شروین شهریاری

*پرسش از آقای حمید رضا اکبری از طریق پست الکترونیک: در معاملات روز دوشنبه ۲۴ دی ماه در نماد «شخارک» حداکثر قیمت ۱۶۰۰۰ ریال ثبت شده است.با توجه به اینکه قیمت روز گذشته آن ۱۵۴۶۷ ریال بوده این معامله خارج از محدوده نوسان ۲‌درصد می‌باشد. علت آن چیست؟ پاسخ: نرم‌افزار معاملاتی کنونی نارسایی‌های متعددی دارد که یکی از آنها همین موردی است که خواننده محترم بدان اشاره داشته‌اند. احتمالا بارها در صفحه عرضه و تقاضای سهام در سایت سازمان بورس مشاهده کرده‌اید که برخی از دستورهای خرید و فروش خارج از محدوده نوسان ۴‌درصدی روزانه (مثبت و منفی ۲‌درصد) قرار دارند. برخی معامله‌گران به اشتباه این مساله را ملاک ارزیابی خود قرار می‌دهند و با مشاهده صف خرید استدلال می‌کنند که فروشنده سهم به عنوان مثال ۲۰‌درصد بالاتر است و تا قیمت مزبور فروشنده‌ای وجود ندارد. این در حالی است که سفارش‌های خرید و فروش مزبور، مربوط به Order‌هایی می‌شود که از قبل در سیستم معاملاتی اصطلاحا Open مانده‌اند و توسط کارگزار خریدار یا فروشنده حذف نشده‌اند؛ بدیهی است این دستورهای خرید و فروش به تنهایی معنای خاصی در تحلیل روند آتی معاملات سهم ایجاد نخواهند کرد.

نکته‌ای که خواننده عزیز بدان اشاره داشته‌اند، ناشی از باقی ماندن همین سفارش‌های انجام نشده در سامانه معاملاتی است. شرایطی را در نظر بگیرید که نماد یک سهم در وضعیت تعادل عرضه و تقاضا قرار دارد و به عنوان مثال کارگزار خریدار تصمیم به رنج کردن سهم می‌گیرد (یعنی کل دستورهای فروش موجود را می‌خرد)؛ در چنین وضعیتی احتمال دارد با اشتباه سامانه معاملاتی علاوه بر دستورهای فروش موجود در محدوده نوسان، اولین دستور فروش خارج از محدوده (که متعلق به گذشته است اما از قبل در سیستم Open بوده) نیز مورد معامله قرار گیرد و قیمت این معامله به عنوان آخرین قیمت در آن لحظه بر تابلوی معاملات نمایش داده شود. چنین وضعیتی در مورد خارک نیز با مکانیزم مورد اشاره در روز ۲۴ دی اتفاق افتاد که منجر به انجام معامله در قیمت ۱۶۰۰ تومان، خارج از محدوده نوسان شد. البته این معاملات اغلب بلافاصله پس از مشاهده توسط ناظر باطل شده و تاثیر واقعی در روند معاملات نخواهند گذاشت.

Shahriary_sh@yahoo.com