دنیای اقتصاد- در هفته گذشته ارزش کل معاملات بورس با 13 درصد افت در سطح 337 میلیارد تومان رقم خورد و شمار خریداران نیز با 18 درصد افت به 27 هزار و 83 نفر بالغ شد که نشان‌دهنده افت متغیرهای اساسی بازار است. این امر بیانگر آن است که بازار سرمایه در فضای استراحتی قرار دارد که این فضا انگیزه اندکی برای معامله‌گران برای دخالت در بازار ایجاد می‌کند. در این شرایط، معامله‌گران در انتظار تحولات آتی باقی مانده‌اند؛ اما بررسی‌های آماری هم حاکی از آن است که پیش از این به طور سنتی بازار سرمایه پروسه زمانی 15 تا 120 روز را در فاز استراحت تجربه کرده است.

جنب پل حافظ
ورود بورس به فاز استراحت؟
گروه بورس- همایون دارابی: بازار داد و ستد سهام هفته گذشته همچنان در روند خنثی و به دور از نوسان خاصی باقی ماند، امری که افت حجم بازار ناشی از نبود یک روند قوی معاملاتی ارزیابی می‌شود.
در هفته گذشته بازار سرمایه به‌رغم آنکه یک روز بیش از هفته ماقبل خود فعالیت داشت اما در تمام شاخص‌های کلان خود شامل ارزش معاملات و شمار خریداران با افت مواجه شد. در هفته گذشته ارزش کل معاملات با 13درصد افت به 337میلیارد تومان رسید.
شمار دفعات معاملاتی نیز با ۲۱درصد افت به ۸۰هزار و ۲۴۱مورد و شمار خریداران نیز با ۱۸درصد افت به ۲۷هزار و ۸۳نفر بالغ شد که نشان دهنده افت متغیرهای اساسی بازار است. این امر بیانگر آن است که بازار سرمایه در فضای استراحتی قرار دارد که این فضا انگیزه اندکی برای معامله‌گران برای دخالت در بازار ایجاد می‌کند. در این شرایط معامله‌گران در انتظار تحولات آتی باقی مانده‌اند، امری که به برآیند تحولات موثر بازار بستگی دارد.
بازار داد و ستد سهام در تحولات موثر شاهد تداوم مباحث سیاسی در داخل و خارج کشور است. در داخل کشور شورای نگهبان در خبری به نقل از خبرگزاری فارس سرپرستی محمود احمدی‌نژاد بر وزارت نفت را خلاف قانون اساسی دانست.
به دنبال طرح سوالات مختلف از اعضای شورای نگهبان در خصوص قانونی یا غیرقانونی بودن سرپرستی شخص رییس‌جمهور بر وزارت نفت، تعدادی از اعضا، مطابق آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان قانون اساسی از این نهاد استفساریه‌ای را مطرح کردند که شورای نگهبان، آن را خلاف اصل ۱۳۵ قانون اساسی تشخیص داد.
در همین حال در صحنه بین‌الملل نیز سخنان رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا و همچنین اعلام تحریم یکصد شرکت جدید ایرانی توسط اتحادیه اروپا نشان از احتمال خروج این حوزه از سکوتی چند ماهه دارد.
در کنار مسائل سیاسی که همچنان در داخل و خارج توجه معامله‌گران را به خود جلب کرده است معامله‌گران در حوزه اقتصادی نیز با تحولاتی مواجه هستند. در کنار بحث تغییرات در وزارت خانه‌های ادغام شده و همچنین مساله دو وزارتخانه راه و مسکن و ورزش، معامله‌گران در بخش‌های دیگر نیز تحولاتی را شاهد هستند.
در مهم‌ترین مساله بحث نرخ ارز پیش روی بازار است. اشاره ریاست جمهوری به مساله مشکلات نرخ پایین ارز و متعاقب آن افزایش بهای ارز در بازار غیر رسمی به مرز 12هزار ریال و عدم مداخله جدی بانک مرکزی برای کاهش این نرخ نشان از احتمال حفظ نرخ دوم در بازار ارز دارد. این نرخ می‌تواند تاثیراتی را بر نظام صادرات و واردات کالاهایی که ارز آنها به بازار آزاد وابسته است داشته باشد. در تحولات اقتصادی همچنین اعلام افزایش نرخ 100درصدی دیه در سال جاری شرکت‌های بیمه را با شوک مواجه کرده است.
نرخ دیه در ماه‌های عادی ۹۰ میلیون تومان و در ماه‌های حرام ۱۲۰میلیون تومان اعلام شده است. این امر شرکت‌های بیمه را در بخش بیمه شخص ثالث با مشکل جدی مواجه خواهد ساخت. همچنین بیمه مرکزی نیز آیین نامه جدیدی را برای بیمه شخص ثالث ابلاغ کرده است. در تحولات اقتصادی معامله‌گران در بازارهای جهانی شاهد نوسان‌های قابل ملاحظه‌ای در روزهای اخیر بودند. به دنبال انتشار آمار اولیه اقتصادی در ایالات متحده، بهای فلزات جهشی را تجربه کرد اما این جهش با افت بهای نفت و همچنین نامشخص بودن شرایط کلی اقتصاد ایالات متحده فروکش کرد. این امر موجب شد تا به‌رغم شرایط مساعدتر بهای مس، فلز آلومینیوم از اوج قیمتی فاصله گیرد. بهای مس در بازار بورس فلزات لندن به ۹هزار و ۶دلار بالغ شد. بهای آلومینیوم، روی و سرب نیز به ترتیب به ۲هزار و ۵۱۷دلار، روی ۲ هزار و ۱۴۷ دلار و ۲هزار و ۴۵۵دلار در هر تن رقم خورده است.
بهای بیلت فولادی نیز در حد 560دلار در بورس لندن رقم خورده است.
در بازار چه خبر بود؟
بازار داد و ستد سهام روز چهارشنبه شرایط متعادل رو به رشدی داشت که در آن شاخص کل رشد 167 واحدی را تجربه کرد.
روز چهارشنبه معامله‌گران در مهم‌ترین مسایل درگیر دو معامله عمده هفته بودند. با فشار سنگین روانی مطرح شده در مورد معامله عمده ایران خودرو، این معامله پس از یک جهش ۳۰۰ریالی از سوی تعاونی اعتبار کارکنان ایران خودرو خریداری شد. این بلوک ۲۴۸میلیارد تومانی واکنش‌های متفاوتی را میان کارشناسان برانگیخته است. از دیدگاه کارشناسان تکرار معاملات زیر مجموعه سایپا در مجموعه ایران خودرو اگر چه انتقادات مشابهی را بر خواهد انگیخت اما شرایط این دو شرکت با یکدیگر تفاوت اساسی دارد.
سایپا در هنگام خرید سهام توسط زیر مجموعه، شرکتی با نقدینگی قابل ملاحظه و شرکت‌های قابل توجه در زیر مجموعه خود بوده است اما ایران خودرو با بیش از 4هزار میلیارد تومان بدهی مستقیم و بدهی سنگین شرکت‌های زیرمجموعه از عدم نقدینگی مناسب برخوردار است. این امر موجب خواهد شد که تعاونی اعتبار و خاص ایران خودرو که سال گذشته با خرید سهام سه شرکت تجهیزاتی بورس صدرا، آذراب و ماشین‌سازی اراک زیان فوق‌العاده ای را تجربه کرده و نقدینگی خاصی در اختیار ندارد، برای تامین 124میلیارد تومان نقدینگی ظرف 10 روز آینده با مشکل مواجه باشند. در همین حال با توجه به اینکه کل سهام قابل عرضه از سوی صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی در مجموع 46/18 درصد است، همچنان حداقل سه بلوک دیگر قابل عرضه در بازار وجود دارد. این امر به آن معنا است که خرید بلوک‌های دیگر، ساختار مالی اینک اندکی بهبود یافته ایران خودرو را مجددا تخریب خواهد کرد. در همین حال در صورتی که بلوک‌های بعدی ایران خودرو به بازار عرضه شود و ایران خودرو نتواند به دلیل منع قانونی یا نبود نقدینگی وارد رقابت شود، قیمت بلوک‌های آینده به هیچ عنوان نمی‌تواند در حد بلوک کنونی رقم بخورد.
در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران شاهد تبعات معامله عمده حفاری شمال بودند، اعلام تعدیل منفی حفاری شمال تنها یک روز پس از انجام معامله عمده شگفتی‌ساز شد. در همین حال اما ترکیب خاص سهامداری حفاری شمال به کمک این شرکت آمد. در حال حاضر پس از فروش ۵۰درصد این شرکت، دو سهامدار سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و تامین اجتماعی هر یک به ترتیب دارای ۱۳ و ۲۷درصد سهام حفاری شمال هستند.
این امر به معنای آن است که هر یک از دو سهامدار برای تثبیت اعضای خود در هیات مدیره به خرید سهام نیاز دارند همین امر سبب شد تا روز چهارشنبه 4/27 میلیون سهم حفاری شمال از صف فروش خریداری شود که ساتا بیشترین سهم را معادل 18میلیون سهم به حساب خود اضافه کرد و تامین اجتماعی نیز خریدهایی را صورت داد. در گروه تجهیزات مپنا روز چهارشنبه بعد از افزایش سرمایه 25درصدی از سودانباشته، مطالبات و آورده نقدی سهامداران بازگشایی شد که رشد قیمت اندکی را در بازگشایی تجربه کرد.
در گروه بانکی قائم‌مقام بانک مرکزی از دستورالعمل جدید، این بانک برای تنظیم میزان دریافت تسهیلات اشخاص مرتبط با بانک‌ها خبر داد.
پورمحمدی اظهار داشت: براساس این دستورالعمل جدید هیچ ذینفع یا سهامداری با هر میزان سهم در بانک‌ها نمی‌تواند بیش از یک درصد سرمایه پایه، از تسهیلات آن بانک برخوردار شود.
وی افزود: برای ضمانت اجرای این دستورالعمل جرائم سنگینی وضع شده است که به خزانه واریز می‌شود و امکان صرف نظر از آن وجود ندارد.
قائم مقام بانک مرکزی صدور این دستورالعمل را اقدامی مهم برای تامین نیاز مالی مردم و واحدهای تولیدی و کارآفرینان دانست.
در گروه ساختمانی، تازه وارد ساختمانی فرابورس شاهد حضور یک شرکت زیر مجموعه سهامدار عمده خود به عنوان سهامدار درصدی در ترکیب سهامداران این شرکت است. شرکت مهندسی و ساخت پارس سازه (پارس گاز سابق) متعلق به شرکت بین‌المللی توسعه ساختمان ۶۸/۱ درصد سهام را جمع آوری کرده است.
در گروه شرکت‌های هلدینگی، فرابورس در شرایطی شاهد گشایش نماد سرمایه‌گذاری خوارزمی خواهد بود که این شرکت با افزایش سرمایه اخیر خود همزمان گشایش نماد حق تقدم را شاهد خواهد بود. در همین حال حضور هزاران سهامداران خرد، قیمت گذاری این سهم را با ابهام مواجه می‌کند. در این گروه سرمایه‌گذاری غدیر تحت تاثیر احتمال ورود سهام پتروشیمی زاگرس و نفت و گاز پارسیان (توسعه الوندسابق)با صف خرید همراه شد.
در گروه معدنی، معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد اظهارنظر مدیرعامل بورس کالا در مورد ورود سنگ آهن به فرابورس بودند. سید علی اکبر‌هاشمیان در پاسخ به این سوال که آیا با ادغام وزارت صنایع در بازرگانی ممکن است مراحل پذیرش سنگ آهن صادراتی به تعویق بیافتد؟ گفت: وزیر وقت (محرابیان) موافقت خود را با عرضه این کالا اعلام کرد و این ادغام وزارت‌خانه‌ها در این مساله مشکلی ایجاد نمی‌کند.
وی ادامه داد: روند پذیرش این کالا در حال سپری شدن است و تا چند روز آینده جلسه کمیته پذیرش برای این کالا برگزار می‌شود و احتمالا تا هفته آینده آماده پذیرش می‌شود.
در گروه فلزی، افزایش قیمت فولاد واکنش رییس سازمان صنایع و معادن استان اصفهان را برانگیخته است. به گفته غلامحسین حسینی افزایش قیمت ذوب آهن و مبارکه در آینده نزدیک اتفاق نمی افتد. مبارکه روز چهارشنبه تحت تاثیر خبرهایی در مورد معامله سرمایه‌گذاری معادن و فلزات و رشد قیمت فروش محصولات با صف خرید همراه شد.
در گروه پتروشیمی، پتروشیمی شیراز تعمیرات اساسی خود را برای مدت یک ماه آغاز کرده است. در این گروه سرمایه‌گذاری پتروشیمی احتمالا هفته آینده فروش پتروشیمی مروارید خود را اعلام خواهد کرد.
در گروه مخابرات، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران گفت: اجرای طرح یکسان سازی کدهای مخابراتی تهران با دستور وزارت ارتباطات متوقف شده است. پیش از این شایعاتی در مورد اختلاف رگولاتوری و مخابرات برای یکسان‌سازی کدهای مخابراتی تهران خبر داده بود.
اما صابر فیضی در گفت‌وگو با فارس در مورد آخرین وضعیت یکسان سازی کدهای مخابراتی تهران، اعلام زمان اجرای این طرح را مربوط به دستور وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان کرد و گفت: از طرف وزارت ارتباطات دستور داده‌اند که این طرح فعلا اجرا نشود.
وی با بیان اینکه از لحاظ فنی آمادگی اجرای کامل این طرح وجود دارد، تصریح کرد: آغاز یکسان سازی کدهای مخابراتی باید از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام شود و شرکت مخابرات در این زمینه صاحب اختیار نیست.
در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری متعادل با رشد مثبت شاخص بود که در آن 7/89 میلیارد تومان سهام معامله شد که 9درصد آنرا معاملات نماد حفاری شمال تشکیل داد. از 200 نمادی که به روی تابلو رفتند، 93 نماد با کاهش قیمت و 100 نماد با رشد ارزش معامله شدند.
عکس: نگار متین‌نیا