بازار 17هزار واحدی

عکس: حمید جانی‌پور

گروه بورس- همایون دارابی: بازار دادوستد سهام روز چهارشنبه توانست به رکوردشکنی خود ادامه دهد و بار دیگر مرز ۱۷هزار واحدی را پشت سر بگذارد. بازدهی بازار در هفته گذشته و از ابتدای سال به ۶۷/۳۵درصد بالغ شد. شاخص در شرایطی توانست به مرز ۱۷هزار واحد دست یابد که با توجه به منفی بودن بازار طی دو روز ابتدایی هفته در کل هفته تنها شاخص ۵/۱۴واحد افزایش یافت؛ اما همین افزایش اندک کافی بود تا یک رکورد دیگر را به کتاب نانوشته رکوردهای بورس اضافه کند. بورس تهران را باید یکی از معدود بورس‌هایی دانست که بخشی برای ثبت تاریخ و اتفاقات مهم خود ندارد.

در بازار هفته گذشته معامله‌گران با شرایط پیچیده‌ای در بیشتر حوزه‌های موثر بر بازار مواجه بودند. این امر سبب شد تا در کنار اثر مقطعی فرارسیدن ماه مبارک رمضان، نوسان قابل‌ملاحظه‌ای در بازار به چشم بخورد. افت شاخص در روزهای نخستین هفته سبب شد برخی از معامله‌گران در انتظار برخورد بازار با سقف‌های تاریخی باشند. امری که به معنای توجه بیشتر به عرضه‌های اولیه و همچنین نوسان‌های دوره‌ای بازار خواهد بود.

در تحولات منطقه‌ای، خروج نظامیان آمریکایی از عراق مهمترین موضوعی است که آرامشی نسبی را به منطقه باز می‌گرداند. در همین حال دکتر احمدی نژاد از آمادگی دولت برای مذاکره با گروه ۱+۵ در پایان اوت تا سپتامبر برای بررسی موضوع مبادله هسته‌ای خبر داده است.

در مسائل اقتصادی مهم‌ترین موضوع بحث تبعات قطعنامه اخیر شورای امنیت و بازار ارز مورد توجه معامله‌گران است. پس از سخنان عصر چهارشنبه مقام معظم رهبری در مورد لزوم مدیریت واردات، دولت در هفته آینده موضوع کاهش واردات کالاهای لوکس، غیر ضروری و غیر کیفی را مورد بررسی قرار خواهد داد. به نظر می‌رسد دو راهی طرح تحول یا تغییر نرخ ارز بیش از پیش در برابر دولت قرار می‌گیرد. در صورت اجرای طرح تحول، واردات برای کنترل بازار داخلی از اهمیت برخوردار است. این در حالی است که با کاهش درآمدهای ارزی دولت، موضوع کنترل واردات و کاهش ارزش ریال برای تامین کسری بودجه و پرداخت بدهی‌های روزافزون دولت از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد.

در همین حال با افزایش ارزش‌دلار و کاهش ارزش ریال بار دیگر فاصله قیمتی معناداری میان قیمت‌های داخلی و بین‌المللی پدید می‌آید که ماحصل آن ایجاد چرخه‌ای از رشد دائمی قیمت‌ها خواهد بود. در صحنه اقتصاد کشور وضعیت اشتغال و تولیدات صنعتی نیز از اهمیت برخوردار است و انتظار برای تغییر سیاست‌های دولت در حوزه ساخت و‌ساز نیز متصور است بخش املاک و مستغلات در حال حاضر تنها بخشی است که در شرایط کنونی توان ایجاد اشتغال را دارد.

در صحنه اقتصاد بین‌الملل، داده‌های اقتصادی در هفته‌های اخیر شرایط ابهام انگیزی را به وجود آورده است که نتیجه آن نوسان‌های دائمی قیمت نفت خام و فلزات است. در آخرین روزهای هفته گذشته نیز این نوسان در بازار جهانی به چشم خورد و بهای بیلت فولادی در بورس فلزات لندن از ۴۹۵تا ۴۶۰دلار کاهش یافت و به سطح قیمت قبلی بازگشت. در همین حال بهای فلزات نیز حالتی باثبات را شاهد بود. مس در حد هفت‌هزار و ۴۴۲دلار باقی مانده است و بهای آلومینیوم، روی، سرب به ترتیب ۲هزار و ۹۴دلار، ۲هزار و ۹۸دلار و ۲هزار و ۱۰۳دلار در هر تن رقم خورده است. در همین حال کارشناسان بازار با توجه به افزایش دشواری‌های واردات از خارج، در انتظار قطع ارتباط میان بازار داخلی و خارجی هستند. به گفته این کارشناسان در کنار تحولات بازارهای خارجی از این پس فاکتور دشواری یا سهولت تامین کالا از بازار خارجی را باید مد نظر داشت؛ امری که می‌تواند پریمیوم (هزینه اضافی) قابل‌ملاحظه‌ای را ایجاد کند که در حال حاضر در مورد محصولات پتروشیمی به میزان قابل‌ملاحظه‌ای مشاهده می‌شود، تا جایی که قیمت‌ها به مراتب بیش از قیمت‌های معادل در بازارهای جهانی در حال تغییر است. در درون بازار سرمایه تحولات در بازار قراردادهای آتی با اعلام افزایش نمادها در حال تکمیل است.

پس از راه‌اندازی معاملات آتی نمادهای بانک پارسیان و کارآفرین نمادهای ۶گانه غدیر، فولاد مبارکه، ملی مس، سایپا، سرمایه‌گذاری معادن فلزات و سایپا نیز به این بازار اضافه شده‌اند و معاملات آنها طی روزهای اول و دوم شهریور آغاز خواهد شد.

در بازار سهام همچنین با توجه به انجام عرضه اولیه سهام بیمه دانا گمانه‌زنی‌هایی در مورد عرضه‌های اولیه بعدی بازار ادامه دارد. در حال حاضر سه نماد پالایشگاه‌های تبریز و بندرعباس و پست بانک در بورس و نمادهای عمران و توسعه شاهد و تجارت الکترونیکی بانک پارسیان شانس بیشتری برای عرضه در فرابورس دارند. در فرابورس طی هفته گذشته نخستین نیروگاه دولتی واگذار شد که این امر راه را برای واگذاری نیروگاه‌های بعدی دولت باز کرده است. به نظر می‌رسد نرخ‌گذاری هر مگاوات توان تولیدی معادل یک‌میلیارد‌تومان به عنوان یک مدل اولیه در این رقابت تثبیت شده است. هر چند که با واگذاری نیروگاه‌ها مسائل مختلفی نظیر روابط نیروگاه‌ها با دولت و قیمت‌گذاری برق از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. این در حالی است که بر اساس شنیده‌ها نخستین نیروگاه دولتی را مهر اقتصاد خریداری کرده است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار هفته گذشته تحولات قابل‌ملاحظه‌ای را در خود داشت. افت بازار در ابتدای هفته و تلاش برخی از معامله‌گران برای شناسایی سود، نخستین نشانه برای معامله‌گرانی بود که احتیاط قابل‌ملاحظه‌ای را در دستور کار خود دارند. از دیدگاه کارشناسان رشد قیمت به خصوص در گروه‌هایی نظیر خودرو شرایط برخورد بازار با سقف‌های قیمتی را ایجاد کرده است. عدم عرضه سهام جدید در خلال ماه‌های اخیر و عرضه یک شرکت کوچک با ۲/۵ میلیون سهم عرضه در نخستین روز، همان‌گونه که انتظار می‌رفت این عرضه اولیه تحت تاثیر کمبود عرضه را اولیه و کوچکی شرکت قرار داد تا قیمت‌گذاری فوق‌العاده‌ای صورت گیرد.

قیمت ۲۶هزار و ۱۰۰ریالی بیمه دانا کار دشواری را در مقابل مدیران این شرکت قرار داده است. در حال حاضر به نظر می‌رسد تنها راه توجیه قیمت کنونی دانا معامله زمین این شرکت با بنیاد تعاون ارتش باشد که این امر می‌تواند زمینه افزایش سرمایه سنگین بیمه دانا را فراهم کند؛ اما عرضه کنونی بیمه دانا توصیفی بهتر از پدیده‌ای عجیب و قیمتی غیر عادی از سوی عرضه‌کننده ومدیران شرکت نیافته است. عرضه بیمه دانا همچنین برای کارشناسان یادآور فروش سیمان خوزستان از سوی دولت در سال‌های ابتدای دهه ۸۰ است که زمینه را برای رشد شدید گروه سیمانی در سال‌های ۸۲و ۸۳فراهم کرد. این امر اینک در مورد گروه مالی امکان تکرار را دارد. در همین حال بازار با قیمت‌گذاری چهار بیمه البرز، آسیا، دی و دانا به قیمت‌گذاری صاحبان دیگر شرکت‌های بیمه‌ای نیز نظیر بانک‌های پارسیان، کارآفرین، اقتصاد نوین و ملت گرایش یافته است. در این شرایط انتظار می‌رود در خلال ماه‌های آتی ترافیکی از عرضه سهام بیمه‌ای در بازار رخ دهد.

در گروه مالی، بانک‌ها و شرکت‌های لیزینگی نیز تحت تاثیر اقبال به بیمه دانا دور جدیدی از رشد را شروع کرده‌اند که تشکیل صف خرید برای دو بانک ملت و تجارت نشانه‌ای از این حرکت است.

در گروه خودرویی، شرایط پیچیده ناشی از ابطال معامله ایران خودرو و بلاتکلیفی معامله عمده سایپا سردرگمی عجیبی را ایجاد کرده است. این مساله سبب شده پرویز فتاح، رییس بنیاد تعاون و عضو سابق هیات دولت به انتقاد از این شرکت بپردازد به گفته فتاح باید از دولت پرسید که چرا معامله ایران خودرو را بر هم زد یا چرا سایپا را به سه برابر قیمت فروخت؟ چطور می‌شود که هم دولت فروشنده و هم شرکت وابسته به سایپا خریدار باشد؟

در همین حال رفتار قیمتی بازار به خصوص تشکیل صف خرید برای ایران خودرو دیزل نیز شگفتی دیگر بازار است. در شرایطی که این شرکت اقدام به فراخواندن مالکان کامیون‌های هوو برای تغییر سیستم ترمز کرده و امکان بازپرداخت بخشی از قیمت این کامیون‌ها به مالکان وجود دارد، صف خرید سنگین این شرکت نیازمند شفاف‌سازی است.

در گروه خودرویی، مدیران سایپا هفته گذشته با دیدار از فولاد مبارکه به رایزنی برای تامین ورق‌های خودرو پرداختند. با دشواری تامین ورق‌های خودرو از تولید‌کنندگان کره‌ای ضرورت تامین این ورق‌ها از منابع داخلی (به‌رغم دشواری‌های فنی)به چشم می‌خورد.

در گروه فلزی، معامله‌گران در انتظار عرضه‌های مبارکه در روز دوشنبه در بورس کالا هستند. با دشوار شدن واردات ورق از خارج، مسوولان بورس کالا شرایط دشوار تری را برای خرید اعلام کرده‌اند که همین امر فشار سنگینی را به مصرف‌کنندگان وارد می‌کند. در انتهای هفته گذشته نمایندگان تهران در جلسه‌ای به بررسی وضعیت شرکت لوله و تجهیزات سدید با حضور مسوولان وزارت نیرو، نفت و قرار گاه خاتم‌الانبیا پرداختند. در این جلسه مقرر شد به‌رغم تولید لوله در داخل کشور واردات بی‌رویه باعث ایجاد مشکلاتی برای این کارخانه شده است که حسن غفوری فرد نماینده تهران ماموریت یافت تا این مشکل را بررسی و گزارشی به مجمع ارائه کند.

در گروه دارویی، دارویی رازک با تعدیل سود از ۳هزار و ۴۴۷ریال به ۴هزار و ۹۶۹ریال بازگشایی شد که به رشد ۱۴درصد قیمت سهم منجر شد. دارویی رازک با واگذاری نزدیک به ۴۰درصد سهام داملران به داروپخش (سهامدار عمده)در موقعیت تعدیل قرار گرفت. بازگشایی رازک به تشکیل صف خرید برای داروپخش نیز منجر شد. این شرکت هنوز تاثیرات خرید داملران و تعدیل رازک و سود فروش بخشی از سهام داملران را منعکس نکرده است.

درگروه دارویی به نظر می‌رسد مجموعه تامین اجتماعی روندی را برای افزایش سهام شناور بخشی از شرکت‌های خود نظیر داروسازی اکسیر شروع کرده‌اند.

در گروه سیمانی، سیمان سپاهان واگذاری بخشی از سهام سیمان هگمتان، اردبیل و نسوز ایران را آگهی کرده است. انتظار می‌رود این سهام به سرمایه‌گذاری سیمان سپاهان منتقل شود.

در گروه پتروشیمی، مدیر تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی از تعیین قیمت جدید خوراک واحدهای پتروشیمی تا زمان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها خبر داده و گفته است تعیین این فرمول جدید منجر به افزایش مشارکت‌های خارجی در صنعت پتروشیمی می‌شود.

علی محمد بساق زاده با تاکید بر اینکه برای نهایی شدن قیمت و فرمول خوراک واحدهای پتروشیمیایی کمیته ویژه‌ای در وزارت نفت تشکیل شده است، تصریح کرد: بر این اساس، طرحی آماده و برای تصمیم‌گیری نهایی به دولت ارسال شده است.

انتظار می‌رود این فرمول تاثیراتی موقت را بر گروه پتروشیمی برجای بگذارد؛ چرا که هنوز مشخص نشده است پس از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها چه شرایطی برای نرخ گاز و نفتا پدید خواهد آمد.

در گروه تصفیه نفت در کنار احتمال عرضه شرکت‌های جدید، معاون وزیر نفت از انتشار یک میلیارد‌دلار اوراق مشارکت برای توسعه پالایشگاه‌های اصفهان، شازند و بندرعباس خبر داده است.

در مجموع بازار سهام در هفته گذشته به‌رغم رکورد شکنی نوسان‌های زیادی را پشت سرگذاشت ارزش معاملات با ۱۷درصد کاهش به ۷/۲۴۲میلیارد تومان رسید. همچنین شمار خریداران با توجه به عرضه اولیه بیمه دانا با رشد ۸/۵۹درصد به ۴۳هزار و ۵۵۶نفر رسید.