هدفمند کردن یارانه‌ها، قیمت سهام را کاهش می‌دهد

فارس- سمینار بررسی اثرات طرح هدفمند کردن یارانه‌ها بر بازار سرمایه ایران هفته قبل در تالار الغدیر دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد و طی آن حسین عبده تبریزی دبیر کل سابق بورس و کارشناس ارشد بازار‌های پولی و مالی با بررسی ابعاد اجرای این طرح بر اقتصاد، وضعیت بازار سرمایه و شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار را بعد از اجرای این طرح تحلیل کرد. ۶ نکته در تعدیل اقتصادی کشور

وی با بیان اینکه مهم‌ترین اهداف تعدیل اقتصادی در هر کشوری مانند ایران، تکیه بر مکانیزم بازار و ایجاد فضای رقابت است، خاطر نشان کرد: طبق پیشنهادهای ارائه شده از سوی بانک جهانی، برای اجرای هدف تعدیل اقتصادی باید۶ مساله شامل آزاد‌سازی قیمت‌ها، خصوصی‌سازی واقعی اقتصاد کشور در حد امکان، اصلاح قوانین در جهت حرکت آزاد سرمایه و نیروی کار، تغییر تکنولوژی به کار‌گرفته در صنعت، تلاش برای افزایش بهره‌وری عوامل تولید و در نهایت بهبود مدیریت و سیستم‌ مالی شرکت‌ها مدنظر قرار گیرد.

اصلاح قیمت‌ها آرزوی ماست

عبده تبریزی جزئیات لزوم آزاد‌سازی قیمت انرژی را با در نظر‌گرفتن ۴ دیدگاه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان، محیط زیست و اقتصاد سیاسی تشریح کرد و در ادامه با بیان اینکه همگان با اصلاح قیمت‌ها موافقند، تاکید کرد: در شرایط فعلی موانع و سوالاتی در اجرای طرح هدفمند کردن یارانه وجود دارد. اول اینکه پارادایم اقتصادی دولت چگونه بوده و آیا دولت از اساس به اقتصاد رقابتی و مبانی اقتصاد بازار معتقد است؟ آیا دولت واقعا در راستای آزاد‌سازی قدم برداشته و آیا حقوق و آزادی‌های فردی را به رسمیت می‌شناسد؟

وی تصریح کرد: آرزوی همه ما اصلاح قیمت‌ها است اما باید دید در شرایط فعلی عوامل موجود، اجازه اجرای این هدف را می‌دهد و آیا زمان برای اجرای آن مناسب بوده و همه متغیرهای لازم برای پیاده‌سازی آن آماده است یا خیر؟

این کارشناس ارشد بازار‌های پولی و مالی با اشاره به تصویب درآمد ۲۰‌هزار‌میلیارد‌تومانی دولت از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها توسط مجلس اظهار داشت: چگونه می‌توان قیمت‌های انرژی را آزاد کرد اما نرخ ارز و پول آزاد نشود. این درحالی است که آزاد‌سازی قیمت حامل‌های انرژی در کوتاه‌مدت منجر به افزایش قیمت‌ها و تورم و فشار برای افزایش نرخ ارز خواهد شد.

عبده تبریزی ادامه داد: اصرار دولت بر تثبیت نرخ ارز باعث خواهد شد از یک طرف تعدیل اقتصاد کشور امکان بیرونی نداشته باشد و از طرف دیگر به تخریب اقتصادی منجر شود.

عبده تبریزی در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه در اجرای هدفمند کردن یارانه از سال آینده تردید دارد، به الزامات واقعی کردن قیمت‌ها در ایران اشاره کرد و گفت: در این راستا باید به ۴ مقوله توجیه گسترده افکار عمومی، هماهنگی ارگان و نهادهای دولتی، بهبود مناسبات بین‌المللی و پیاده‌سازی برنامه فقرزدایی توجه ویژه‌ای شود.

افزایش ریسک و کاهش ارزش روز شرکت‌های بورسی

دبیرکل سابق سازمان بورس در ادامه تحلیل اثرات هدفمند کردن یارانه‌ها بر بازار سرمایه، آثار مثبت و منفی این مقوله بر بورس و شرکت‌های بورسی را مد نظر قرار دارد و گفت: اجرای این طرح هر چند در دو بازه زمانی میان و بلندمدت آثار مثبتی چون علامت‌دهی بهتر قیمت‌ها، شفافیت بیشتر نرخ‌ها در بازار، اصلاح قیمت‌های نسبی و کارآیی تخصیص منابع در بورس بجا خواهد گذاشت اما واقعیت این است که بورس اوراق بهادار هم‌اکنون پذیرای مشکلات اقتصادی متعددی مانند روشن نبودن پارادایم‌های اقتصادی دولت، عدم هماهنگی ارگان‌ها، عدم آمادگی افکار عمومی و عدم تحمل طبقه ضعیف است.

عبده تبریزی افزود: با این اوصاف شرکت‌های بورسی با پیاده‌سازی طرح هدفمند کردن یارانه‌ها با افزایش ریسک و کاهش ارزش روز و قیمت سهام مواجه خواهند شد، زیرا با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، قیمت کالاها و خدمات نیز افزایش خواهد یافت و منجر به رشد هزینه‌های تولید و کاهش سود آوری شرکت‌های حاضر در بورس خواهد شد.

آثار هدفمندسازی بر هزینه تولید

به گفته عبده تبریزی یک مطالعه موردی نشان می‌دهد طی سال‌های ۸۷ و ۸۸ سهم انرژی از کل هزینه‌ها ۱۷‌درصد بوده است. این در حالی است که با اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، هزینه تولید محصول سیمان ۱۸۸‌درصد، میانگین هزینه صنعت و معدن ۴۴‌درصد، حمل و نقل ۵۸‌درصد و خودرو‌سازی ۸/۱‌درصد رشد خواهد کرد. از طرف دیگر قیمت برق و آب ۵ و ۳ برابر، نرخ نفت گاز نیز ۲۸ برابر(۴۷۰‌تومان)، نفت کوره ۳۸ برابر(۳۷۰‌تومان) و گاز طبیعی ۷ برابر(۶۰‌تومان) خواهد شد و قیمت بنزین نیز به ۵۵۰‌تومان می‌رسد.