گروه بورس: سریع‌ترین راه برای دریافت ۴۵ میلیون تومان وام مسکن، مراجعه به فرابورس و خرید ۹۰ اوراق به ارزش هر ورقه ۵۰۰ هزار تومان است؛ اوراقی که تا قبل از شهریورماه سال گذشته به قیمت ۳۶ هزار تومان به راحتی قابل معامله بود، اما از دی‌ماه سال گذشته با افزایش سقف تسهیلات مسکن و افزایش تقاضای واقعی استفاده از تسهیلات قیمت اوراق مزبور نیز در مسیر صعودی قرار گرفت. بر این اساس قیمت اوراق با رشد بیش از ۱۵۰ درصدی، به ۱۰۰ هزار تومان هم رسید، اما با اتخاذ دو سیاست محدودیت‌زا روند نزولی قیمت‌ها آغاز شد و همچنان ادامه دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، اما در‌خصوص استقبال از این اوراق، مدیر امور ناشران سپرده‌گذاری مرکزی اوراق و تسویه وجوه (سمات) به بالا رفتن مطلوبیت اوراق تسهیلات مسکن برای سرمایه‌گذاری اشاره کرد و گفت: در چهار ماه ابتدای امسال، پنج میلیون و ۸۰۶ هزار و ۶۲۸ فقره معامله اوراق مسکن صورت گرفته که در مقایسه با تعداد معاملات مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۱۱۵‌درصدی معاملات مواجه هستیم. وی گفت: از مهر ۸۹ تا پایان تیرماه ۹۳ بیش از ۳۰ میلیون برگ از این اوراق منتشر شده که تاکنون ۲۱ میلیون و ۶۳۲ هزار برگ از این اوراق مورد استفاده قرار گرفته است.

مروج با بیان اینکه هر کدام از این اوراق برای دریافت پنج میلیون ریال تسهیلات مسکن مورد استفاده قرار گرفته‌اند، افزود: از ابتدای انتشار این اوراق تا کنون بیش از ۱۰۸ هزار میلیارد ریال تسهیلات از طریق اوراق مسکن در اختیار متقاضیان قرار گرفته است. به گفته مدیر امور ناشران سمات، معاملات این اوراق در چهار ماه ابتدای امسال در مقایسه با تعداد معاملات مدت مشابه سال گذشته از افزایش ۱۱۵ درصدی برخوردار بوده است. وی تعداد کدهای سهامداری ایجاد شده به واسطه اوراق مسکن را در چهار ماه ابتدایی امسال برای افراد حقیقی ۵۵۱۲۷ نفر و برای افراد حقوقی ۱۳۶ نفر اعلام کرد‌.

راهکارهای کنترل قیمت اوراق تسهیلات مسکن

از سوی دیگر رئیس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس از افزایش حجم عرضه اوراق و سپرده‌گذاری صندوق‌ها در بانک مسکن به عنوان ۲ راهکار جدید برای کاهش قیمت تسهیلات مسکن به‌عنوان تصمیمات جلسه سازمان بورس، فرابورس و بانک مسکن خبر داد که در پی این امر قرار است کارگزاری بانک مسکن، این صندوق تخصصی را فعال کند. وظیفه این صندوق، صرفا جمع آوری وجوه و سپرده‌گذاری در بانک مسکن است تا بتواند اوراق بیشتری را در فرابورس منتشر کند.

وی ادامه داد: بنا بر تصمیمات این جلسه، سازمان بورس و اوراق بهادار صندوق‌ها را موظف خواهد کرد که علاوه‌بر سپرده‌گذاری در سپرده‌های معمولی، در بانک مسکن نیز سرمایه‌گذاری کرده و این اوراق را خریداری کنند.

دلایل بانک مسکن در عدم انتشار بیشتر اوراق تسهیلات مسکن

از سوی دیگر معاون سپرده ممتاز مرکز برنامه‌ریزی و ارزیابی عملکرد بانک مسکن نقش این بانک را در بالا رفتن قیمت اوراق مسکن در بازار رد کرد و گفت: در حال حاضر عرضه اوراق مسکن کمتر از تقاضا است و عرضه ماهانه اوراق مسکن حدودا نصف تقاضای این اوراق در ماه را پاسخ می‌دهد. وی به اقدام بانک مسکن برای کنترل قیمت این اوراق اشاره کرد که به موجب این راهکار هر شخصی اوراق مسکن خریداری کند تا ۲ ماه اجازه فروش آن را ندارد. مستوفی در پاسخ به این سوال که چرا بانک مسکن برای عرضه بیشتر اوراق اقدام لازم را انجام نمی‌دهد تا قیمت اوراق افزایش پیدا نکند، گفت: عرضه اوراق مسکن دقیقا رابطه مستقیمی با مانده و متوسط موجودی حساب‌های سپرده‌ سرمایه‌گذاری ممتاز اشخاص نزد بانک دارد یعنی هرچه سپرده‌گذاری این افراد در این حساب بیشتر شود امکان عرضه اوراق در بازار بیشتر می‌شود، بنابراین بانک مسکن به هیچ وجه نمی‌تواند در یک ماه بیشتر از ضریبی از متوسط موجودی این حساب‌ها اوراق مذکور را صادر کند. وی به افرادی که نمی‌خواهند سریع وارد بازار مسکن شوند، توصیه کرد که نسبت به سپرده‌گذاری اقدام کنند و از مزایایی که به حساب آنها تعلق می‌گیرد (هم اوراق و هم سود) استفاده کنند و از محل سود تخصیصی هم نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. معاون سپرده ممتاز مرکز برنامه‌ریزی و ارزیابی عملکرد بانک مسکن در خصوص مدت اعتبار این اوراق ابراز کرد: حداقل مدت اعتبار این اوراق از زمانی که صادر می‌شود ۲ سال است ولی بسته به وضعیت منابع و مصارف بانک و وضعیت بخش مسکن، بانک مسکن این اجازه را دارد که حداکثر تا یک سال دیگر مدت اعتبار این اوراق را تمدید کند. در حال حاضر بانک در ۲ مرحله اوراق را یک سال تمدید کرده و در مرحله آخر بانک نسبت به تمدید مدت اعتبار اوراق صادره سال ۱۳۹۰ به مدت ۶ ماه اقدام کرده است‌.

وی تاکید کرد: اعتبار اولیه که در زمان صدور اوراق تعیین و روی برگه‌های صادره اولیه درج می‌شود ۲ ساله است و امکان عدم تمدید آن وجود دارد. اما مستوفی در توضیح تقاضای بالا برای این اوراق به‌رغم وجود رکود بازار مسکن، ابراز کرد: حتی اگر وضعیت فعلی تقاضای مسکن را مشابه وضعیت سال گذشته، قبل از افزایش سقف تسهیلات که رکود بازار مسکن را داشتیم در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که میزان تقاضای اوراق چند برابر می‌شود. چون سقف تسهیلات خرید و احداث واحد مسکونی از ۲۰ میلیون تومان به ۳۵ میلیون تومان و سقف تسهیلات جعاله از ۵ میلیون تومان به ۱۰ میلیون تومان افزایش یافته است، پس اگر همان تعداد افراد بخواهند وارد فرآیند اخذ تسهیلات شوند این نشان از افزایش تقاضا است. وی ادامه داد: ضمنا افرادی که نسبت به خرید اوراق مسکن اقدام می‌کنند همان روز از اوراق استفاده نمی‌کنند. بنابراین امکان دارد افرادی که از قبل اقدامات اولیه خرید واحد مسکونی را انجام داده‌اند در حال حاضر به مرحله تشکیل پرونده و اخذ تسهیلات رسیده‌ باشند. معاون سپرده ممتاز مرکز برنامه‌ریزی و ارزیابی عملکرد بانک مسکن یکی از دلایلی را که می‌تواند بر افزایش تقاضا و قیمت اوراق تاثیرگذار باشد اخبار مربوط به پرداخت تسهیلات ۶۰ تا ۸۰ میلیون تومانی صندوق پس‌انداز مسکن دانست و تاکید کرد که این افزایش سقف تسهیلات به هیچ وجه مربوط به اوراق گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن نیست، بلکه مربوط به حساب صندوق‌های حمایتی است و باید برای اخذ تسهیلات مذکور حتما اقدام به سپرده‌گذاری در چارچوب شرایط طرح مذکور کرد. وی در برابر این سوال که اگر اعتبار این اوراق نامحدود بود چه مشکلی برای بانک مسکن رخ می‌داد؟ گفت: نامحدود بودن اعتبار آنها، سبب می‌شود که در زمان رکود بخش مسکن، این اوراق انباشته شود و تعهدات بانک بالا رود، از سوی دیگر در زمان رونق نیز این تعهدات بالقوه به بالفعل تبدیل می‌شود. آن زمان دیگر منابع بانک پاسخگوی تعهدات نیست و امکان وضعیت اضافه برداشت از بانک مرکزی و افزایش نرخ تورم به وجود می‌آید.

اوراق تسهیلات مسکن در مسیر نزولی