پایان ماه هیجانی بورس

عکس: آکو سالمی

گروه بورس- همایون دارابی: بازار داد و ستد سهام در هفته گذشته توانست با ثبت ۷/۱۲ درصد رشد شاخص، یک ماه هیجانی را پشت سر بگذارد ماهی که البته نظرات موافق و مخالف زیادی نیز با خود همراه داشت. در بازار سهام، معامله گران در شرایطی پا به دومین ماه سال می‌گذارند که با توجه به رشد قیمت‌ها، نمادهای مورد اقبال بازار با سه گزینه تغییر پی به‌ای عمومی‌، گرایش به نمادهای با پی به‌ای پایین یا حاشیه‌ای بازار یا استراحت موقت روبه‌رو هستند. از دیدگاه کارشناسان بازار با توجه به توقف نسبی رشد قیمت‌ها در بازار جهانی و کاهش نسبی بهای فولاد، انتظار اولیه، اصلاح قیمتی برخی از نمادهای وابسته به ‌این گروه به خصوص فولادسازان و تولیدکنندگان سنگ آهن است. در‌این میان اعلام خبر اولیه احتمال ممنوعیت صادرات کنسانتره سنگ‌آهن (هر چند که نفس ممنوعیت صادرات بر اساس قوانین کنونی ممکن نمی‌نماید و دولت اجازه چنین اقدامی‌را به صورت مستقیم نداشته و تنها با تعیین سود بازرگانی می‌تواند چنین اقدامی‌را انجام دهد) و اعلام سود ۴۰۷ ریالی فولاد مبارکه که تا حدودی کمتر از انتظار اولیه است، سبب خواهد شد تا انتظار برای شکستن پی به‌ای بازار و رشد‌این نسبت کمتر قابل تحقق باشد. برخی از کارشناسان معتقدند که تلاش دولت برای جلو گیری از افزایش بیشتر بهای محصولات فولادی (در صورت تداوم رشد قیمت‌ها در بازار جهانی) سبب شده است تا بحث ممنوعیت صادرات سنگ‌آهن برای تامین نیاز فولاد سازهای داخلی و جلو‌گیری از رشد بهای فولاد مدنظر قرار گیرد. شرکت‌های سنگ‌آهنی در شرایطی تحت چنین دستوراتی قرار می‌گیرند که به لحاظ واگذاری سهام، دولت عملا سهمی ‌در شرکت‌های معدنی ندارد. در‌ این شرایط عدم اجازه دولت برای رشد قیمت شمش فولاد خوزستان به عنوان مبنای قیمت گذاری سنگ آهن سبب شده است تا شرکت‌های سنگ‌آهنی به سوی صادرات گرایش پیدا کنند. به نظر می‌رسد دولت برای مهار ‌این گرایش در مرحله اول از بحث ممنوعیت صادرات و در مرحله بعدی در صورت تداوم عدم تامین سنگ‌آهن به قیمت درخواستی از حربه پروانه بهره‌برداری برای کنترل شرکت‌های سنگ‌آهنی استفاده کند، امری که البته در نهایت به زیان بازار سهام که بازاری برمبنای فعالیت آزاد است، خواهد بود. با عبور از بحث تغییر پی به‌ای، بازار در معرض گرایش به سوی نمادهای با پی به‌ای پایین یا حاشیه بازار نیز است امری که روز چهارشنبه با معاملات پر حجم گروه خودرو به عنوان گروه با پی به‌ای پایین و معاملات پرحجم در نمادهای نظیر بوعلی نشان‌دهنده گرایش بازار به‌ این بخش بود. از دیدگاه کارشناسان، تداوم ورود نقدینگی به بازار سبب شده است تا احتمال استراحت بازار کاهش یافته و در‌این شرایط با عدم فراهم بودن زمینه بالا رفتن پی به‌ای بازار، شرایط برای گرایش معامله گران به گروه‌های دیگر سهام فراهم شود. در ‌این میان گروه خودرویی با موتور انگیزشی خصوصی سازی و واگذاری بلوک‌های مدیریتی‌، شرکت‌های سرمایه‌گذاری تحت تاثیر رشد قیمت سهام و بازگشت ذخایر و افزایش ارزش NAV (خالص دارایی شرکت‌ها) و گروه بانکی به دلیل مسائل بنیادی می‌تواند مورد توجه قرار گیرند، هر چند که با گرایش بازار به سمت حاشیه، مجددا نگرانی‌ها را در مورد تغییرات قیمتی برخی از گروه‌ها نظیر گروه پیمانکاری‌ ایجاد خواهد کرد، امری که در هفته گذشته به انتشار گزارش‌های شفاف‌سازی شتاب زده‌ای منجر شد. شرکت‌های پیمانکاری به دلیل ویژگی‌هایی نظیر نامشخص بودن سود آوری شرکت‌ها‌، عدم توانایی محاسبه بهای تمام شده و وابستگی کامل سود شرکت‌ها در دوره مالی با تحولات هر دوره مالی‌، سبب شده‌اند ‌این گروه با نوسانات و بی‌نظمی‌های دائمی ‌در قیمت مواجه باشند، نوساناتی که ارزش‌گذاری سهام را با مشکل مواجه می‌سازد. با صرف نظر از وضعیت گروه پیمانکاری و معدنی-فلزی‌، باقی گروه‌های سهام می‌توانند شرایط مناسب بازار را پاسخ دهند. در کنار تحولات درونی بازار، معامله‌گران همچنان در تحولات سیاسی شاهد جلسات بدون نتیجه گروه ۱+۵ هستند؛ امری که البته ضمن آنکه تحولات ‌این بخش را مورد توجه معامله‌گران قرار می‌دهد سبب خواهد شد تا بازار همچنان در سایه تحولات آتی‌این موضوع قرار گیرد.

در تحولات اقتصادی ابهام همچنان مهم‌ترین توصیف برای نتیجه طرح تحول اقتصادی است، امری که هنوز مشخص نیست در چه شرایطی اجرا خواهد شد. اعلام برخی از نرخ‌های اولیه در مورد برق و گاز و تصحیح آنها و نامشخص بودن زمان اجرای آن سبب شده است تا بازار در ابهام قرار گیرد. با توجه به ابعاد تاثیر‌گذاری ‌این طرح هرگونه اقدام ناگهانی به معنای شوک ناگهانی و سنگین در بازار خواهد بود. در بازارهای جهانی نیز بهای محصولات پتروشیمی‌ اندکی با توجه به رشد بهای نفت ترقی یافته است؛ اما در بازار فلزات قیمت‌ها کاهش یافته‌اند. بهای مس در حد ۷هزار و ۶۶۱دلار‌، آلومینیوم در حد ۲هزار و ۲۹۳دلار‌، روی در حد ۲ هزار و ۳۸۵ دلار و سرب در حد ۲هزار و ۲۷۵ دلار در هر تن رقم خورده است. بهای فولاد در حوزه مدیترانه در حد ۵۱۰دلار و حوزه آسیای جنوب شرقی در حد ۵۵۵ دلار در هر تن است. شاخص بالتیک نیز حد ۳هزار و ۶واحد رقم خورده است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازاری با نوسان قابل ملاحظه بود که برخی از نمادها از صف فروش تا صف خرید و برخی از نمادها از صف خرید تا تعادل و کمتر از آن نوسان کردند. برخی از کارشناسان رشد قیمت‌ها و حضور معامله‌گران کوتاه مدت را دلیل بروز‌این نوسان‌ها ارزیابی می‌کنند. در همین حال نگاهی به ترکیب خریداران و فروشندگان سهام در روزهای اخیر نشان‌دهنده کفه سنگین‌تر خریداران حقیقی است. در عمده‌ترین نمادهای معامله شده روز سه شنبه سهم حقیقی‌ها در خرید نماد سایپا ۵۱/۷۶ درصد‌،گل گهر ۶۲/۸۵ درصد‌، رنا ۰۳/۸۰ درصد‌، صدرا ۵۲/۷۷ درصد‌، بوعلی ۳۳/۸۹ درصد‌، ایران خودرو ۶/۷۱ درصد و آذرآب ۱۰۰ درصد است. حضور پررنگ حقیقی‌ها در خرید سهام البته تبعات خاص خود را به همراه خواهد داشت که ناپایداری قیمتی سهام و تلاطم دائمی ‌بازار از جمله آن خواهد بود.

در بازار چهارشنبه در گروه سرمایه گذاری دو سرمایه‌گذاری رنا و بوعلی شاهد بیشترین حجم دادوستدها بودند. در نماد رنا عرضه‌های سنگین سازمان خصوصی‌سازی موجب شد تا ۲/۵۷ میلیون سهم ‌این نماد معامله شود. معامله‌گران در‌این نماد در انتظار انعکاس تاثیر فروش گسترده سهام سایپا و‌ایران خودرو در سود‌آوری ‌این شرکت هستند. در همین حال سرمایه‌گذاری بوعلی نیز با انتشار شایعاتی در مورد واگذاری یکی از املاک‌ این شرکت‌، بازگشت بخشی از ذخایر و زیان ناشی از فروش برخی از سهام این شرکت با معاملات پر حجمی ‌مواجه شد که به داد و ستد ۵/۴۵ میلیون سهم بوعلی منجر شد. انتظار می‌رود بوعلی در چند روز آینده شرایط خود را شفاف کند.

در نماد مخابرات انتشار گزارش تحقق سود مخابرات براساس ۳۳۷ ریال تلفیقی و ۳۰۷ ریال شرکت اصلی انتظار بازگشایی ‌این نماد را‌ ایجاد کرده است. در همین حال معامله‌گران با ابهاماتی در مورد میزان تقسیم سود‌این شرکت همچنان مواجه هستند.

در گروه معدنی دو نماد چادر ملو و گل گهر روز چهارشنبه با معاملات پر حجمی‌مواجه شدند. با فروش سهام توسط خصوصی سازی به نظر می‌رسد سهام دولت در ‌این دو شرکت به صفر نزدیک شده است. نماد مبارکه نیز با توجه به اعلام ۴۰۷ ریال به عنوان سود احتمالا درگیر تحولات بازار جهانی خواهد بود. در همین حال تاثیر فشار قیمتی به سنگ‌آهنی‌ها می‌تواند در میان مدت به نفع فولاد‌سازان تمام شود.

در گروه شرکت‌های هلدینگی بازگشایی نماد غدیر با لحاظ دامنه نوسان پس از کسر سود تقسیمی‌به تشکیل صف خرید سنگین در‌این نماد منجر شد. در تحولات مربوط به غدیر در کنار احتمال پذیرش فولاد آلیاژی یزد در فرا بورس‌، واگذاری ۱۶ درصد سهام زاگرس به سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح از اهمیت بالایی برخوردار است. با‌ این واگذاری غدیر، دست بالا را در ‌این شرکت خواهد داشت. در همین حال واگذاری ۴۰درصد اوره و آمونیاک غدیر (پتروشیمی ‌پردیس) به ساتا سهامدار عمده غدیر نیز‌این شرکت را کامل در کنترل ‌این مجموعه قرار داده است.

در گروه تصفیه نفت در نماد نفت بهران معامله‌گران با بازگشت ذخیره اخذ شده برای جریمه سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان شاهد اعلام تعدیل سود‌ این شرکت هستند. بهران از دو سال پیش درگیر یک دعوای حقوقی یکصدمیلیارد تومانی بود که با حل و فصل‌ این دعوا ‌اینک ذخیره اخذ شده برای ‌این دعوا به سود شرکت افزوده شده است. در گروه خودرویی، بازار روز چهارشنبه شاهد داد و ستد ۵۸/۲۴ میلیون سهم سایپا و ۹/۳۲ میلیون سهم ‌ایران خودرو بود که بخش عمده‌ این عرضه‌ها را دولت سرمایه‌گذاری رنا و تدبیر صورت دادند. در گروه برقی، نماد مپنا روز چهارشنبه با جمع‌آوری صف فروش تا صف خرید پیش رفت. در ‌این گروه کنتورسازی در نهایت یک هزار و ۷۰۳ ریال برای سال ۸۸ پوشش داد. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری پرنوسان بود که در نهایت به افت شاخص به میزان ۵/۵۶ واحد منجر شد. ارزش معاملات نیز به ۸/۹۷ میلیارد تومان سهام منجر شد. با ‌این کارنامه بازار در آخرین هفته فروردین ماه با کاهش ۲۱ درصدی ارزش معاملات،‌ افت ۵/۱۵ درصدی تعداد کدهای معاملاتی و کاهش شمار خریداران مواجه شد. شاخص نیز ۸/۲۲۵ واحد رشد در هفته تجربه کرد و بازدهی با ۶۲/۱ درصد همراه شد.