گروه بنگاه‌ها- ملیحه ابراهیمی: تزریق 2/1 میلیارد دلار نقدینگی ارزی توسط پتروشیمی‌ها به بازار که یکی از مهم‌ترین عوامل کنترل قیمت ارز در دو روز گذشته محسوب می‌شود در شرایطی است که فعالان این صنعت هنوز در رابطه با نرخ خوراک 13 سنتی و محدودیت‌های افزایش قیمت‌‌ها با آن دست به گریبان هستند. این در حالی است که جدا از نقش مهم این صنعت در تعادل بازار ارز که پیش‌تر نیز شاهد آن بودیم، صنعت پتروشیمی همواره یکی از گروه‌های مورد توجه بازار سرمایه بوده که رونق آن بر رشد شاخص‌ها و نیز ایجاد فضای مناسب بازدهی سرمایه‌گذاری تاثیرگذار بوده است. اما این گروه همزمان با تصویب نرخ خوراک 13 سنتی با شرایط متفاوتی مواجه شد که همچنان سرمایه‌گذاران را برای ورود به این صنعت با تردید مواجه کرده است. هر چند به‌زعم کارشناسان تاثیرات نرخ خوراک 13سنتی بر این صنعت قابل جبران است اما فضای روانی بازار سرمایه با توجه به مجموع شرایط ایجاد شده همچنان با ابهامات زیادی درخصوص این گروه مواجه است.
مزایای پتروشیمی‌ را دریابیم
در این رابطه مدیرعامل ساتا درخصوص وضعیت گروه پتروشیمی گفت: ما به عنوان سهامدار عمده صنعت پتروشیمی تا جایی که بتوانیم با حمایت‌های خود برای اعتلای این صنعت تلاش می‌کنیم. سردار دقیقی افزود: اما برای اینکه بتوانیم از تمام ظرفیت‌های صنعت پتروشیمی استفاده کنیم نیازمند حمایت دولت هستیم تا این صنعت بتواند روی پای خود بایستد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به مزیت نسبی صنعت پتروشیمی در ایران باید در این صنعت حضور فعالی داشت تا آن را به عنوان یک پیشگام در توسعه اقتصادی مدنظر قرار داد.
سردار دقیقی تصریح کرد: طی سال‌هایی که برای فروش نفت با مشکل مواجه شدیم، اگر ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی نبود بدون شک نرخ ارز به میزان بیشتری افزایش می‌یافت.
وی با تاکید بر نقش صنعت پتروشیمی در اشتغال‌زایی ادامه داد: صنایع پایین‌دستی پتروشیمی قابلیت ایجاد چند میلیون شغل را دارند تا جایی که می‌توانیم به دور از خام‌فروشی و با ایجاد ارزش بیشتر در این چرخه اشتغال فعال باشیم.
سردار دقیقی تصریح کرد: پتروشیمی‌ها در پی تعیین نرخ خوراک ۱۳سنتی از سوی مجلس ضربه سنگینی را شاهد بودند، به طوری که این افزایش، مزیت نسبی سرمایه‌گذاری را در این صنعت به شدت کاهش داد. این در حالی است که بخش عظیمی از گاز ما در حال سوختن است، در حالی که قابلیت تبدیل به ارزش را دارد. مدیرعامل ساتا افزود: صنعت پتروشیمی در حالی می‌تواند با دوری از خام‌فروشی، تولید ارزش کند که دولت راهکارهای حمایتی از این صنعت را فراهم کند. وی با تاکید بر نرخ خوراک ۵ تا ۶ سنتی در منطقه افزود: این در حالی است که کشورهای منطقه مشکلات و هزینه‌های حمل و نقل، دسترسی به تسهیلات ارزان و بیمه را نیز ندارند. با این حال در کشور ما برخوردی که با صنعت پتروشیمی در تعیین نرخ خوراک شد به نوعی برخورد تنبیهی با سرمایه‌گذاری در این صنعت بود. این فعال صنعت پتروشیمی افزود: سودآوری صنعت پتروشیمی حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد بوده ولی برخی سودآوری آن را در حد ۸۰ تا ۹۰ درصد اعلام کرده‌اند که به دور از واقعیت بوده و با این رویکرد افزایش غیرمنطقی نرخ خوراک را رقم زدند.
سردار دقیقی با بیان اینکه دولت باید در جهت جبران زیان وارد شده به صنعت پتروشیمی گام بردارد، خاطرنشان کرد: چشم‌انداز پیش روی صنعت پتروشیمی روشن است و این صنعت با پتانسیل‌های خود می‌تواند در جهت سودآوری حرکت کند.
تعیین قیمت تضمینی غیر‌منطقی است
مدیرعامل ساتا خاطرنشان کرد: در حال حاضر با اینکه دولت نرخ خوراک را افزایش داده، اما تلاش‌ها برای تعیین قیمت تضمینی محصولات پتروشیمی ادامه دارد و اجازه صادرات محصولات از جمله اوره نیز به وزارت جهاد کشاورزی محول شده است.
وی با انتقاد از این شرایط گفت: تمام این تصمیمات موجب شده تولیدکنندگان به شدت تحت فشار قرار گیرند، اما این فشار هیچ منطقی ندارد زیرا در شرایطی که نرخ خوراک با این افزایش مواجه شده تعیین قیمت برای محصولات مانع جدی برای سرمایه‌گذاری‌های جدید در این صنعت خواهد بود. سردار دقیقی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بخش خصوصی کاملا از سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی فاصله گرفته است و تنها صندوق‌های بازنشستگی در این صنعت فعال هستند که آنها هم در مقابل از سوی دولت برخورد مناسبی را شاهد نیستند.
سردار دقیقی در پایان تاکید کرد: در حال حاضر نمی‌توان درخصوص میزان سودآوری شرکت‌ها در سال ۹۳ اظهارنظر کرد اما به طور قطع تصمیماتی که در حوزه صنعت پتروشیمی اتخاذ شد روی سودآوری این صنعت تاثیرگذار خواهد بود.
ابهام مهم‌ترین معضل گروه
یک کارشناس بازار سرمایه درخصوص شرایط کنونی گروه پتروشیمی گفت: مهم‌ترین دلیل بی‌اقبالی سرمایه‌گذاران به صنعت پتروشیمی این است که ابهام در اخبار مربوط به صنعت پتروشیمی که از سال گذشته آغاز شده بود، در سال‌جاری نیز با اظهارنظرهای مختلف همچنان ادامه یافته است.
علی دهدشتی‌نژاد با انتقاد از برخوردها و اظهارنظرهای گوناگون در این زمینه تاکید کرد: ابهام بدترین اتفاق برای بازار سرمایه است که این ابهامات خبری در سال ‌جاری همچنان وجود دارد که به دلیل نرخ‌های متعدد برای خوراک پتروشیمی ایجاد
شد.
وی خاطرنشان کرد: با تصویب نرخ خوراک ۱۳ سنتی بخشی از این ابهامات حل شده اما بازار به دلیل عدم دید کارشناسانه واکنش تندی را داشت. این در حالی است که این افزایش نرخ برای مجتمع‌های با خوراک گاز متان رخ داد که پتروشیمی‌های تولیدکننده اوره، آمونیاک و متانول را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
دهدشتی‌نژاد افزود: بخش عمده این سه محصول نیز صادراتی است و مصرف داخلی بالایی ندارد، ولی در نتیجه این موضوع، ریزش‌های تندی را در سهام گروه پتروشیمی شاهد بودیم که بیشتر از نتایج واقعی این تصمیمات بود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به روند تحولات این صنعت در سال جدید گفت: با اعلام نرخ ۱۰سنت برای گاز مصرفی این شرکت‌ها، از نظر فنی میانگین نرخ خوراک و نرخ گاز مصرفی شرکت‌های پتروشیمی حدود ۱۰ سنت خواهد شد که مجلس آن را مغایر با مصوبات بودجه می‌داند. براین اساس تاکید مجلس بر نرخ خوراک ۱۳ سنت یک ابهام دیگر برای صنعت پتروشیمی را به همراه دارد که جزئیات آن هنوز نامشخص است. وی با اشاره به فضای کلی بازار سرمایه افزود: در شرایط کنونی بازار بیشتر با جو روانی کنترل می‌شود و از منطق خارج شده به طوری که اشتیاق برای سرمایه‌گذاری‌های جدید جای خود را به ترس داده است.
هر‌چند نکته مثبت شرایط کنونی این است که افت شاخص به دلیل اخبار بد نیست و گروه پتروشیمی نیز مانند سایر صنایع اخبار نامطلوب ندارد. دهدشتی‌نژاد با تاکید بر ادامه مباحثات تا برطرف شدن کامل ابهامات افزود: چشم‌انداز صنعت پتروشیمی تا پایان برنامه ششم بسیار روشن است. در حال حاضر واحدهای صنعت پتروشیمی به دلیل تحریم‌ها با ظرفیت ۶۰ تا ۷۰ درصدی و تولید ۴۰تا ۵۰ میلیون تن محصولات فعالیت می‌کنند.
این در حالی است که در صورت جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید در فرآیند لغو تحریم‌ها این واحدها می‌توانند ظرفیت تولید خود را طی برنامه ششم تا ۱۲۰ میلیون تن افزایش دهند. این کارشناس بازار در ادامه خاطرنشان کرد: برداشته شدن تحریم‌ها کاهش هزینه صادرات را به دنبال خواهد داشت و باعث می‌شود بخشی از بازارهای صادراتی را دوباره از کشورهایی مانند چین و هند بازپس بگیرند.
طرح‌های توسعه،
نقطه قوت صنعت
وی با اشاره به چشم‌انداز روشنی که در طولانی‌مدت پیش روی صنعت پتروشیمی قرار دارد، عنوان کرد: با توجه به مزیت‌هایی که این صنعت در کشور ما دارد، شرکت‌های پتروشیمی طرح‌های توسعه زیادی دارند که می‌توانند با افزایش ظرفیت تولید بخشی از رشد بهای تمام شده مربوط به نرخ خوراک را جبران کنند. از سوی دیگر شرکت‌های پتروشیمی می‌توانند با سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی، محصولات خود را در درازمدت با ارزش افزوده بالاتری بفروشند. در همین حال افزایش نرخ برای فروش محصولات نیز می‌تواند در درازمدت روند تولید و سوددهی شرکت‌های پتروشیمی را تداوم بخشد.
این کارشناس صنعت پتروشیمی با اشاره به P/E پایین صنعت پتروشیمی خاطرنشان کرد: P/E صنعت پتروشیمی در حالی در محدوده ۴ تا ۵ قرار دارد که پیش‌بینی‌های شرکت‌های این گروه در آستانه فصل مجامع و تقسیم سود مناسبی که برای سال ۹۲ خواهند داشت، جذابیت لازم را برای سرمایه‌گذاری به همراه دارد.
وی با اشاره به بودجه‌های پیش‌بینی شده از سال ۹۳ خاطرنشان کرد: بودجه‌های سال ۹۳ این گروه با وجود افزایش نرخ خوراک همچنان تغییر چندانی در مقایسه با سال ۹۳ نداشته و فقط برای شرکت‌های مصرف‌کننده گاز روند کاهشی داشته که در درازمدت می‌تواند حتی بودجه سال ۹۳ آنها را دوباره با افزایش مواجه کند.
وی با اشاره به دلیل رشد چندبرابری قیمت‌ها در سال ۹۲ تصریح کرد: سرمایه‌گذاران نباید انتظار رشد چندبرابری قیمت‌ها را در سال‌جاری داشته باشند، زیرا بخش عمده‌ای از رشد سال گذشته در نتیجه تغییرات دلار و رشد نرخ فروش محصولات صورت گرفت. با این حال بیشتر شرکت‌های گروه پتروشیمی با توجه به توانمندی‌های این صنعت امسال نیز می‌توانند مانند سال ۹۲ سودسازی داشته باشند و در دوره ۱۲ماهه با فعالیت در بخش‌های مختلف صادراتی به تعدیل بودجه‌های ۹۳ نیز می‌رسند.