گروه بورس- واگذاری سهام شرکت‌ها به خانوار‌های ایرانی تحت عنوان «سهام‌عدالت»، در راستای تحقق اصل ۴۴ قانون اساسی صورت می‌گیرد و هدف آن افزایش دارایی‌های مالی خانوارها است.

این مساله با اظهارنظر‌های متعددی همراه است و کارشناسان راهکار‌هایی را برای بهتر انجام شدن این واگذاری، پیشنهاد می‌کنند. در ذیل به نظر دو کارشناس اشاره شده است: عدالت در درازمدت

یک کارشناس در این زمینه گفته است: واگذاری سهام عدالت با توجه به اینکه قیمت این سهام باید از سود سالانه آن کم شود در حقیقت تا سال‌ها هیچ عایدی برای دریافت‌کننده نخواهد داشت و این موضوع باعث خواهد شد تا در کوتاه‌مدت تغییری در شرایط اقتصادی گیرنده سهام ایجاد نشود‌. حمیدرضا سابعی در گفت‌وگو با فارس، اظهارداشت: به دلیل اینکه گیرندگان سهام عدالت از قشر کم‌درآمد جامعه هستند و به احتمال زیاد ارزش واقعی این سرمایه‌گذاری را نمی‌دانند، ترجیح خواهند داد از طریقی این سهام را به فروش برسانند تا حداقل از اصل پول آن بهره ببرند‌.

وی افزود: سوالی در این میان مطرح است که بیشترین گروهی که از این واگذاری منتفع خواهند شد چه کسانی هستند و با‌ توجه به اینکه دریافت‌کنندگان سهام عدالت از ارزش واقعی آن مطلع نیستند، به طور قطع مقدار زیادی از این سود نصیب واسطه‌هایی خواهد شد که سهام این افراد را خواهند خرید. این کارشناس بورس یادآور شد: در این شرایط لازم است تا دولت علاوه بر تلاش برای بالا‌بردن فرهنگ سرمایه‌گذاری برای تمام افراد‌، توجه خاصی به ارائه اطلاعات کافی به دریافت‌کنندگان سهام عدالت داشته باشد و یا حتی با کنترل بر سیستم خرید و فروش این سهام و ایجاد قوانین لازم از دریافت‌کنندگان سهام‌ عدالت حمایت کند که در غیر‌این‌صورت نمی‌توان انتظار داشت هدف اصلی از واگذاری این سهام تامین شود‌.

محرومان بی‌اطلاع

وی یادآور شد: گذشته از محاسن و معایبی که واگذاری سهام عدالت از طرف دولت دارد، یکی از چالش‌های اساسی که در برابر این طرح قرار دارد مربوط به دریافت‌کنندگان این سهام است‌.

سابعی افزود: اکثر کسانی که مشمول دریافت سهام عدالت می‌شوند، جزو اقشار محروم و کم‌درآمد جامعه هستند، در نتیجه می‌توان انتظار داشت، چنانچه اطلاعات لازم در این زمینه به این افراد داده نشود، نخواهند توانست به نحو مطلوب از این سهام استفاده کنند و این احتمال وجود دارد که مطلوبیت لازم از اهدای سهام عدالت که هدف دولت بوده است، تامین نشود‌.

وی افزود: استفاده مناسب از هر دارایی نیاز به دانش و فرهنگ لازم دارد که متاسفانه در‌حال‌حاضر نسبت افرادی که در کشور ما فرهنگ سرمایه‌گذاری را می‌دانند، بسیار کم است و می‌توان گفت یکی از اصلی‌ترین عواملی که باعث شده تا جایگاه واقعی و هدف اصلی از سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در کشور ما تامین نشود همین فقدان فرهنگ سرمایه‌گذاری است. مهم‌ترین هدف از هر سرمایه‌گذاری کسب سود است که به تبع آن این سرمایه‌گذاری‌ها باعث ایجاد رونق اقتصادی خواهد شد و در نتیجه علاوه بر سوددهی به سرمایه‌گذار باعث بالا رفتن اشتغال و افزایش تولید می‌شود‌‌.

نقش کلیدی شوراها

بهنام ملکی، کارشناس اقتصادی در این زمینه معتقد است: دولت برای اجرای طرح سهام‌عدالت و شناسایی گروه‌های هدف، باید از شوراهای محلی و سایر واحدهای کلیدی و موثر در این روند بهره گیرد.

وی در گفت‌وگو با فارس، اظهارداشت: واگذاری سهام‌عدالت به گروه‌های غیرهدف، می‌تواند این طرح را با عدم‌موفقیت همراه سازد، لذا شناسایی دقیق افراد، توزیع درست و همچنین نظارت پس از واگذاری این اوراق از نکات مهم آن است.

وی اضافه کرد: به اعتقاد من گروه‌های هدف را می‌توان افراد مستضعفی تعریف کرد که اعم از معلولان جسمی‌، حرکتی‌، ذهنی‌، نابینا‌، ناشنوا‌، بیکاران، زنان سرپرست خانوار‌، دانشجویان‌، سربازان و خلاصه گروه‌هایی که نیازمند حمایت دولت از روش‌های غیر‌اعانه‌ای هستند، است. این کارشناس اقتصادی به نقش شوراهای محلی و هیات امنای مساجد در روند شناسایی اقشار دهک پایین درآمدی جامعه تاکید کرد و افزود: این شناسایی باعث می‌شود‌، افراد بی‌سرپرست تحت پوشش کمیته امداد امام‌خمینی‌(ره) حمایت شوند و در عمل اعطا و فروش پیش از موعد سهام (به قیمت نازل و به واسطه‌ها‌) باعث انحراف طرح نشود.