گروه بورس - سردار خالدی: اگر چه شرایط بازار فلزات اساسی در جهان به تاثیر از بحران بدهی اروپا و اعمال سیاست‌های پولی فدرال رزرو در ایالات متحده طی دو سال گذشته با افت و خیز محسوسی رو‌به‌رو شده اما سوال اساسی اینجاست که آیا رشد قیمت‌ها پس از یک دوره افت رخ خواهد داد یا اینکه شرایط به گونه دیگری رقم خواهد خورد؟ برخی تحلیلگران بر این باورند انتظار رشد قیمت‌ها در کوتاه‌مدت نمی‌رود اما افت قیمت پرشتابی را نیز مشاهده نخواهیم کرد. با این وجود در بازار سهام کشور نیز گروه فلزات اساسی اگر چه هر روز با تحولات و رویدادهای تازه‌ای متاثر از مسائل سیاسی و ارزی مواجه است اما یکی از مسائل اساسی در نگاه تحلیلگران و کارشناسان گروه فلزات اساسی، رصد کردن رفتار بازارهای جهانی و روندهای پیش‌رو است. در مجموع به نظر می‌رسد کارشناسان برای تحلیل سهام گروه فلزات اساسی در ماه‌های آینده باید پس از فروکش کردن تب اساسی از نتیجه یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری دو متغیر بنیادی را مدنظر قرار دهند که اولی روند رو به رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی فولاد و دیگری رکود در تقاضای داخلی فولاد همزمان با افزایش تولید داخلی است. در این میان نباید سیاست‌های ارزی و پارامترهای برونزای سیاسی را پس از انتخاب دولت آینده فراموش کرد. در همین رابطه در خصوص دورنمای سهام گروه فلزات اساسی و تغییرات قیمت فلزات در بازارهای جهانی با دو نفر از کارشناسان بازار سرمایه به گفت‌و‌گو پرداختیم که به نظر خوانندگان می‌رسد: رشد تقاضای جهانی در سال 2014 افزایش می‌یابد محمد رضا دانشگر یکی از کارشناسان بازار سرمایه در خصوص دلایل افت محسوس قیمت‌ها در بخش فلزات و گروه‌های کالایی در بازارهای جهانی اظهار کرد: در ابتدا بد نیست نگاهی به تازه ترین آمار تولید و مصرف فولاد جهان که اخیرا توسط انجمن جهانی فولاد به عنوان معتبر ترین مرجع آمار جهانی فولاد منتشر شده است، بیندازیم: در واقع تولید جهانی فولاد از 849 میلیون تن در سال 2000 میلادی به یک میلیارد و 547 میلیون تن در پایان سال 2012 میلادی رسیده است. دانشگر در ادامه افزود: سال 2012 سالی پر از چالش برای صنعت فولاد جهان بود. رشد تولید جهانی فولاد در سال 2012 بسیار ناچیز و نزدیک به صفر درصد بوده است. همچنین بر اساس آمار انجمن جهانی فولاد میزان مصرف ظاهری فولاد (در تحلیل‌های بازار فولاد از دو شاخص «مصرف ظاهری فولاد» یا (Apparent Steel Use) و «مصرف واقعی فولاد» یا (Real Steel use) استفاده می‌شود. «مصرف ظاهری فولاد»، بیانگر میزان فولاد تحویل شده به بازار از دو منبع «تولید داخلی فولاد» به اضافه «واردات فولاد» است. چنانچه در معادله فوق میزان فولاد تحویل شده از/ به موجودی انبارها را نیز لحاظ کنیم، «مصرف واقعی فولاد» استخراج می‌شود.) در سال 2012 معادل 6/1412 میلیون تن بوده که با 2/1 درصد رشد نسبت به سال قبل، کمترین میزان رشد را از سال 2009 تاکنون داشته است. وی با بیان اینکه علت این امر عمدتا به خاطر بحران اقتصادی اروپا قلمداد شده که از سه سال قبل شروع شده و در سال 2012 نیز کماکان گریبانگیر اقتصاد این منطقه بوده است، خاطرنشان کرد: علاوه بر آن، سیاست‌های انقباضی که در برخی اقتصاد‌های بزرگ دنیا رخ داد نیز مزید برعلت شده و به این کاهش رشد مصرف و در نتیجه کاهش قیمت محصولات فولادی دامن زد. این کارشناس صنعت فولاد درباره شرایط کنونی بازارهای جهانی گفت: با گذشت چند ماه از سال 2013، در حال حاضر ریسک‌های عمده اقتصاد جهانی از جمله بحران اقتصادی اروپا و اختلال در شتاب اقتصاد چین به طور قابل ملاحظه‌ای ترمیم شده است، همچنین ایالات متحده آمریکا مقطع حساس ابتدای 2013 را که به پرتگاه مالیاتی ایالات متحده معروف شد، به سلامت پشت سر گذاشت و بر اساس نتایج تازه ترین مطالعات انجمن جهانی فولاد در مجموع انتظار می‌رود تقاضای جهانی فولاد در نیمه دوم 2013 به تدریج با افزایش بیشتری همراه باشد. این افزایش تقاضا که از اوایل 2013 شروع شده تاثیری مثبت بر روند تولید ماهانه فولاد در ماه‌های اخیر داشته است. وی افزود: در حال حاضر اگر چه اقتصاد اروپا تا پایان سال 2013 هنوز شکننده به نظر می‌رسد اما پیش‌بینی می‌شود در سال 2014 با بهبود شرایط، رشد تقاضای جهانی فولاد باز هم افزایش یافته و به 2/3 درصد و مصرف فولاد به بیش از یک میلیارد و 500 میلیون تن برسد. البته در ماه‌های اخیر با اینکه قیمت محصولات فولادی افزایش نیافته اما شاخص «درصد ظرفیت استفاده شده کارخانجات فولاد‌سازی» تحرک مجدد صنعت فولاد را نشان می‌دهد. دانشگر در ادامه تصریح کرد: در مجموع با توجه به روندی که از ابتدای سال 2013 در بازار جهانی فولاد شروع شده و حرکت صعودی در تقاضا و مصرف فولاد آغاز شده است، پیش‌بینی می‌شود روند نزولی قیمت‌های جهانی فولاد از نیمه دوم سال 2013 متوقف شده و تا پایان سال قیمت محصولات فولادی به سقف خود در اوایل سال 2012 بازگردد. وی با بیان اینکه چنانچه بخواهیم تحلیلی بنیادی از بازار جهانی فولاد و فلزات اساسی داشته باشیم باید شرایط اقتصادی کشورهای اصلی و تعیین‌کننده بازار جهانی فولاد را بررسی کنیم، گفت: کشورهای چین، ژاپن، ایالات متحده، هند، روسیه و کره‌شمالی مجموعا 73 درصد از کل تولید فولاد دنیا را به عهده داشته‌اند. همچنین شش مصرف‌کننده اول فولاد دنیا در سال 2012 به ترتیب چین (2/646)، آمریکا (7/96)، هند(6/71)، ژاپن(64)، کره جنوبی(1/54) و روسیه (8/41) میلیون تن بودند که مجموع مصرف فولاد این شش کشور در سال 2012 برابر با 4/974 میلیون تن یعنی معادل 69 درصد کل مصرف فولاد دنیا بوده است. حال اگر به این جمع، کشورهای عضو اتحادیه اروپا (با سهم 5/168 میلیون تن تولید و 1/140 میلیون تن مصرف فولاد) را اضافه کنیم، مجموعه‌ای از کشورهایی خواهیم داشت که 84‌درصد تولید و 79 درصد مصرف فولاد دنیا را به خود اختصاص داده اند. چشم‌انداز قابل قبول برای قیمت‌های جهانی دانشگر با بررسی تحولات و روند عرضه و تقاضای فولاد در جهان و جمع‌بندی قابل قبول از چشم‌انداز آتی قیمت‌های جهانی گفت: در کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین بازیگر بازار فولاد جهان، مصرف فولاد در سال ۲۰۱۲ رشدی ۹/۱ درصدی داشته است. در پی سیاست‌های اخیر دولت چین در راستای برنامه پنج‌ساله دوازدهم این کشور در جهت کنترل سرمایه‌گذاری‌ها با هدف متعادل سازی اقتصاد و تمرکز بیشتر روی مصرف، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۳ این رشد به ۵/۳ درصد و مصرف فولاد به ۸/۶۸۸ میلیون تن برسد. در ادامه این روند، برای سال ۲۰۱۴ نیز رشد ۵/۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۳ پیش‌بینی می‌شود. وی در‌خصوص تحولات فلزات اساسی و صنعت فولاد در ژاپن اظهار کرد: برای دومین سال پیاپی، روند مصرف فولاد در این کشور نزولی خواهد بود. در پی کاهش فعالیت صنایع خودرو و کشتی سازی ژاپن، مصرف فولاد دومین غول فولادی جهان در سال ۲۰۱۳ با انقباض ۲/۲ درصدی مواجه بوده و به ۶/۶۲ میلیون کاهش می‌یابد. برای سال ۲۰۱۴ نیز افت ۶/۰ درصدی در مصرف فولاد ژاپن پیش‌بینی می‌شود. علت این روند نزولی، عمدتا انتقال کارخانه‌های ژاپنی از خاک این کشور و تولید در خاک سایر کشورها است. دانشگر درباره سومین تولید‌کننده فولاد جهان گفت: اقتصاد ایالات متحده (با ۷/۸۸ میلیون تن تولید) و دومین مصرف‌کننده بزرگ فولاد دنیا ( ۷/۹۶ میلیون تن مصرف) نقش اساسی در بازار جهانی فولاد بازی می‌کند. تقاضای فولاد ایالات متحده در سال ۲۰۱۲ به دنبال رونق صنعت خودرو، بخش انرژی و صنعت ساختمان، با ۴/۸ رشد به ۷/۹۶ میلیون تن رسید. پیش‌بینی مصرف امسال فولاد در آمریکا با ۷/۲ درصد رشد حدود ۳/۹۹ میلیون تن است و برای سال ۲۰۱۴ انتظار می‌رود تقاضای فولاد با ۹/۲ درصد رشد از مرز ۱۰۰ میلیون تن عبور کند. وی با اشاره به اینکه کشور هند در سال ۲۰۱۲، رشدی ۲/۵ درصدی در میزان تقاضای فولاد داشته است، افزود: با توجه به افزایش جمعیت طبقه متوسط شهرنشین به همراه سیاست‌های اخیر دولت هند در جهت سهولت فعالیت‌های اقتصادی و حمایت از سرمایه‌گذاری، انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۳ شاهد جهش در تقاضا با رشد ۹/۵ درصدی و رسیدن به عدد ۸/۷۵ میلیون تن مصرف فولاد باشیم. به‌دنبال اصلاحات انجام گرفته در نظام مالیاتی این کشور و بهبود شرایط برای سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی، پیش‌بینی می‌شود تقاضای فولاد در هند با شتاب بیشتری ادامه یافته و رشد تقاضا در سال ۲۰۱۴ به ۷ درصد نیز برسد. وی درباره از سرگیری مجدد پروژه‌های نفت، گاز و انرژی در پنجمین غول فولادی دنیا و همچنین چشم‌انداز رو‌به بهبود صنعت ساختمان در روسیه تصریح کرد: امید افزایش تقاضای فولاد در سال 2013 انتظار می‌رود. پیش‌بینی می‌شود مصرف فولاد روسیه در سال 2013 با 6/2 درصد رشد به 9/42 میلیون تن و در سال 2014 با 9/3 درصد رشد به 6/44 میلیون تن برسد. این کارشناس درباره وضعیت دیگر کشورها خاطرنشان کرد: در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، سایه شک و تردیدهای ناشی از بحران اخیر، تا آخرین ماه‌های سال ۲۰۱۲ نیز بر فعالیت‌های اقتصادی این منطقه سنگینی کرد، بنابراین مصرف ظاهری فولاد در قاره سبز در سال ۲۰۱۲ با افت بی‌سابقه ۳/۹ درصدی مواجه شد. این افت در کشورهایی مانند ایتالیا و اسپانیا حتی به رقم ۱۸ درصد نیز رسید. چشم‌انداز کلی اقتصاد این منطقه هرچند هنوز خوشایند نیست، اما در ماه‌های اخیر و با ظهور برخی نشانه‌های ثبات اقتصادی، امید به ترمیم تدریجی اوضاع تا پایان سال ۲۰۱۳ وجود دارد. پیش‌بینی تقاضای فولاد در سال ۲۰۱۳ اروپا کماکان ۵/۰ درصد منفی خواهد بود، ولی در سال ۲۰۱۴ این روند مثبت شده و با رشد ۳/۳ درصدی به ۱/۱۴۴ میلیون تن خواهد رسید. رفتار هیجانی بازار سهام از واقعیت‌های صنعت فولاد دانشگر در ادامه درباره بازارهای داخلی و تاثیرپذیری سهام گروه فلزات اساسی در بورس گفت: اگر چه امروز شرایط بازار و صنعت فولاد کشور به گونه‌ای است که هر روز با تحولات و رویدادهای تازه‌ای رو‌به‌رو می‌شود و نوسانات کوتاه‌مدت بازار به شدت با مسائل سیاسی و ارزی کشور گره خورده است اما به‌منظور بررسی در افق میان‌مدت و بلند‌مدت لازم است مدیران صنعت و تحلیلگران بازار سهام، رفتار هیجانی بازار از واقعیت‌ها و روندهای منطقی مرتبط با صنعت فولاد را تفکیک کنند. وی با بیان اینکه در افق بلند‌مدت، آنچه در بازار سهام گروه فولادی بیشتر تاثیر‌گذار است روندهای منطقی است، اظهار کرد: در پاییز سال گذشته و همزمان با افزایش جهانی قیمت محصولات فولادی، قیمت سهام صنایع معدنی و فولادی رو به افزایش گذاشت و در ادامه با شروع روند نزولی قیمت‌های جهانی، قیمت سهام این گروه از شرکت‌ها با تاخیری یک ماهه از اواخر فروردین ماه روند رکودی خود را آغاز کرد که این نشان‌دهنده وابستگی نسبی سهام این شرکت‌ها به قیمت‌های جهانی است. هر چند عوامل دیگری مانند بحث بهره مالکانه و حقوق دولتی از معادن نیز به این رکود دامن زد. وی افزود: حال با توجه به پیش‌بینی اخیر انجمن جهانی فولاد در خصوص افزایش تقاضای فولاد در شش ماه دوم سال 2013 میلادی و انتظار افزایش قیمت جهانی محصولات فولادی به نظر می‌رسد بازار سهام کشور نیز به این رویداد واکنش مثبت نشان دهد. البته باید دید این اهرم در فضای سیاسی پیش رو و واکنش کلی بازار نسبت به نتیجه انتخابات و دولت جدید و همچنین نوسانات نرخ ارز چه وزنی خواهد داشت. در هر صورت آنچه در روزهای اخیر مشاهده می‌شود بالا رفتن قیمت فولاد خام در کشور است که با رشدی 100 تا 150 تومانی در شمش فولاد مواجه شده است. دانشگر در خصوص تاثیر برگزاری قریب الوقوع مجامع بر قیمت سهام خاطرنشان کرد: قبل از فصل برگزاری مجامع، به طور معمول قیمت سهام آبستن سود نقدی آن می‌شود که در این دوره صعود قیمت سهام در اثر افزایش قیمت‌ها امری طبیعی به نظر می‌رسد. آنچه مسلم است در حال حاضر بازار سهام فلزات اساسی مانند سایر بازارها بخش عمده انرژی خود را ذخیره کرده و مترصد نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و واکنش هیجانی به آن است که البته این واکنش در ادامه تعدیل خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: چنانچه فضای تحولات سیاسی کشور پس از انتخابات به نفع سرمایه گذار و فعالیت‌های اقتصادی قلمداد شود، سهام فلزات اساسی در ابتدا جهشی رو به بالا حداقل در یک دوره دو تا سه ماهه خواهد داشت، پس از آن وارد دوره ثبات شده و سپس متغیر ماندگار این بازار یعنی عرضه و تقاضای فولاد کشور وارد عمل شده و سرنوشت این بازار را تا آخر سال جاری در دست خواهد گرفت. وی در ادامه عنوان کرد: مصرف محصولات فولادی کشور در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن 9 درصد کاهش داشته است. در چشم انداز سال جاری نیز نشانی از رشد قابل ملاحظه در مصرف فولاد کشور دیده نمی‌شود. دانشگر با بیان اینکه طی سال‌های گذشته مهم‌ترین مصرف کننده فولاد در کشور، دولت و پروژه‌های عمرانی دولتی بوده است، اظهار کرد: جدا از تاخیر چند ماهه و بی‌سابقه‌ای که در روند ارائه و تصویب بودجه امسال وجود داشته، سهم طرح‌های عمرانی در بودجه بسیار کمتر و سهم هزینه‌های جاری بیشتر شده است. در بخش مسکن نیز بعد از نوسانات بی سابقه یکی دو سال اخیر تحرک سابق در بازار ساخت و ساز مسکن مشاهده نمی‌شود. پروژه‌های مسکن مهر رو به پایان بوده یا مراحل سفت‌‌کاری را گذرانده است و بالاخره صنعت خودرو به عنوان دیگر مصرف‌کننده عمده محصولات فولادی افت بی‌سابقه‌ای را در سال 91 تجربه کرده که هنوز ادامه دارد. بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 92 رشد قابل توجهی را در تقاضای فولاد در کشور شاهد نباشیم و تولید داخلی قادر به رفع نیاز داخلی خواهد بود. وی در‌خصوص وضعیت سهام گروه فلزات اساسی تصریح کرد: در ماه‌های آینده و پس از فروکش کردن تب ناشی از نتیجه انتخابات با دو متغیر بنیادی روبه‌رو‌ خواهیم بود: اولی روند رو به رشد قیمت‌ها در بازار جهانی فولاد و دوم رکود در تقاضای داخلی فولاد همزمان با افزایش تولید داخلی. به نظر می‌رسد برآیند این دو عامل در شش ماه دوم 92 ثبات قیمت سهام فلزات اساسی به‌خصوص فولاد را رقم بزند. از اواخر امسال و با شروع جدی فعالیت‌های دولت جدید پیش‌بینی می‌شود بار دیگر روند رو به رشد فلزات اساسی در کشور آغاز شده و سال آینده سال پررونقی برای صنایع بزرگ فولاد و فلزات اساسی خواهد بود. دانشگر در پایان تاکید کرد: آنچه مسلم است صنعت فولاد در کشور ما به دلیل وجود منابع غنی سنگ‌آهن و همچنین انرژی مورد نیاز دارای مزیت نسبی بوده و مستعد رشد است و چنانچه به سهام فولاد و فلزات اساسی در یک دوره بلند مدت و از نگاه سهامدار و نه سهام باز نگاه شود بی شک ارزش سهام این گروه از شرکت‌ها رو به افزایش خواهد بود. این موضوع به‌خصوص برای شرکت‌هایی که چرخه کامل زنجیره تولید فولاد (سنگ معدن- گندله- آهن اسفنجی- ذوب‌سازی و نورد) را دارا هستند به دلیل وابستگی کمتر به متغیرهای بالادستی با اطمینان بیشتری قابل پیش‌بینی است. مقاومت در تقاضای واقعی بازارهای جهانی همچنین محمد شکوری از دیگر کارشناسان بازار سرمایه درباره دلایل رکود و افت محسوس قیمت‌ها در بخش فلزات و گروه‌های کالایی در بازارهای جهانی گفت: یکی از دلایل اصلی روند صعودی قیمت‌های جهانی در چند سال اخیر، کاهش ارزش دلار در پی خلق پول توسط فدرال رزرو برای حمایت از اقتصاد بحران زده این کشور و خرید اوراق قرضه شرکت‌های رو به ورشکستگی بود. از چند ماه پیش که خزانه داری آمریکا اعلام کرد به سیاست انبساطی به مرور پایان خواهد داد و دیگر بسته‌های حمایتی جدیدی تصویب نخواهد کرد، انتظار معامله‌گران از تداوم روند صعودی قیمت‌های جهانی در پی احتمال حفظ ارزش فعلی دلار کاهش یافت و همین موضوع باعث شد به مرور روند تغییر قیمت‌ها کاهش یابد. شکوری در ادامه افزود: در شرایط فعلی به نظر می‌رسد بازارهای جهانی پس از کاهش مقطعی قیمت‌ها، با مقاومت ناشی از تقاضای واقعی مواجه شده است و قیمت‌ها به سطوحی رسیده‌اند که در آنها تقاضای بالایی وجود دارد. به عنوان مثال، با توجه به اینکه اوپک در صورت کاهش نفت به زیر 100 دلار به سرعت عرضه خود را کاهش خواهد داد، نفت در محدوده 100 دلار خریدار دارد و کاهش قیمت به زیر این سطح سخت است. بنابراین در کوتاه‌‌مدت انتظار رشد از قیمت‌های جهانی وجود ندارد ولی افت قیمت پر شتاب هم نخواهیم داشت. شکوری در خصوص افق فلزات اساسی و پایه اظهار کرد: در کوتاه مدت و میان مدت نوسانی در یک دامنه مثبت و منفی حداکثر 15 درصدی ولی در بلندمدت همچنان صعودی خواهند بود. سهام فلزات به مدار صعودی باز می‌گردد وی در پاسخ به این سوال که آیا روند نزولی قیمت سهام فلزات اساسی ادامه پیدا می کند و در چه نقطه‌ای دوباره بازگشت خواهد داشت؟ تصریح کرد: فکر نمی‌کنم که ادامه دار باشد و سهام این گروه به زودی به مدار صعودی باز خواهد گشت. به‌خصوص اینکه در فصل مجامع هم هستیم و p/e شرکت‌های این گروه هم بسیار پایین است. انتظار رشد حداقل 20 درصدی از تمامی شرکت‌های این گروه تا پایان تیرماه وجود دارد. این کارشناس بازار سرمایه درباره دلایل افت بازار در این گروه گفت: مهم‌ترین مساله‌، بحث افزایش 5 برابری بهره مالکانه معادن بود که دولت در لایحه بودجه 92 قرار داده بود. بازار منتظر بود تا شاید این بند در مجلس از بودجه حذف شود که این‌چنین هم نشد و هنوز ابهام در مورد این مساله‌ وجود دارد. البته به نظر می‌رسد بازار در حال هضم این هزینه اضافه است و به زودی با توجه به پتانسیل‌های بالای گروه از آن عبور خواهد کرد. چند هفته پیش فولاد خوزستان شمش خود را با افزایش 10 درصدی قیمت در بورس کالا فروخت. همین میزان افزایش قیمت فروش برای فولاد خوزستان کافی است تا 40 درصد رشد قیمت سنگ‌آهن را پوشش دهد. در حال حاضر با شمش حداقل 510 دلاری و دلار 3 هزار و 600 تومانی بهای تمام شده شمش برای واردکننده کمتر از یک هزار و 900 تومان در هر کیلو نخواهد بود، در حالی که قیمت‌های فروش شمش فولاد خوزستان همچنان از این رقم کمتر است که سود این اختلاف قیمت به جیب واسطه‌ها می‌رود. بنابراین فولادسازان پتانسیل رشد قیمت را باز هم خواهند داشت. شکوری در ادامه افزود: البته بهتر بود حال که همه شرکت‌های فولادی و سنگ آهنی بزرگ طرح‌های توسعه دارند و حتی سود مجامع خود را در قالب افزایش سرمایه از سهامداران پس می‌گیرند تا صرف سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه کنند، دولت این هزینه را به گروه تحمیل نمی‌کرد. وی با اشاره به پیش رو بودن برگزاری مجمع‌های عادی و فوق العاده اغلب شرکت‌ها در این فصل سال، درباره اینکه آیا همین مجامع می تواند یکی از پارامترهای تاثیرگذار در روند حرکتی مثبت سهام این گروه باشد؟ گفت: دقیقا همین طور است و سهام شرکت‌های گروه حداقل به اندازه سود تقسیمی مجامع خود جای رشد دارند.