بورس نفت با معاملات آتی رونق می‌گیرد

گروه بورس-زهرا مجتهد: سیاست‌های انبساطی و حمایتی برای راه‌اندازی معاملات آتی امری ضروری است. احمد رضایی، یکی از کارشناسان بازار سرمایه در آستانه برگزاری مجموعه سمینارهای کاربردی آموزشی مهندسی مالی، در خصوص راه‌اندازی معاملات آتی و به کار آمدن این معاملات در شرایط نامطلوب بازار گفت: پس از تصویب قانون اوراق بهادار در مجلس شورای اسلامی، افرادی که مجری بحث معاملات آتی وابسته به این قانون بودند، بررسی‌ها و مطالعاتشان را کامل کردند و در‌حال‌حاضر نیاز به بستر مناسب برای اجرا دارد.

وی افزود: از دو سال گذشته تاکنون هیچ‌یک از نمایندگان پیگیر نتیجه قانونی که مورد تصویب قرار گرفته‌ است، نبوده‌اند. مگر امکان دارد که قانون وضع شود و بدون بررسی نتیجه در گذر زمان دفن شود.

این کارشناس معتقد است که بازار مالی ما شبیه به جنینی است که مرحله تولد آن نزدیک است و نباید از آن توقع داشت که کارهای خارق‌العاده‌ای انجام دهد.

وی افزود: این بازار پس از گذشت ۴۰سال، اهداف اولیه را با سامانه الکترونیکی قدیمی و چند نوع مدل قدیمی، معاملات را انجام می‌دهد. حال در این گیرودار ورود ابزارهای مشتقه به بازار کمی سخت به نظر می‌رسد.

وی با استناد به ماده یک بند ۱۱ قانون بورس اوراق بهادار یادآور شد که چرا همچنان مجلس موضوعات قانون را رها کرده و اکنون که آماده اجرا است، از نتیجه آن خبری نمی‌گیرد.

رضایی گفت: ما برای راه‌اندازی معاملات به سیاست انبساطی وزارت دارایی در خصوص مالیات و سیاست حمایتی وزارت بازرگانی نیازمندیم.

وی افزود: مسیر اصلی برای اجرای این معاملات بازار است و بازار نیز بازیگرانی دارد. بنابراین شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌ها و بیمه‌ها احساس مسوولیت می‌کنند. اگرچه اکثرا دولتی هستند و از ریسک گریزانند، اما واژه ریسک همراه با بانک و بیمه است و بدون همراهی این واژه معنی ندارند.

رضایی خاطرنشان کرد: از این رو برای راه‌اندازی معاملات آتی باید کشوری داشته باشیم که در آن Free economy یا اقتصاد آزاد وجود داشته باشد.

وی گفت: حال این سوال مطرح است که اکنون که اقتصاد آزاد نداریم، معاملات آتی شکل نمی‌گیرد؟ پاسخ این است که در این شرایط گردش معاملات ما بسیار ضعیف خواهد بود اما با رنگ خاص داخلی خود موفق می‌شود.

طلا اولین گزینه مطلوب

به اعتقاد این کارشناس، اولین مقوله برای راه‌اندازی این فضای معاملاتی باید طلا باشد.

وی تصریح کرد: اگر طلا وارد بورس شود، دیگران گمان می‌برند که بانک مرکزی تضعیف می‌شود، اما در حقیقت استدلال منطقی برای عدم اجرای این هدف وجود ندارد. به طور مثال، در پاکستان حدود هفت ماه است که بورس طلا دارند و حتی در دو بورس ترکیه طلا معامله می‌شود.

کلاس بالا می‌شویم

وی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر بانک کارگشایی به معامله طلا می‌پردازد و اگر معاملات آتی شکل گیرد، این کالا به چه صورت معامله خواهد شد؟ گفت: بانک کارگشایی نیز می‌تواند به عنوان یک شرکت یا حتی بزرگ‌ترین معامله‌گر به معامله طلا بپردازد. در این صورت نیز در دنیا بورس طلای ایران مطرح خواهد شد و کلاس ممکلت بالا می‌رود.

این کارشناس همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا معاملات آتی تنها مختص بورس کالا است یا در اوراق‌بهادار هم چنین برنامه‌ای اجرا خواهد شد یا خیر؟ اظهار داشت: در هر دو بورس‌ این معاملات امکان دارد، اما در اوراق‌بهادار بهتر است؛ چرا که دردسرهای تحویل کالا را ندارد. در بورس اوراق‌بهادار به صورت سبد سهامی است و برگه معامله می‌شود.

این کارشناس در خصوص راه‌اندازی بورس نفت گفت: در کشور ما این طرح ۱۰۰درصد جواب می‌دهد، با توجه به اینکه در اوپک (پس از عربستان که ۲۸درصد تولید نفت اوپک از آن او است) کشور ما با ۱۳درصد تولید در اوپک، جایگاه دوم را دارد؛ بنابراین ایران برای فعال کردن بورس نفت، قوی عمل خواهد کرد.

وی افزود: به نظر من بهترین کالا بعد از طلا، نفت است که در معاملات آتی موفق عمل خواهد کرد.

گفتنی است که مجموعه دوره‌های آموزشی کاربردی مهندسی مالی در روزهای اواخر آذر ماه برگزار خواهد شد. در این سمینار نحوه استفاده از معاملات آ‌تی بررسی خواهد شد.