آغاز پاییز بورس
گروه بورس - همایون دارابی: بازار دادوستد با ثبت بازدهی خیره‌کننده 30 درصدی خود در فصل تابستان، از امروز (شنبه) قدم به سومین فصل سال می‌گذارد؛ فصلی که در آن ابهامات و تحولات فراوانی پیش روی بازار است.

در بازار سهام معامله‌گران در حالی وارد پاییز می‌شوند که در تحولات سیاسی سفر دکتر احمدی‌نژاد ریاست‌جمهوری به نیویورک و دو سخنرانی در صحن سازمان ملل متحد از اهمیت بالایی برخوردار است. ابراز تمایل به انجام مذاکرات با گروه ۱+۵ در کنار سخنان رییس‌جمهوری آمریکا در مورد امکان مذاکره با کشورمان سبب کاهش تنش‌ها و انتظار برای آغاز مذاکرات می‌شود. در کنار مباحث سیاسی سفر به آمریکا، مصاحبه‌های دکتر احمدی‌نژاد و تاکید رییس‌جمهوری بر تحولات بازار سهام نیز از دید کارشناسان به دور نمانده است.
دکتر احمدی‌نژاد در مصاحبه با چارلی رز مصاحبه گر ارشد شبکه بلومبرگ خاطرنشان کرد: «از روزی که تحریم‌ها اعمال شده، شاخص پیشرفت کشور ما چندین درصد رشد کرده است. مثلا بورس ما که اکنون جزو فعال‌ترین بورس‌ها است. بورس ایران رشد کرده است و اتحادیه بورس‌ها، بورس ایران را جزو فعال‌ترین و موفق‌ترین بورس‌ها اعلام کرده است. رشد در بورس علامت چیست؟ علامت فعال بودن اقتصاد و رشد سرمایه‌گذاری است. اگر اقتصاد ایران خراب است، چرا این میزان سرمایه‌گذاری در ایران رشد کرده است؟ در حالی که در کشورهای دیگر میزان سرمایه‌گذاری کاهش پیدا کرده است، در ایران ما شاهد رشد سرمایه‌گذاری هستیم.»
از سوی دیگر در مسائل اقتصادی شروع فصل پاییز با واریز یارانه نقدی همراه نشده است؛ هر چند که انتظار می‌رود هر گونه تحول در این بخش به بازگشت ریاست‌جمهوری موکول شود، اما به نظر می‌رسد در اجرای این طرح تاخیرهایی رخ دهد. در همین حال بررسی‌های اولیه نشان‌دهنده بروز حداقل مشکل برای ۱۱۰ بنگاه انرژی بر در جریان اجرای این طرح است. شرکت‌های فولادی، سیمانی و تولید‌کنندگان آلومینیوم از جمله واحدهایی هستند که با مشکل مواجه خواهند شد. در این میان اگر چه برخی خبرها از تمهیدات دولت برای جبران فشار وارده به این واحدها از طریق بازگرداندن بخشی از وجوه اخذ شده خبر می‌دهد، اما در شرایطی که دولت در پرداخت مطالبات واحدهای اقتصادی با مشکل مواجه است، پرداخت یارانه‌ها خبری کمتر قابل‌تاکید است. عضو هیات‌مدیره کنفدراسیون صنعت با اشاره به طلب بالای برخی واحدهای صنعتی از دستگاه‌های دولتی گفت: دولت به جای پرداخت تسهیلات یارانه‌ای، طلب صنعتگران را پرداخت کند. محمد حسین پورفلاح افزود: بسته حمایتی بخش صنعت دارای موارد مناسبی است؛ ولی صنعتگران خواستار دریافت مطالبات خود از دولت به جای دریافت تسهیلات با سود ۱۱ درصدی هستند.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال مطالبات صنعت ریخته‌گری از دولت آنقدر بالا است که اگر فقط 60 درصد آن پرداخت شود، تولیدکنندگان از خیر بسته‌های حمایتی می‌گذرند.
وی همچنین با اشاره به اختصاص ۴۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات یارانه‌ای به بخش صنعت در قالب هدفمند شدن یارانه‌ها گفت: در حال حاضر محل تامین این مبلغ به طور دقیق، مشخص نیست و فقط قرار است دولت آن را به صورت تنخواه از محل بودجه در اختیار صنعتگران قرار دهد که به نظر می‌رسد این مکانیزم‌ها، کاغذی هستند و قابل عملیاتی شدن نیستند.
در همین حال با دشوار شدن مبادلات اقتصادی متعاقب تحریم‌های یک جانبه اخیر، نشانه‌هایی از بروز مشکل صادراتی برای برخی از شرکت‌ها صادرکننده نیز در حوزه اقتصادی کشور به چشم می‌خورد؛ هر چند که تلاش‌های زیادی برای دور زدن تحریم‌های اخیر وجود دارد، اما به نظر می‌رسد با توجه به این شرایط، شرکت‌های دارای واردات یا صادرات گسترده با مشکلاتی مواجه هستند.
در این همین رابطه اما وضعیت صنعت فولاد بیش از صنایع دیگر مورد توجه قرار گرفته است. سهم قابل ملاحظه واردات فولاد که پس از بنزین، دومین واردات عمده کشور به شمار می‌رود، سبب شده است تا در هفته گذشته همچنان شرایط قیمتی فروش کارخانه‌های فولادی دستخوش تغییر باشد. اعلام تغییر مدیرعامل مبارکه و همچنین تلاش برای آزاد‌سازی بهای سنگ آهن در قبال تقبل پرداخت‌های لازم به صندوق ذخیره فولاد از جمله بحث‌ها در این بخش به شمار می‌رود. در همین زمینه سید علی اکبر‌ هاشمیان مدیرعامل بورس کالا در خصوص جایگاه صنعت فولاد در کشور در پاسخ به برخی سوالات درباره افزایش قیمت فولاد در هفته‌های اخیر گفت: قیمتی که هم‌اکنون در بورس کالا برای فولاد کشف می‌شود، معادل قیمت‌هایی است که در خرداد ماه سال ۸۶ در تالار بورس کالای ایران داشتیم و از این منظر، قیمت، کاملا متعادل، معقول و قابل دفاع است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان بازگشت قیمت‌ها به حالت سابق وجود دارد، گفت: اگر قرار باشد قیمت را به طور مصنوعی و غیرمعقول پایین نگه داریم، تولیدکنندگان به ویژه در بخش خصوصی نابود می‌شوند و کمبودی که از این ناحیه به‌وجود خواهد آمد، اثر بسیار سوئی بر بازار خواهد داشت.
در کنار تحولات اقتصادی داخلی در بازاری‌های جهانی شرایط مطلوب فلزات رنگین ادامه دارد. در این بخش بهای مس به ۷ هزار و ۸۷۶ دلار در هر تن رسیده است. این در حالی است که موجودی انباری‌های بورس فلزات لندن در فلز مس همچنان در حال کاهش است.
بهای آلومینیوم روی و سرب نیز در محدوده دو هزار و 200تا دو هزار و 300 دلار در هر تن در حال نوسان است. در همین حال بهای بیلت فولادی با کاهشی قابل ملاحظه به 435 دلار در هر تن رسیده است. شاخص بالتیک نیز با تداوم کاهش به دو هزار و 461 واحد رسیده است. در بازار پتروشیمی، اما شرایط متفاوت است. در حالی که مشکلات مربوط به واردات و صادرات مواد پتروشیمی وجود دارد، شرایط حاکم بر قیمت‌ها از پیچیدگی خاصی برخوردار است که این امر سبب شده است هر واحد پتروشیمی با وضعیت خاصی مواجه باشد.
در بازار چه خبر بود؟
بازار روز چهارشنبه بازار مثبتی بود که در آن شاخص بورس 136 واحد رشد کرد. پس از یک دوره افت در ابتدای هفته آخر تابستان، در روز سه شنبه گذشته بازار به تعادل رسید و در روز چهارشنبه رشد قیمتی برخی از نمادهای عمده بار دیگر آغاز شد که این امر به رشد شاخص منجر شد. هر چند که در نهایت کارنامه هفته با 1/7 واحد افت شاخص مواجه شد.
در گروه معدنی معامله‌گران در روز چهارشنبه همچنان با خبرهای مطرح شده در مورد شرکت‌های سنگ آهنی مواجه بودند که این امر همچنان با ابهاماتی مواجه است. مساله واگذاری تعهدات صندوق ذخیره فولاد در قبال افزایش بهای سنگ آهن موضوعی است که همچنان در بازار شنیده می‌شود. در مورد معدن انگوران نیز معاون وزیر صنایع از اصلاح مصوبه دولت در خصوص واگذاری معدن انگوران خبر داد و گفت: معدن سرب و روی انگوران جزو اموال شرکت تهیه و تولید است و این شرکت نیز طبق اصل ۴۴ قانون اساسی باید خصوصی سازی شود و به همین دلیل نمی‌تواند اموالش را بفروشد.
وی افزود: قصد داریم معدن انگوران را به صورت «پیمانکاری تولید و فروش» در اختیار کنسرسیومی از 70 کارخانه مصرف‌کننده خاک این معدن قرار دهیم.
مصوبه دولت نیز بر همین اساس بود، ولی مجلس در خصوص چند بند از مصوبه ایراداتی را مطرح کرد که هم اکنون اصلاح مصوبه در حال انجام است.
در گروه معدنی معامله‌گران در انتظارانتشار گزارش 6ماهه ملی مس هستند، شرکتی که رشد بهای جهانی مس شرایط آرمانی برای شرکت به وجود آورده است.
در گروه سیمانی خبرهای ضد و نقیض در مورد طرح تحول موجب شد تا روز چهارشنبه معاملات ضعیفی در این گروه حاکم شود، امری که باعث عرضه برخی از صف‌های خرید نظیر صف خرید سیمان شاهرود شد. انتظار می‌رود همچنان این گروه در انتظار روشن شدن ابعاد طرح تحول باقی بمانند.
در این رابطه دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان از الزام شرکت‌های سیمانی به عرضه محصول خود در بورس کالا همزمان با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها خبر داد.
محمد حسن پورخلیل اظهار داشت: با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها،‌ قیمت سیمان باید کنترل شود که راهکار تحقق این هدف، عرضه سیمان تولیدی کشور از طریق بورس کالا است.
وی ادامه داد: طی هفته‌های آینده جلسه‌ای با حضور نمایندگان وزارتخانه‌های صنایع و بازرگانی، انجمن سیمان و بورس کالا برگزار و چگونگی و دستورالعمل الزام شرکت‌های سیمانی به عرضه محصولشان در بورس کالا مشخص خواهد شد.
دبیر انجمن سیمان در ارزیابی بسته حمایت بخش صنعت گفت:‌ در صورتی که حمایت‌های لازم در خصوص صادرات سیمان و پرداخت جایزه ویژه صادراتی اعمال شود، این صنعت در اجرای هدفمند شدن یارانه با مشکلی روبه‌رو نخواهد شد.
وی با بیان اینکه قیمت سیمان در طرح هدفمندی یارانه‌ها کنترل خواهد شد، تصریح کرد: با عرضه سیمان در بورس، این کالا از شمول هر نوع قیمت‌گذاری خارج می‌شود، ولی در عین حال نظارت و مدیریت لازم در مورد قیمت آن اعمال خواهد شد.
در گروه انفورماتیکی بورس، معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد معاملات پر حجمی بودند که در آن ۶/۹ میلیون سهم ایران ارقام معامله شد. در همین حال در نماد خدمات انفورماتیک برخی از خبرها از تلاش بانک صادرات برای استقلال بخشی از خدمات خود از این شرکت خبر می‌دهد. در مجمع بانک صادرات مدیرعامل این بانک از کاهش قراردادهای میان این بانک و خدمات انفورماتیک خبر داده بود. بیش از ۳۰ درصد درآمد‌های خدمات انفورماتیک ناشی از قراردادهای بانک صادرات است.
در این گروه تجارت الکترونیک پارسیان نیز همچنان روز چهارشنبه با صف خرید سنگین مواجه بود.
در گروه بانکی انتظار برای گزارش‌های ۶ماهه موجب شده است تا معاملات این گروه تحت‌تاثیر خبرهای اولیه در مورد میزان تحقق سود بانک‌ها و شرکت‌های لیزینگی رقم بخورد. در این میان اما انتظار برای عرضه بیمه پارسیان و شرایط حاکم بر تجارت الکترونیک پارسیان باعث شده این نماد همچنان با معاملات مناسبی همراه باشد. در گروه لیزینگی شنیده‌ها حکایت از تلاش لیزینگ ایرانیان برای انتشار اوراق مشارکت دارد. به دنبال افزایش سود بانکی، شرکت‌های لیزینگی به سوی انتشار اوراق مشارکت به عنوان روش تامین مالی با هزینه کمتر گرایش یافته اند.
در گروه تجهیزات همچنان کاهش قیمت صنعتی دریایی ایران و نامشخص بودن تکلیف پروژه‌های پارس جنوبی، شرایط این گروه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
در گروه فلزی معامله‌گران احتمالا امروز شاهد بازگشایی نماد فولاد خراسان خواهند بود. فولاد خراسان با اعلام سود ۳۸۹ ریالی به ازای هر سهم ۹۰ریال آن‌را در سه ماهه پوشش داده است.
در گروه غذایی اعلام زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده انتخاب اعضای هیات‌مدیره توسعه صنایع بهشهر احتمالا به رقابت بر سر خرید سهام این شرکت اضافه خواهد کرد. انتظار می‌رود رقابت سنگینی میان مجموعه غدیر و بانک ملی برای کنترل این شرکت که به نوعی راهگشایی کنترل بر بانک اقتصاد نوین است، صورت گیرد. در رقابت این دو مجموعه رای سرمایه‌گذاری ملی و صندوق بازنشستگی از اهمیت دو چندانی برخوردار است.
در مجموع بازار روز چهارشنبه بازار مثبتی بود که در آن ۵/۴۳ میلیارد تومان سهام معامله شد که ۶/۸ درصد آن را معاملات ایران ارقام تشکیل داد. از ۲۴۵ شرکتی که معامله شدند ۹۹ نماد با کاهش قیمت و ۱۳۸نماد با رشد ارزش دادوستد شدند.