سهام فولاد مبارکه در مالزی عرضه می‌شود
احمد بختیار
فولاد مبارکه در واپسین‌ روزهای سال گذشته وارد بورس شد و در بدو ورود عنوان بزرگ‌ترین شرکت بورس اوراق بهادار را از آن خود کرد.
این شرکت در نظر دارد به زودی بخشی از سهام خود را در بورس مالزی عرضه کند. محمد رجایی، مدیرعامل شرکت فولاد‌مبارکه در‌این‌باره می‌گوید: عرضه سهام در بورس مالزی یک نقطه شروع است. وی ادامه می‌دهد که پس از مالزی چینی‌ها هم برای عرضه سهام مبارکه در آن کشور ابراز تمایل کرده‌اند.

رجایی از چشم‌انداز تولید فولاد در ۱۹، ۲۰سال آینده سخن می‌گوید که قرار است ظرفیت تولید فولاد مبارکه به ۲۵میلیون تن برسد. وی در گفت و گویی به سوالات ما در باره وضعیت حال و آینده فولاد مبارکه پاسخ داد.
فولاد مبارکه در چشم‌انداز 20سال آینده چه سهمی از ظرفیت‌‌سازی‌ فولاد را بر عهده خواهد داشت؟
فولاد مبارکه در سال‌های گذشته چشم‌اندازی برای خود تعریف کرده بود و بر اساس آن پیش می‌رفت. اما با ابلاغ سیاست‌های جدید اصل۴۴ سیاست‌ها باید تغییر پیدا کند. ما این کار را شروع کرده‌ایم. اما برای طراحی راهبرد در فضای جدید، باید چشم‌انداز ایمیدرو را (که اخیرا تعریف شده) پیش رو قرار دهیم.
بنابراین یک زمانی نیاز داریم تا روی اهدافمان تجدید نظر کنیم. اما به صورت کلی باید بگوییم که کل ظرفیت تولید فولاد کشور در پایان سال 1404هجری شمسی (2025میلادی) باید به رقم 55میلیون تن برسد. طوری که 43میلیون تن به ظرفیت فعلی فولاد افزوده شود. حال سوال این است که چه کسی قرار است این ظرفیت‌ها را افزایش دهد؟ روح سیاست‌های اصل 44 می‌گوید بخش‌خصوصی باید این برنامه را اجرا کند. اکنون که 51درصد سهام فولاد مبارکه در اختیار بخش غیر دولتی قرار گرفته، می‌توانیم با نظام مدیریت مدرن این شرکت، سهمی از این 55میلیون تن را بر عهده بگیریم. (هر چند در مجموع 80درصد سهام فولاد مبارکه باید از دست دولت خارج شود). با این حال چنین هدفی در فضای فیزیکی که فولاد مبارکه در اختیار دارد، محقق نمی‌شود بلکه به فضای جدیدی نیاز دارد. پیش از این شورای اقتصاد به ما مجوز داده بود که با طرح‌های 2میلیون تنی شهید خرازی، 5/1میلیون تنی سبا و یک‌میلیون تنی زیر سقف، ظرفیت تولید این شرکت را افزایش دهیم.
این سه طرح قرار است در داخل همین فضای فعلی فولاد مبارکه اجرا شود. اما سوال این است که در چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور، فولاد مبارکه باید در وضعیت موجود بماند یا اینکه سهم فعلی خود را حفظ کند.
اگر نگاهی به آینده داشته باشیم باید حداقل 45درصد تولید را در اختیار بگیریم. یعنی باید به مرز ظرفیت 25میلیون تن فولاد برسیم، روشن است که تمام این ظرفیت داخل فضای فعلی قابلیت اجرا ندارد و نیاز به توسعه فضای مبارکه در نقاط دیگر کشور داریم. هم اینک 45درصد سهم تولید فولاد در کشور در اختیار مبارکه است. ما برای اجرای آن هدف باید خطوط جدید و سرمایه‌گذاری‌های جدید ایجاد کنیم.
ممکن است بتوانید طرح‌های استانی فولاد را هم بخرید؟ چرا که قرار است این طرح‌ها پس از راه‌اندازی به بخش غیر دولتی واگذار شوند.
بله ممکن است. اما نکته این است که با طرح‌های استانی و پروژه‌هایی که برای فولاد خوزستان و ذوب‌آهن، مبارکه و نیشابور تعریف شده کل کشور به 55ظرفیت میلیون تن نمی‌رسد.
برای گسترش فضای فیزیکی فولاد مبارکه، نقاطی را مشخص کرده‌اید؟
این امر فعلا یک بحث کلی است. نکته این است که برای در اختیار داشتن سهم فعلی باید ظرفیت تولید را به 25میلیون تن برسانیم. این یک پیشنهاد معقول است و در عین حال قابلیت اجرا دارد.
برای تامین مالی این میزان توسعه‌ مشکل خاصی ندارید؟
اکنون هیچ مشکلی نداریم. اگر سهامداران موافقت کنند، منابع مالی متناسب با رشد تولید و فروش سهام حاصل می‌شود. این شرکت مشکلی برای جذب تسهیلات ندارد. شرکت فولاد مبارکه آن قدر اعتبار دارد که نگرانی در جذب تسهیلات خارجی نداشته باشد.
رابطه فولاد مبارکه با بانک‌های خارجی چه طور است؟
خوب است. بانک‌های خارجی اعتبارات مناسبی در اختیار ما قرار داده‌اند. آنها مشتاق به توسعه همکاری با ما هستند. اگر پروژه‌های مورد نظر به طور دقیق تعریف شود هیچ مشکلی نخواهیم داشت.
امسال چند درصد دیگر از سهام فولاد مبارکه در بورس عرضه خواهد شد؟
طبق تصویب مجلس، باید 4درصد سهام در سال‌جاری واگذار شود که با 6درصد سال گذشته ، میزان واگذاری سهام در بورس امسال به 10درصد می رسد. سازمان خصوصی سازی و ایمیدرو در نظر دارند، بدون فوت وقت این واگذاری را ادامه دهند. تا کنون در مجموع 51 درصد از سهام این شرکت به بخش غیر دولتی واگذار شده است.
پس امسال احتمالا می توانیم شاهد حضور ۱۰درصد سهام فولاد مبارکه در بورس شویم؟
نظر ما این است که بیش از این رقم هم واگذاری خواهد شد. هر چند این موضوع بستگی به خریداران هم دارد.
چشم انداز عرضه سهام در بورس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متقاضیانی هستند که بیش از رقم برنامه‌ریزی شده را تقاضا کرده‌اند. اما طرف اصلی مذاکره‌کننده برای عرضه سهام ما، سازمان خصوصی‌سازی است.
از رشد قیمت سهام راضی بوده‌اید. سهام شما مدتی پرخریدارترین سهم بوده است؟
بله،به طور متوسط بالاترین خریدار در بورس را ما داریم. سهام فولاد مبارکه به عنوان یک سهام مطمئن، با دوام و با سوددهی معقول شناخته می شود. این سهام ظرفیت مناسبی برای رشد دارد. در اینجا باید اشاره کنم که امسال بدون سرمایه‌گذار‌ی جدید از ظرفیت 2/4 میلیون تنی به ظرفیت 5میلیون تن می رسیم و در 2 سال آتی به ظرفیت 7میلیون تن خواهیم رسید. بنا براین سهامداران کمی حوصله کنند، ظرفیت‌های این سهم را بیش از این خواهند دید.
اخیرا بحث فروش سهام مبارکه در بورس‌های خارجی مطرح شده، این موضوع به کجا رسیده است؟
فکر می‌کنیم سهام مبارکه آنقدر جذابیت دارد که به راحتی در بورس‌های خارجی می‌تواند عرضه شود. اکنون نخستین بحث ، فروش سهام در بورس مالزی است.
این برای فولاد مبارکه یک نقطه شروع است.
مالزیایی‌ها استقبال کرده‌اند؟
بله، آنها از این امر استقبال کرده‌اند چرا که مالزیایی‌های این سهم را پرجاذبه می‌دانند. آنها اخیرا بازدیدی نیز از شرکت فولاد مبارکه داشته‌اند.
اکنون فقط مالزیایی‌ها هستند که می‌خواهند سهام فولاد مبارکه در بورس آنها عرضه شود؟
نه، اخیرا چین هم ابراز تمایل کرده است. ما هم برای پیگیری این منظور، گروهی را برای بازدید و مذاکره با مقامات چینی به آن کشور اعزام کرده‌ایم.
این سهام به صورت بلوکی هم عرضه می‌شود؟
در خارج از کشور عرضه بلوکی بیشتر تقاضا دارد.
اروپایی‌هایی چه واکنشی نشان داده‌اند. آنها هم تمایل دارند سهام این شرکت را بخرند؟
اروپایی‌ها تمایل زیادی برای خرید کل سهام مبارکه دارند. آنها می‌گویند کل شرکت را یکجا به ما بفروشید.
چه مقدار از سهام فولاد مبارکه قابلیت واگذاری در بورس‌های خارج از مرز دارد؟
اکنون ۲۱درصد سهام
(قابل واگذاری) باقی‌مانده که باید از حیطه دولت خارج شود. بنابراین این سهم ، قابل واگذاری در بورس‌های خارجی (اروپایی، آسیایی و ...) است.
گویا فولاد مبارکه قصد خریدن معدن را نیز داشته است. این برنامه اکنون در چه مرحله‌ای است؟
ما مشتاق خرید معدن هستیم. اما سیاست‌های دولت این است که معادن بزرگ را نفروشد. سرمایه‌گذاری در معدن را می‌توانیم انجام دهیم اما فعلا نمی‌توانیم معدن بخریم.
حتی نمی‌توانید به صورت «بهره‌بردار»، معدن در اختیار بگیرید؟
بله. به صورت بهره‌بردار می‌توانیم وارد معدن شویم. اما این بستگی به سیاست‌های آتی دولت دارد.
اگر یک جایی شما معدن کشف کردید چه طور؟
اگر معدن بزرگ باشد همان حکم معادن بزرگ را پیدا می‌کند. اما باید تاکید کنم که این یک امر طبیعی در دنیا است که فولادسازان الزاما معدن ندارند. اکثر آنها تنها به خرید سنگ‌آهن متکی هستند. مشکلی هم ندارند.
برنامه فولاد مبارکه برای تولید فولادهای کیفی چیست؟
یک فولادساز که تکیه بر دانش فنی دارد، قطعا بخشی از تولیدات خود را به فولادهای کیفی اختصاص می‌دهد. فولاد های کیفی فولاد مبارکه نیز در ترانسفورماتورها، شاسی و جلوبندی خودروها و نیز برای خطوط انتقال گاز و... استفاده می شوند.
تولید این محصولات به دانش خاصی نیاز دارد. در یک حالت کلی باید بگویم که تولید فولادهای کیفی، جزو استراتژی‌های پایدار فولاد مبارکه است. اما موضوع این است که هر آنچه بازار تقاضا داشته باشد، تولید می‌کنیم. توانمندی ما روی تولید فولاد کیفی امری واضح است. اما بر اساس تقاضا فولادهای Commercial، ویژه و معمولی عرضه خواهیم کرد.
چند درصد از محصولات فولاد «مبارکه به صورتکیفی» خواهد بود؟
می‌توانیم ۴۵تا ۵۰درصد از تولیداتمان را به سمت فولادهای کیفی سوق دهیم.
فولاد آلیاژی هم تولید خواهند کرد؟
بسیاری از محصولات ما آلیاژی حساب می‌شوند. اما این بدان مفهوم نیست که قطعات آلیاژی خاص تولید می‌کنیم. هر چند در مسیر توسعه فولاد مبارکه این قابلیت وجود دارد که فولاد آلیاژی از نوع خاص را هم جزء برنامه‌ها قرار گیرد.