دنیای اقتصاد - بازار سهام، آخرین هفته معاملاتی از نخستین ماه سال ۸۹ را در حالی پشت سر گذاشت که با ثبت بازده حدود ۱۳‌درصد و رشد قابل‌توجه حجم معاملات تا سطح ‌هزار‌میلیارد‌تومان یک دوره استثنایی را به لحاظ فعالیت خود برای سرمایه‌گذاران رقم زد. روندهای صعودی و نزولی بازارهای سهام معمولا هر چه بیشتر تداوم می‌یابند با توجیهات بیشتری نیز در رابطه با تفسیر علت رفتار بازار مواجه می‌شوند و بورس تهران نیز در این روزها از این قاعده کلی مستثنی نیست. یک هفته با تپیکس

پایان فروردین استثنایی بورس

شروین شهریاری- بازار سهام آخرین هفته معاملاتی از نخستین ماه سال ۸۹ را در حالی پشت سر گذاشت که با ثبت بازده حدود ۱۳‌درصد و رشد قابل‌توجه حجم معاملات تا سطح ‌هزار‌میلیارد‌تومان یک دوره استثنایی را به لحاظ فعالیت خود برای سرمایه‌گذاران رقم زد.

روندهای صعودی و نزولی بازارهای سهام معمولا هر چه بیشتر تداوم می‌یابند با توجیهات بیشتری نیز در رابطه با تفسیر علت رفتار بازار مواجه می‌شوند و بورس تهران نیز در این روزها از این قاعده کلی مستثنی نیست. بدین ترتیب رسانه‌های عمومی، مردم و فعالان اقتصادی پس از ثبت رکوردهای جالب توجه اخیر در بازار سرمایه، مباحثات داغی را در تفسیر شرایط بورس تهران و تداوم بازده کنونی مطرح می‌کنند که البته مطالعه رفتار کلاسیک بازارها نشان می‌دهد که معمولا نزدیک شدن به نقطه اوج بازار تقارن جالبی با داغ‌تر شدن این مباحثات در جامعه دارد. بدین ترتیب اصلاح بازار درست زمانی آغاز می‌شود که موج اخبار مثبت به اوج رسیده و اکثریت سرمایه‌گذاران از تداوم روند رو به رشد سخن می‌گویند! در هر حال مطالعه کارنامه فروردین ماه بورس تهران در سال ۸۹ نشان می‌دهد که بازار سرمایه به سلامت از نخستین ماه گذر کرده است و با خبرهای خوش و بازدهی عالی، سرمایه‌گذارانش را راهی ماه دوم سال ۸۹ کرده است.

صدرنشینی خودرویی‌ها با یک خبر

انتشار خبر تصویب واگذاری بلوک‌های ۱۸‌درصدی ایران خودرو و سایپا در آغاز هفته منجر به قرارگیری مجدد سهام خودرویی در صدر توجه معامله‌گران شده است. بلوک ایران خودرو و سایپا بر اساس اعلام رسمی خصوصی‌سازی به ترتیب به قیمت ۸۰ و ۵۰‌درصد بالاتر از قیمت تابلو در روز قبل از معامله، عرضه می‌شوند به شرط آنکه نرخ محاسباتی مزبور در روز معامله کمتر از ۳۰۰۰‌ریال نباشد. اعلام قیمت‌های پایه فوق منجر به تزریق هیجان در بازار و معاملات پرحجم در سهام خودرویی شده است و نکته جالب توجه، عرضه همزمان دولت و برخی سهامداران عمده به صورت خرد در بازار است. در این میان، سهام ایران خودرو طبیعتا به واسطه نرخ‌گذاری‌ گران‌تر نسبت به سایپا با اقبال دامنه‌دارتری روبه‌رو شده است. با توجه به وضعیت بنیادی سهام خودرویی و روند سودآوری آتی شرکت‌های این صنعت باید منتظر انتشار جزئیات معامله عمده ماند تا مشخص شود در صورت انجام معامله، مالک جدید یک کرسی هیات‌مدیره تا چه حد خواهد توانست در تغییر استراتژی این شرکت‌ها و بهبود ساختار کنونی نقش موثری ایفا کند؛ مساله‌ای که در صورت عدم ایجاد تاثیرات مثبت واقعی در کوتاه مدت طبیعتا منجر به توقف رشد فعلی و اصلاح قیمتی این سهام خواهد شد.

گزارش‌هایی از نوع شفاف‌سازی

این روزها همزمان با اوج‌گیری قیمت سهام در بازار، ارسال و انتشار گزارشات ویژه نیز در سامانه اطلاع‌رسانی بورس به موضوعی داغ بدل شده است. شرکت‌های‌گروه تجهیزات از قبیل صدرا، ماشین‌سازی اراک و آذرآب اخیرا مشمول توقف نماد و ارسال گزارش‌های شفاف‌سازی شده اند. این گزارش‌های به روال قدیم بر عدم ایجاد تحول جدید در سودآوری شرکت‌ها تاکید دارد و توجه سرمایه‌گذاران را به برخی مشکلات کنونی شرکت‌ها جلب می‌کند.

مطالعه سوابق موجود در این زمینه نشان می‌دهد که ارسال این گزارش‌ها هر چند در کوتاه مدت ممکن است تاثیرات خاصی را در روند معاملات ایجاد نکند اما با گذشت زمان معمولا سهام شرکت‌های مشمول شفاف‌سازی با فروکش کردن هیجانات وارد مدار نزولی شده‌اند. این مساله البته در سال جاری تاکنون برای سهام شرکت‌های پیمانکاری اتفاق نیفتاده است و این‌گروه با کسب بازده جالب توجه همچنان مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار دارند. در تحولی دیگر، سازمان بورس شرکت‌ها را ملزم به انتشار جزئیات مصرف حاملهای انرژی کرده است که اولین گزارش‌ها در این رابطه اخیرا بر سامانه اطلاع‌رسانی بورس قرار‌گرفته است. این گزارش‌ها می‌تواند اطلاعات اولیه را برای سرمایه‌گذاران در خصوص میزان آسیب پذیری شرکت‌ها از محل افزایش احتمالی قیمت انرژی در آینده فراهم آورد و از این جهت اقدامی شایسته در راستای شفاف‌سازی وضعیت شرکت‌ها به شمار می‌رود.

حقوقی‌ها؛ فعال‌تر از همیشه!

بررسی آمار معاملات سرمایه‌گذاران حقوقی نشان می‌دهد که جنب و جوش این شرکت‌ها و نهادها نیز همگام با اوج گیری بازار افزایش یافته است و حجم خرید و فروش قابل‌توجهی در این روزها توسط حقوقی‌ها صورت می‌گیرد. در همین راستا و در نمادها سنگ‌آهنی، تحرکات ویژه‌ای در بین سهامداران عمده رقم خورده است به نحوی که در نماد «کچاد» هر سه شرکت سرمایه‌گذاری امید، معادن و فلزات و فولاد مبارکه به خرید سهام مشغولند که این مساله احتمالا در کنار عوامل بنیادی به برخی رقابت‌های مالکیتی جهت کسب کرسی هیات‌مدیره نیز مرتبط است. در نماد‌ «البرز» نیز مالکان حقوقی از قبیل مجموعه مهر و صندوق بیمه عشایر خریدار هستند. خصوصی‌سازی نیز به عرضه سهام در نمادهای خودرویی، «آسیا» و «ورنا» مشغول است که البته عرضه‌های مزبور در هفته مورد گزارش عمدتا به خوبی توسط سرمایه‌گذاران جذب شد. در نماد «فخاس» نیز مجموعه معادن و فلزات و پاسارگاد مجددا فعال شده و خریدهایی را در هفته جاری صورت داده‌اند.

اولین تحقیق و تفحص‌ها به شیوه غربی!

انتشار گزارش کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا (SEC) در خصوص فعالیت بانک گلدمن ساکس را می‌توان نخستین گزارش از مجموعه تحقیق و تفحصهایی دانست که این نهاد ناظر در ارتباط با بحران جهانی و نقش ارکان بازار در آن آغاز کرده است. انتشار گزارش مزبور که با اتهام به این بانک در خصوص اطلاع قبلی از بحران آتی در وام‌های رهنی و تداوم تبلیغات بر روی آن همراه بود، موجب تلاطم در بازارهای جهانی و ریزش ۱۵‌درصدی سهام بانک گلدمن در یک روز شد. منابع خبری از احتمال تداوم ارسال گزارش‌ها توسط این کمیسیون در خصوص سایر شرکت‌ها و نهادهای مالی در آینده نزدیک می‌دهند.

ارسال این گزارش‌ها فارغ از محتوا و تاثیر آن، می‌تواند نقش «نهاد مستقل ناظر» در اقتصادهای توسعه یافته را به خوبی روشن کند و از این حیث الگوی جالب توجهی برای بازارهای نوپا و روبه رشد (نظیر ایران) خواهد بود.