دنیای اقتصاد- براساس آیین‌نامه جدید سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس که اخیرا نهایی شد، اشخاص خارجی با رعایت این آیین‌نامه و پس از دریافت مجوز معامله، مجاز به معامله اوراق بهادار در بورس یا بازار خارج از بورس در حدود قید شده در مجوز معامله می‌باشند و سایر مقررات حاکم بر معامله و فعالیت اشخاص خارجی در بورس یا بازار خارج از بورس، تابع همان قوانین و مقررات حاکم بر اشخاص ایرانی خواهد بود. متن کامل آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارها منتشر شد

گروه بورس- متن کامل آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس که پس از تصویب در جلسه گذشته هیات وزیران، برای اجرا ابلاغ‌شد، انتشار یافت.

پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه ایران (سنا) متن کامل آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس و بازارهای خارج از بورس را منتشر کرد. این آیین‌نامه در جلسه روز یکشنبه هیات وزیران، به تصویب رسید و دیروز، برای اجرا، ابلاغ شد.

آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس

ماده ۱- اصطلاحات و واژه‌های اختصاری تعریف شده در این آیین‌نامه دارای معانی زیر می‌باشند:

۱. قانون بازار اوراق بهادار: قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی است.

۲. بورس: بورس اوراق بهادار دارای مجوز از شورای عالی بورس و اوراق بهادار می‌باشد.

۳. بازار خارج از بورس: بازار خارج از بورس دارای مجوز از شورای عالی بورس و اوراق بهادار است.

۴. سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار موضوع ماده ۵ قانون بازار اوراق بهادار است.

۵. شخص خارجی: هر یک از اشخاص زیر شخص خارجی محسوب می‌شود:

الف) شخص حقیقی که تابعیت ایران را نداشته باشد.

ب) هر شخص حقوقی که در کشوری غیر از ایران به ثبت رسیده باشد.

ج) هر شخص حقوقی ثبت شده در ایران که مجموع سهام اشخاص موضوع قسمت‌های الف و ب فوق در سرمایه آن بیش از پنجاه‌درصد باشد. در صورتی‌ که صندوق سرمایه‌گذاری با سرمایه متغیر، شخص خارجی قلمداد شود، تا زمانی که سهم اشخاص موضوع قسمت‌های الف و ب این بند در سرمایه آن به ۴۰‌درصد تنزل نیابد، همچنان خارجی تلقی خواهد شد.

۶. متقاضی: شخص خارجی یا شخص ایرانی با سرمایه منشا خارجی است که طبق ماده۴ این آیین‌نامه، تقاضای دریافت مجوز معامله را به سازمان ارائه داده است.

۷. مجوز معامله: مجوزی است که براساس این آیین‌نامه به منظور خرید، فروش یا خرید و فروش اوراق بهادار در هر بورس یا بازار خارج از بورس از سوی سازمان به متقاضی اعطا می‌شود.

۸. سرمایه‌گذار خارجی: شخص خارجی است که مجوز معامله را از سازمان دریافت نموده باشد.

۹. سرمایه‌گذار خارجی راهبردی: سرمایه‌گذار خارجی است که قصد تملک بیش از ۱۰‌درصد سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس را دارد یا پس از تملک سهام یک شرکت پذیرفته‌شده در بورس یا بازار خارج از بورس یک کرسی هیات‌مدیره آن شرکت را در اختیار بگیرد.

۱۰. وجوه قابل انتقال: مبلغی است به ریال که براساس تبصره(۱) ماده۱۰ محاسبه و اعلام می‌شود.

۱۱. عایدات سرمایه‌ای: تفاوت قیمت فروش اوراق بهادار با قیمت خرید آن است.

ماده ۲- اشخاص خارجی با رعایت این آیین‌نامه و پس از دریافت مجوز معامله، مجاز به معامله اوراق بهادار در بورس یا بازار خارج از بورس در حدود قید شده در مجوز معامله می‌باشند. سایر مقررات حاکم بر معامله و فعالیت اشخاص خارجی در بورس یا بازار خارج از بورس، تابع همان قوانین و مقررات حاکم بر اشخاص ایرانی خواهد بود.

ماده۳- سرمایه‌گذار خارجی مجاز است تا سقف‌های تعیین‌شده در قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب ۱۳۸۱ در بورس یا بازار خارج از بورس سرمایه‌گذاری کند، مگر اینکه شورای‌عالی بورس در برخی موارد محدودیت‌هایی را درنظر بگیرد.

ماده ۴- اشخاص خارجی برای دریافت مجوز معامله اوراق بهادار در هر بورس یا بازار خارج از بورس باید اطلاعات و مدارک لازم را به همراه تقاضانامه‌ای براساس فرم‌های سازمان به سازمان ارائه نمایند.

تبصره (۱) اشخاص ایرانی می‌توانند به ‌‌منظور استفاده از تسهیلات و مزایای پیش‌بینی شده در ماده ۱۰ این دستورالعمل برای سرمایه‌گذاری آن بخش از سرمایه‌های خود که منشأ خارجی دارد، در بورس یا بازار خارج از بورس، با ارائه اطلاعات، مدارک و تقاضانامه‌های موضوع این ماده به سازمان، مجوز معامله دریافت نمایند.

تبصره(۲) متقاضی مکلف است هرگونه تغییر در اطلاعات ارائه شده را به سازمان منعکس نماید.

تبصره(۳) مدارک موضوع این ماده باید به زبان فارسی یا انگلیسی ارائه شوند و به ترتیبی که سازمان تعیین می‌کند به تایید مراجع صلاحیت‌دار برسند.

ماده ۵- سازمان هفت روز کاری پس از دریافت اطلاعات و مدارک کامل موضوع ماده ۴، موظف است مجوز معامله را صادر و به متقاضی یا نماینده‌ی وی اعلام ‌کند.

ماده ۶- شخصی که مجوز معامله دریافت می‌کند مکلف است به درخواست سازمان اطلاعات، اسناد و مدارک لازم را به سازمان، بورس یا بازار خارج از بورس یا مراجع دیگر ارائه نماید. در صورتی که وی، اطلاعات و مدارک مربوطه را به موقع به اشخاص تعیین شده تسلیم نکند، سازمان می‌تواند مجوز معامله سرمایه‌گذار خارجی را در خصوص خرید اوراق بهادار، تعلیق یا لغو نماید. در این صورت سرمایه‌گذار خارجی در دوران تعلیق مذکور یا پس از لغو مجوز خرید، صرفا حق دارد اوراق بهاداری را که به نام خود خریده است، بفروشد.

ماده ۷- محدودیت تملک سهام توسط سرمایه‌گذاران خارجی غیر‌ راهبردی در هر بورس یا بازار خارج از بورس، به شرح زیر است:

۱) تعداد سهام در مالکیت مجموع سرمایه‌گذاران خارجی نباید از بیست‌درصد مجموع تعداد سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس یا بازار خارج از بورس یا بیست‌درصد تعداد سهام هر شرکت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس بیشتر باشد.

۲) تعداد سهام در مالکیت هر سرمایه‌گذار خارجی در هر شرکت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس نمی‌تواند از ده‌درصد تعداد سهام آن شرکت بیشتر باشد.

تبصره (۱) بورس یا بازار خارج از بورس ضمن اطلاع‌رسانی موظف است ابزارهای لازم به‌منظور اجرای این ماده را فراهم نماید.

تبصره (۲) در صورتی ‌که سازمان پس از بررسی، تشخیص دهد که نصاب بند (۲) این ماده در اثر فعل سرمایه‌گذار خارجی غیر‌راهبردی نقض شده است، سرمایه‌گذار خارجی به عنوان سرمایه‌گذار راهبردی تلقی می‌شود.

تبصره (۳) محدودیت‌های اعمال شده برای تملک سهام بانک‌ها و نهادها و واسطه‌های پولی موضوع ماده ‌(۵) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست‌های کلی اصل۴۴ قانون اساسی در این آیین‌نامه نیز لازم‌الرعایه است.

ماده ۸- سرمایه‌گذار خارجی راهبردی پس از خرید سهام نمی‌تواند تا دو سال بدون مجوز سازمان، اصل سهام خریداری شده را بفروشد. فروش این‌گونه سهام مستلزم رعایت مقررات معاملات عمده سهام در بورس یا بازار خارج از بورس می‌باشد.

تبصره (۱) در صورتی‌که به‌علت افزایش سرمایه شرکت مربوطه،‌ درصد مالکیت سرمایه‌گذار خارجی راهبردی به‌گونه‌ای کاهش یابد که وی از شمول تعریف بند ۹ ماده (۱) خارج‌ گردد، مقررات سرمایه‌گذار خارجی غیر راهبردی بر وی حاکم خواهد شد.

تبصره (۲) فروش حق‌تقدم سهام از محدودیت‌های این ماده مستثنی است.

ماده ۹- معامله سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس، توسط نهاد مالی که شخص خارجی محسوب می‌شوند، مشمول محدودیت‌های این آیین‌نامه نیست و مشمول همان محدودیت‌هایی است که نهادهای مالی مشابه ایرانی دارند، مشروط به این‌که:

۱. نهاد مالی مذکور مجوز تاسیس یا فعالیت خود را طبق قانون بازار اوراق بهادار و مقررات مربوط به آن، از سازمان دریافت کرده باشد.

۲. معاملات یاد شده به تشخیص سازمان در راستای ارائه خدمات تخصصی نهاد مالی از قبیل تعهد خرید سهام صورت پذیرد.

ماده ۱۰- اشخاص خارجی یا ایرانی با دریافت مجوز معامله، مجاز به افتتاح حساب‌های ارزی و ریالی، انتقال ارز به داخل ایران و تبدیل آن به ریال و بالعکس در بانک‌های ایرانی برای انجام عملیات بانکی و سرمایه‌گذاری خود هستند. انتقال اصل سرمایه، عایدات سرمایه‌ای و سودهای نقدی دریافتی توسط اشخاص دارای مجوز معامله، به خارج از ایران با رعایت مقررات ارزی کشور و سایر ضوابط و مقررات مربوط مجاز خواهد بود. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است، معادل ارزی وجوه قابل انتقال را که به شرح تبصره(۱) این ماده محاسبه و اعلام می‌شود، در صورت تک‌نرخی بودن ارز به نرخ رایج در شبکه رسمی کشور و در غیر این صورت به نرخ بازار آزاد، در اختیار سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار ایرانی دارای مجوز قرار دهد. در شرایط خاص به تشخیص بانک مرکزی ج.ا.ایران مبلغ مذکور طی یکسال و به فاصله چهار ماه و در اقساط برابر قابل پرداخت است. دستورالعمل لازم برای اجرای این ماده ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه، به تصویب وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواهد رسید.

تبصره(۱) وجوه قابل انتقال به درخواست سرمایه‌گذار خارجی یا سرمایه‌گذار ایرانی دارای مجوز معامله، توسط سازمان محاسبه و به بانک مرکزی اعلام می‌گردد. ضوابط مربوط به چگونگی تعیین منشا خارجی سرمایه و چگونگی محاسبه وجوه قابل انتقال به پیشنهاد سازمان به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار می‌رسد.

تبصره(۲) هرگونه ممنوعیت انتقال ارز از کشور که در مقررات وضع شده یا بشود، شامل وجوه قابل انتقال نمی‌گردد.

تبصره(۳) در صورتی که شخصی ایرانی دارای سرمایه با منشا خارجی یا سرمایه‌گذار خارجی، مجوز سرمایه‌گذاری خارجی موضوع قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی را دریافت نموده باشد، علاوه بر تسهیلات موضوع این ماده، از مزایا و تسهیلات پیش‌بینی شده در قانون یاد شده از جمله تسهیلات پیش‌بینی شده برای نقل و انتقال سرمایه خود به داخل یا خارج از ایران نیز برخوردار است.

ماده ۱۱- موارد زیر از شمول مواد ۷ و ۸ این آیین‌نامه خارج است و مقررات لازم در مورد آنها براساس بندهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماده۴ قانون بازار اوراق بهادار، به تصویب شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار می‌رسد:

۱ - سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس که همزمان در بورس یا بازار خارج از بورس کشور دیگری پذیرفته شده‌اند.

۲ - آن بخش از سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس که برای معامله اشخاص خارجی در کشور دیگر به هر طریق اختصاص یابد.

۳ - اوراق بهادار صادره توسط ناشر خارجی که در بورس یا بازار خارج از بورس ایرانی پذیرفته شده باشند.

۴ - آن بخش از سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس که به ‌صورت ارزی معامله می‌شوند.

ماده ۱۲- تملک سایر اوراق بهادار از قبیل اوراق مشارکت برای سرمایه‌گذار خارجی تابع سقف‌های تعیین‌شده توسط شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار خواهد بود.

ماده ۱۳- دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه به تصویب شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار می‌رسد، در دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه، تمام یا برخی از وظایف و اختیارات سازمان، قابل تفویض به بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، کانون‌ها، شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و کارگزاران می‌باشد. در صورت تفویض، سازمان موظف است بر عملکرد اشخاص مذکور نظارت نماید.

ماده ۱۴- این آیین‌نامه در ۱۴ ماده و ۱۱ تبصره به تصویب هیات وزیران رسید. از تاریخ تصویب این آیین‌نامه، آیین‌نامه اجرایی بند ج ماده ۱۵ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۱/۳/۱۳۸۴ هیات وزیران لغو می‌گردد.