شروین شهریاری *
پرسش از آقای شاه مرادی از طریق پست الکترونیک: با توجه به افزایش نرخ ارز چشم‌انداز فاندامنتال شرکت فرآوری مواد معدنی در سال جاری چگونه خواهد بود؟

پاسخ: فرآوری مواد معدنی با سابقه بیش از یک دهه فعالیت از جمله کارخانه‌های اندازه متوسط در زمینه تولید روی در کشورمان به شمار می‌رود. این شرکت زنجانی که از واحدهای تابعه گروه توسعه معادن روی به شمار می‌رود، با ظرفیت عملی تولید 18000 تن شمش خالص روی در حاشیه معدن غنی انگوران فعالیت می‌کند. این شرکت به دلیل مشکلات تامین خوراک (کنسانتره) هیچ گاه نتوانسته است به ظرفیت کامل تولید خود برسد. مطالعه تاریخی حاکی از آن است که حجم فروش شرکت پس از تثبیت در محدوده سالانه 15 هزار تن در دوران رویایی برداشت از انگوران (سال‌های 83 تا 85)، با یک وقفه ناشی از ریزش دیواره معدن انگوران مواجه گردید که موجب شد تا حجم فروش فرآوری در سال‌های 86 و 87 به حدود 5000 تن در سال سقوط کند. اما به تدریج، با بهبود برداشت از معدن و ترمیم مشکلات استخراج، وضعیت تولید «فرآور» هم بهبود چشمگیری یافت تا آنجا که در سال گذشته موفق به ثبت بالاترین رکورد تولید سالانه خود (16700 تن) شد. برای سال جاری نیز شرکت در نظر دارد 19 هزار تن محصول شمش روی را به فروش برساند که در صورت تحقق، بهترین عملکرد تجاری فرآوری در طول تاریخ فعالیتش را رقم خواهد زد. مزیت عمده شرکت، فروش محصولات با نرخ تبدیل دلار آزاد است که باعث شده روند نزولی قیمت‌های شمش روی در بازارهای جهانی خنثی شده و چشم‌انداز جهش سودآوری پیش روی «فرآور» قرار گیرد. برای بررسی تاثیر این مساله ابتدا به جدول شماره یک توجه کنید که به تخمین درآمد فروش در سال 91 پرداخته است. (ارقام به میلیون ریال)
باید توجه داشت قیمت فروش هر تن شمش روی در بودجه شرکت در محدوده ۳۰۰۰ تومان در هر کیلو برآورد شده است. این در حالی است که بر اساس عملکرد سه ماهه نخست، قیمت فروش این محصول حدود ۳۳۰۰ تومان در هر کیلو بوده است. باید در نظر داشت که میانگین ارزش دلار آزاد در بهار ۹۱ کمتر از ۱۸۰۰ تومان بوده است؛ بدین ترتیب در پیش‌بینی تحلیلی نرخ میانگین ۲۰۰۰ تومانی دلار آزاد در کل سال ۹۱ و قیمت ۱۸۰۰ دلاری شمش روی در نظر گرفته شده است. یادآور می‌شود نرخ شمش روی از ابتدای سال میانگین ۱۹۰۰ دلاری را تجربه کرده است. حال به جدول شماره دو مراجعه کنید که با توجه به بودجه فروش،‌ عملکرد سود و زیان «فرآور» در سال جاری را برآورد کرده است. (ارقام به میلیارد ریال)
در خصوص ارقام جدول شماره دو توجه به موارد زیر حائز اهمیت است:
۱- بهای تمام شده هر تن شمش روی در سال ۸۹ معادل ۱۶۹۰ تومان در هرکیلو و در سال ۹۱ حدود ۲۰۵۰ تومان در هر کیلو بوده است که بیانگر افزایش ۲۱ درصدی است. این رقم در بهار ۹۱ با یک رشد ۱۶ درصدی دیگر به ۲۳۷۰ تومان در هر کیلو بالغ شده است. با عنایت به این روند و به منظور رعایت اصل احتیاط (به ویژه از محل احتمال افزایش نرخ خاک مصرفی) رشد ۲۵ درصدی در بهای تمام شده در کل سال ۹۱ منظور شده است. بدین ترتیب بهای تمام شده هر تن کالای فروش رفته در سناریوی تحلیلی به حدود ۲۵۶۰ تومان در هر کیلو شمش روی افزایش یافته است.
2- هزینه‌های عمومی و اداری در بودجه تحلیلی با 25 درصد افزایش نسبت به عملکرد واقعی سال قبل برآورد شده‌اند. همچنین هزینه مالیات با فرض فروش 50 درصد محصولات در داخل و معافیت مالیاتی برای صادرات محاسبه شده است. سایر اقلام با توجه به واقع‌بینی بودجه شرکت و کم اهمیت بودن مبالغ، معادل ارقام بودجه لحاظ شده‌اند.
با عنایت به توضیحات فوق می‌توان دریافت در صورت تداوم شرایط کنونی نرخ ارز و تحقق سایر مفروضات، فرآوری مواد معدنی امکان ثبت جهش ۸۰ درصدی سود خالص نسبت به آخرین پیش‌بینی بودجه را خواهد داشت که به معنای پتانسیل دستیابی به EPS ۱۳۶ تومانی در سال ۹۱ است.
با این وجود، از منظر ریسک‌های تجاری باید در نظر داشت که این شرکت، خوراک 16 میلیارد تومانی خاک روی خود در سال را تا به حال با محاسبه با نرخ دلار رسمی دریافت کرده است و در صورت هر گونه تعدیل نحوه محاسبه نرخ خوراک در معرض کاهش سودآوری از محل مزبور قرار می‌گیرد. بدین ترتیب هر چند برآورد تحلیلی حاضر اثر افزایش احتمالی در نرخ خوراک را تا حدی در نظر گرفته است اما در صورت خرید خاک معدنی با دلار آزاد، عملا بودجه کنونی شرکت امکان تعدیل مثبت قابل ملاحظه ای نخواهد یافت؛ هر چند تاکنون شواهدی مبنی بر تحقق گمانه زنی مزبور مطرح نشده است. بدیهی است کارشناسان با تغییر مفروضات تحلیل حاضر می‌توانند به ارقام متفاوتی در خصوص افق سودآوری «فرآور» در سال 91 دست یابند.
Shahriary_sh@yahoo.com