دوم گشایش‌های هر چند اندک در فضای بین‌المللی رخ داد و آرامشی بر جامعه حاکم شد و کالاها نقش مصرفی خود را پیدا کردند و متعاقب آن جایگاه سرمایه‌ای کالاها به نوعی از بین رفت و تقاضاهای کاذب حذف شد.

از سوی دیگر این ۴۰ درصد رشد نسبت به سال قبل بوده است در حالی که سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱ حدود ۴۰ درصد افت داشته و چند سال قبل از آن نیز همین روال را طی کرده است، اما اکنون به نظر می‌رسد با حاکمیت عقلانیت و درایت و وجود آرامش در جامعه، می‌توانیم ظرف سال‌های ۹۴ و ۹۵ به تعداد تولید یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه برسیم و این دور از انتظار نیست. رشد سهام خودرو قابل پیش‌بینی‌ بود، چرا که با حاکمیت آرامش و عقلانیت بر مجموعه اقتصادی کشور خیلی دور از ذهن نبود و با اتفاقات و توافقات جدید قطعا این رشد با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

افزایش قیمت خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

صنعت خودرو چون صنعتی است که افراد زیادی با آن سر و کار دارند، بنابراین حساسیت زیادی روی آن وجود دارد شاید این حساسیت قیمتی در بسیاری از اقلام مصرفی خوراکی که با افزایش قیمت بالایی رو‌به‌رو شدند وجود نداشته باشد، اما برای خودرو وجود دارد. بر این اساس همه ارکان تصمیم‌گیر اقتصادی کشور به این مساله حساس هستند، خودروسازان ما در حال مذاکره با شورای رقابت و وزارت صنایع بودند تا اثبات کنند که قیمت خودرو طی چندین سال گذشته متناسب با رشد تورم رشد نکرده است، در صورتی که نهاده‌های آن از جمله ارز، مواد پلیمری، دستمزد، انرژی و... افزایش داشته و رشد هزینه‌ها از رشد قیمت سبقت گرفته بود، اما با عقلانیت و درایت موجود در دولت به تفاهم خوبی رسیدند و اکنون همه از این رخداد راضی هستند. به اعتقاد من تلاش برای ثابت نگه داشتن قیمت خودرو یک منافع کوتاه‌مدت دارد و در مقابل مضرات بلندمدت دارد، اما واقعی کردن قیمت خودرو ضررهای کوتاه‌مدت اما یک منافع بسیار بلندمدت دارد، وقتی قیمت خودرو واقعی شود یعنی همه‌چیز در اقتصاد کشور واقعی است و بر این اساس تخصیص منابع و سرمایه‌گذاری یک شکل واقعی به خود می‌گیرد. وقتی یک صنعت واقعی باشد منافع خود را نشان می‌دهد. مهم‌ترین‌ منفعت آتی واقعی‌سازی قیمت‌ها این است که مزیت‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت افزایش می‌یابد.