گروه بورس - بهاره نوری: پس از گذشت چندین روز از برگزاری نشستی با حضور فعالان بازار سرمایه و دولتمردان در‌خصوص حمایت از بازار، به نظر می‌رسد این بازار رفتارهای هیجانی خود را کنار گذاشته و کم‌کم به تعادل نزدیک می‌شود.
اتفاقات هفته‌های اخیر بیش از پیش کاستی‌های این مجموعه را نشان داد؛ کاستی‌هایی که باید متولیان و فعالان بازار پس از فرو نشستن هیجانات کنونی برطرف کردن آنها برنامه منظمی تدوین کنند. یکی از کمبودهای بازار سرمایه نبود بازارگردانان فعال است و اگر این اهرم حمایتی به درستی کار می‌کرد دیگر نیازی نبود، در روزهایی که معاملات رنگ و بوی هیجانی به خود می‌گیرد دست به دامان دولت شویم که برای حل این مشکل پیش قدم شود.
به عبارت دیگر به تعادل رسیدن بازار در روزهای اخیر نشان از این داشت که شاید همه در کلام از ورود دولت در تمام زمینه‌های اقتصادی ناراضی باشند و آن را به ضرر اقتصاد بدانند، اما در واقعیت زمانی که این حمایت رخ می‌دهد از آن استقبال می‌کنند و آن را دلیلی برای پایداری روند رو به رشد می‌دانند. مساله اینجا است که فعالان بازار اعم از حقوقی و حقیقی و دیگر نهادهای بازار باید تصمیم بگیرند آیا می‌خواهند دولت به فراخور نیاز بازار به آن ورود و از آن حمایت کند یا خود به عنوان بازوهای این نهاد اقتصادی از پس مشکلات خود بر می‌آیند؟ ورود دولت به بورس به مثابه تیغ دو لبه است که ممکن است، بر‌خلاف توقع همگان عمل کند و آنجا که سهامداران بر موج مثبت بازار سوارند و کسب سود می‌کنند دولت با تشخیص اینکه این شرایط حبابی است به بازار ورود و روند را دستکاری کند؛ به قول یکی از کارشناسان بازار سرمایه ما باید تکلیف خود را مشخص کنیم؛ چرا وقتی قیمت سهام بالا می‌رود و شاخص صعودی می‌شود یک عده از فعالان بازار از دخالت دولت گله می‌کنند؛ اما وقتی بازار نزولی می‌شود همه توقع دارند دولت دخالتی در بازار داشته باشد. آیا می‌خواهیم دولت حمایت و کنترل داشته باشد یا نمی‌خواهیم، نمی‌توانیم نقش دوگانه برای دولت قائل شویم.
البته سهامداران ما در بازاری فعالیت می‌کنند که نوسان جزو ذات آن است و ممکن است هر لحظه سودآوری شرکت‌های فعال در بازار به تبع یک تصمیم که از سوی دولت یا مجلس اتخاذ می‌شود تحت تاثیر قرار گیرد و پیامدهای آن تا مدت‌ها در بازار وجود داشته باشد.
به نظر می‌رسد لطمات تصمیم‌های خلق‌الساعه باعث می‌شود، دولت مجبور باشد به بازار ورود کند که اگر چنین نبود بورس خیلی پیش از این راه خود را پیدا کرده بود و نیازی به ورود دولت نبود. در حال حاضر فعالان بازار امیدوارند ورود صندوق توسعه به بورس با تامل صورت گیرد و متولیان این امر به گونه‌ای رفتار کنند که رد پای آنها در بازار کمتر دیده شود.
خوب و بد تزریق پول
تزریق پول که مدتی است به بازار صورت گرفته در مقایسه با حمایتی که توسط وزیر از بازار سرمایه صورت گرفته از اهمیت کمتری برخوردار است.
محمد‌مهدی ناسوتی‌فرد، مدیر عامل کارگزاری بهگزین در توضیح این مطلب گفت: طی چند ماه گذشته این شائبه در بازار به وجود آمده بود که دولت باتوجه به برخی نگرانی‌های پیش رو از جمله تورم دغدغه‌های مهم‌تری نسبت به بازار سرمایه در اقتصاد دارد که به اتفاق‌های بازار توجه زیادی نشان
نمی‌دهد.
وی در ادامه افزود: این نگرانی در بازار منجر به ریزش‌های پیاپی شده بود، اما زمانی که وزیر به عنوان نماینده دولت می‌گوید که رخدادهای منفی در بازار سرمایه از دغدغه‌‌های دولت است، فعالان و سرمایه‌گذاران در بازار با احساس امنیت بیشتری به خرید سهام پرداختند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه در خصوص نحوه تزریق این پول به بازار سرمایه اظهار کرد: ورود صندوق توسعه به بازار اگر طبق گفته خود وزیر تنها برای شرایط خاص باشد بسیار پر اهمیت و برای بازار مفید است، اما اگر قرار باشد این حمایت باعث شود بازار از سازو‌کار خود خارج شود یا حالت رقابتی آن از بین رود به بازار لطمه وارد می‌کند. به عبارت دیگر صندوق در مواقعی مثل شرایط اکنون که عکس‌العمل‌های هیجانی داریم برای کنترل، باید ورود کند و هر چه شرایط به وضعیت تعادل نزدیک‌تر شد لازم است حضور این صندوق کمرنگ‌تر شود.
ناسوتی فرد در پاسخ به اینکه چه صنایعی به خبر تزریق این پول زودتر واکنش دادند، گفت: سهم‌های بنیادی در بازار پیش از بقیه به حرکت درآمد؛ از جمله سهام پتروشیمی، فولادی و سنگ‌آهنی‌ها. این شرکت‌ها در چند وقت اخیر خیلی از اقبال بازار بهره‌مند نبودند و نسبت به آنها بی‌مهری شد. وی در خصوص رفتار بازار در چند روز اخیر گفت: بازار بعد از یک روند منفی برگشتی هیجانی داشت، اما بعد به روند طبیعی و تعادل نزدیک شد و همه سهام هم جهت حرکت نکردند.
باید ریشه مشکلات را پیدا کرد
اگر نگاه سهامداران به بازار بلندمدت باشد دیگر به دنبال راهکارهایی برای کنترل روند بازار نیستند. فواد فتح اللهی با بیان مطلب فوق اظهار کرد: به نظرم تزریق پول یک تصمیم احساسی بود. به عقیده من حمایت از بازار خوب است اما تزریق نقدینگی نه؛ چرا که به جای پیدا و حل‌کردن مشکلات، صورت مساله را پاک کرده‌ایم. در حال حاضر ابهاماتی در بازار وجود دارد که ریشه بسیاری از این مشکلات است؛ مانند بحث هدفمندی، مسائل بین‌المللی و سودآوری شرکت‌ها.
وی در ادامه اظهار کرد که شرایط پیش آمده سهامدار را محتاط کرده که البته فی نفسه این شرایط خوب است و بازار باید گاهی رو‌به پایین حرکت کند تا نقطه تعادل جدیدی پیدا کند. این کارشناس بازار سرمایه تزریق پول در بازار را به مثابه دستکاری در روند بازار دانست و اظهار کرد: دستکاری در بازار مکانیزم‌های خودکار آن را از کار می‌اندازد. باید به مکانیزم بازار اجازه داد که با کنترل عرضه، تقاضا و قیمت در آن تعادل ایجاد کند. اگر یکبار چنین حمایتی از بازار صورت گیرد سرمایه‌گذار متوقع می‌شود که در روند نزولی باید دست‌هایی برای حمایت بیایند که چنین چیزی درست نیست.
اگر سرمایه‌گذار به دنبال یک بازار ایمن و کم‌ریسک است باید در بانک‌سرمایه‌گذاری کند. بورس بازاری است که ریسک آن بالا است و این ریسک مانند تیغ دولبه است و دو سال اخیر خود نشانگر این شرایط است.
وی نگاه بلندمدت را برای بازار مناسب خواند و گفت: اگر بادید بلندمدت به بورس نگاه شود، همیشه سود آن بالای نرخ تورم بوده و سودی مناسب نصیب سهامدارانش کرده است، در غیر این صورت این ریزش‌ها در بازار ناراحت‌کننده می‌شود.