شروین شهریاری
*پرسش از آقای ملاکی از طریق پست الکترونیک: لطفا تحلیلی از وضعیت شرکت باما و سودآوری آینده آن با توجه به رشد قیمت‌های جهانی روی ارائه دهید.

شرکت باما تولید‌کننده انواع کنسانتره پرعیار سرب و روی است که این محصولات را عمدتا با استخراج ماده اولیه از معادن تحت بهره‌برداری خود در جنوب غربی اصفهان تولید می‌کند. همچنین شرکت با در اختیار داشتن ۹۸‌درصد از مالکیت شرکت ذوب روی اصفهان عملا ظرفیت ۱۲‌هزار تن تولید شمش روی را نیز در مجموعه خود در اختیار دارد و می‌تواند به طور پیوسته مراحل تولید را از خاک معدن تا شمش روی طی کند. مهم‌ترین محصول شرکت اصلی، کنسانتره سولفور روی و سرب است که برای تخمین سودآوری شرکت لازم است قیمت فروش این محصولات برآورد شود.
به جدول شماره یک توجه کنید. (ارقام به‌دلار)
ارقام جدول یک، روند تاریخی تغییر نرخ دو محصول اصلی شرکت در افق زمانی حدود پنج سال را نشان می‌دهد. منظور از بودجه در جدول فوق، اولین گزارش پیش‌بینی درآمد شرکت در هر سال است. البته برای سال ۸۸،جهت ایجاد قابلیت مقایسه، مفروضات مربوط به هر سه گزارش اخیر شرکت فهرست شده اند. بدین ترتیب همانگونه که مشاهده می‌کنید میانگین قیمت کنسانتره سولفور روی و سرب در ۵ سال اخیر به ترتیب در محدوده ۲۸‌درصد و ۶۰‌درصد از قیمت جهانی شمش قرار داشته اند.
با در نظر داشتن این الگو در جدول شماره 2 اقدام به برآورد بودجه فروش شرکت در سال جاری شده است.
در خصوص ارقام جدول دو باید به چند نکته توجه داشت:
1 - قیمت فروش محصولات کربنات روی و سولفور سرب معادل بودجه در نظر گرفته شده اند. شایان ذکر است شرکت قیمت فروش شش ماهه دوم سولفور سرب را بر اساس قیمت 2100‌دلاری شمش سرب در LME برآورد کرده است.
۲ - قیمت فروش سولفور روی در شش ماهه دوم سال ۸۸ بر اساس نرخ ۲۱۰۰‌دلاری و ضریب ۲۸‌درصدی نسبت به قیمت شمش (مطابق الگوی توضیح داده شده) برآورد شده است.
بدین ترتیب همانگونه که ارقام جدول نشان می‌دهند در صورت تحقق مفروضات فوق، درآمد حاصل از فروش «کاما» در سال جاری از قابلیت افزایشی حدود 40‌میلیارد‌ریال نسبت به آخرین پیش‌بینی بودجه برخوردار است که تاثیر آن بر سودآوری هر سهم حدود 510‌ریال است.
از سوی دیگر، شرکت در سال جاری مبلغ ۷۰‌میلیارد‌ریال ذخیره در بودجه خود منظور کرده است که ۲۰‌میلیارد‌ریال بابت ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری در شرکت آلومنیوم المهدی و ۵۰‌میلیارد‌ریال بابت ذخیره مطالبات از شرکت تابعه ذوب و روی اصفهان است. با توجه به پایان دوره توقف شش ماهه فعالیت ذوب و روی اصفهان و آغاز به کار آن از اول تیرماه ۸۸ و نیز صرفه اقتصادی ایجاد شده در اثر رشد قیمت جهانی روی، اخذ ذخیره مزبور برای سال جاری احتمالا ضرورتی نخواهد داشت. این مساله مورد توجه حسابرس شرکت نیز بوده است به نحوی که در آخرین گزارش خود، با توجه به آغاز فعالیت شرکت و احتمال جبران زیان انباشته ۵۳‌میلیاردریالی در ادامه سال، اخذ ذخیره را لازم تشخیص نداده است. بدین ترتیب امکان تعدیل بودجه کنونی شرکت از محل عدم اخذ این ذخیره در سال جاری وجود خواهد داشت که تاثیر آن بر درآمد هر سهم ۶۳۰‌ریال است.
در جدول شماره 3 با لحاظ کردن اثر افزایش نرخ فروش و بازگشت ذخیره مطالبات و نیز ثبات سایر اقلام بودجه، برآورد تحلیلی از سودآوری شرکت در سال 88 را ملاحظه می‌کنید.
حال به تخمین اولیه سودآوری شرکت اصلی در سال آینده می‌پردازیم. در خصوص درآمد حاصل از فروش «کاما» در سال ۸۹ به جدول شماره ۳ توجه کنید.
در برآورد مزبور قیمت میانگین شمش سرب در سال آینده معادل 2100‌دلار و روی معادل 2200‌دلار در هر تن در نظر گرفته شده است. بدین ترتیب قیمت سولفور روی معادل 28‌درصد از نرخ شمش و قیمت سولفور سرب و کربنات روی معادل بودجه شرکت در شش ماه دوم سال جاری در نظر گرفته شده اند. نرخ تبدیل‌دلار نیز 1000‌تومان لحاظ شده است.
با فرض افزایش ۱۵‌درصدی بهای تمام شده و هزینه‌های عمومی، اداری در سال آینده و ثبات سایر اقلام بودجه نسبت به سال ۸۸، جزئیات مربوط به پیش‌بینی درآمد هر سهم در سال ۸۹ در جدول شماره ۴ ارائه شده است (ارقام به‌میلیارد‌ریال).
شایان ذکر است در برآورد انجام شده برای سال 89، هر 100‌دلار تغییر قیمت روی، 130‌ریال بر سود هر سهم موثر خواهد بود. همچنین هر 100‌دلار تغییر نرخ میانگین جهانی سرب نیز منجر به تغییر 75‌ریال در برآورد EPS خواهد شد.
در پایان یادآور می‌شود تخمین فوق بر اساس برخی مفروضات انجام شده است و کارشناسان با تغییر هریک از فرضیه‌ها می‌توانند به نتایج متفاوتی در خصوص برآورد سودآوری شرکت دست یابند.
Shahriary_sh@yahoo.com