سنا- در پی اجرای دستورالعمل رفع گره‌های معاملاتی، برخی از کارشناسان و صاحبنظران بازار سرمایه، به طرح دیدگاه‌های خود در این زمینه پرداختند.

به گزارش شرکت بورس بیشتر کارشناسان (بیش از ۸۰ درصد) معتقدند که گره اصلی به علت اعمال دو محدودیت حجم مبنا و نوسان قیمت است و برای رفع آنها باید هم محدودیت حجم مبنا حذف شود و هم دامنه نوسان قیمت افزایش یابد. برخی صاحبنظران پیشنهاد می کنند این محدودیت‌ها برای شرکت‌های مشمول گره، مانند بازگشایی نماد شرکت‌ها پس از برگزاری مجمع اعمال نشود یا دامنه نوسان قیمت افزایش یابد. برخی نیز اصلاح حجم مبنا را براساس میزان سهام شناور، افزایش سهام شناور و‌... پیشنهاد می‌کنند.

بسیاری کارشناسان معتقدند در نظر گرفتن متوسط معاملات به میزان ۵درصد حجم مبنا خود محدودکننده است و از مشمول شدن بسیاری از شرکت‌های دارای گره، از این دستورالعمل مانع می‌شود.

با توجه به این که شرکت‌های بیشتری صف فروش و تعداد کمی صف خرید دارند، لذا اثر اجرای این دستورالعمل بر کاهش شاخص بیشتر از افزایش آن است و این یک نقطه منفی تلقی می‌شود که می‌تواند اثر روانی ایجاد کند. اگر‌چه کاهش شاخص تدریجی است، ولی در بلند مدت حجم کاهش می‌تواند قابل توجه باشد.

امکان دستکاری قیمت در سهامی که در این دستورالعمل قرار می‌گیرند و دارای سهام شناور آزاد کمتری هستند، وجود دارد. زیرا کسانی که می خواهند سهمی را عرضه کنند، ممکن است از عرضه آن خودداری کنند و یا با هم توافق کرده و از کسانی که می خواهند سهمی را خریداری کنند، حمایت کرده و اثر روانی ایجاد کنند.

بهتر است به جای تعیین فرمولی که ممکن است مورد سوء‌استفاده قرار گیرد، کمیته‌ای از افراد قابل اعتماد در بورس تشکیل و این مساله به آنها واگذار شود تا جدای از فرمول‌، به تشخیص شرکت‌هایی بپردازند که باید گره معاملاتی آنها رفع شود.

در طراحی ساز‌و‌کارهایی برای رسیدن به قیمت تعادلی بهتر است از سایر نیروها از جمله بازارگردان و سهام دار عمده نیز استفاده شود.

به گفته گروهی دیگر از کارشناسان، اجرای رفع گره معاملاتی راهکار مناسبی است و باید شامل همه سهم‌ها شده و همه بازار را تصحیح کند، زیرا با تصحیح بخشی از بازار ممکن است گره‌های معاملاتی در جاهای دیگر نمایان شود.

در مورد صف‌های خرید به خصوص شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ مثل فولاد خوزستان و فولاد مبارکه، به علت این که عرضه‌کننده انحصاری است و عرضه نسبت به افزایش قیمت کشش ندارد، این دستورالعمل فقط منجر به حبابی شدن قیمت‌های این سهام خواهد شد و توهم بازدهی بالا می‌تواند صف‌ها را طولانی‌تر کند.