شروین شهریاری *
پرسش از آقای مهدی سماوی از طریق پست الکترونیک: نظر شما در مورد گزارش اخیر ملی سرب و روی و امکان تعدیل مثبت سود این سهم چیست؟

پاسخ: ملی سرب و روی ایران با دارا بودن 40 هزار تن ظرفیت تولید سرب و 15 هزار تن تولید روی به لحاظ ظرفیت اسمی بزرگ‌ترین کارخانه تولید این محصولات در کشور به شمار می‌رود. با این وجود، به دلیل مشکلات تامین مواد اولیه، ظرفیت قابل دسترسی این شرکت در سال‌های اخیر در محدوده یک سوم ظرفیت اسمی بوده است. «فسرب» به ویژه پس از ریزش دیواره معدن انگوران در سال 85 با مشکلات جدی تامین مواد اولیه مواجه شد و همین امر علاوه بر کاهش حجم تولید افزایش زیان انباشته شرکت را در پی داشت. اما در دو سال اخیر با افزایش تدریجی قیمت ارز و نیز افزایش سرمایه 250 درصدی، اوضاع «فسرب» رو به بهبود گذاشت تا جایی که سرانجام در سال گذشته از شمول مفاد ماده 141 قانون تجارت خارج شد. در سال‌های اخیر همواره پیش‌بینی سود شرکت با انحراف مثبت قابل‌توجهی همراه بوده و اخیرا هم پیش‌بینی سود سهم از 140 ریال به ازای هر سهم به 205 ریال افزایش یافته است. برای تخمین سودآوری از منظر تحلیلی لازم است تا ابتدا درآمد فروش برآورد شود. به این منظور به جدول شماره یک توجه کنید.در جدول شماره یک و در ستون پیش‌بینی تحلیلی، قیمت فروش شمش سرب و روی در پنج ماه اول سال معادل عملکرد واقعی و برای هفت ماه باقیمانده از سال برابر 50000 ریال در هر کیلو فرض شده که حداقل 20 درصد از نرخ‌های کنونی محصولات مزبور در بازار کمتر است. همچنین با وجود تاثیر‌پذیری برخی دیگر از محصولات شرکت (نظیر شمش نقره) از رشد اخیر نرخ ارز، هیچ گونه افزایش درآمد در بخش سایر محصولات به دلیل رعایت جانب احتیاط در نظر گرفته نشده است. حال به منظور برآورد بهای تمام شده از یک روش مبتنی بر منطق ابتکاری در جدول شماره دو استفاده می‌کنیم.(ارقام به میلیون ریال) در تحلیل ارقام جدول شماره دو عنایت به چند نکته حائز اهمیت است:
۱- در سمت راست جدول، بهای تمام شده «تولید» در سال ۹۰ و در سمت چپ پیش‌بینی تحلیلی از بهای تمام شده «کالای فروش رفته» در سال ۹۱ را مشاهده می‌کنید. هزینه ها در هر سال به تفکیک دو محصول اصلی ارائه شده‌اند. باید توجه داشت سایر محصولات نیز در فرآیند تولید سرب و روی استحصال می‌شوند و سرفصل هزینه مستقلی در بخش بهای تمام شده را به خود اختصاص نمی‌دهند.
2- «فسرب» در سال گذشته 8345 تن سرب و 9624 تن روی تولید کرده که بخشی از آن را مطابق ارقام جدول یک به فروش رسانده و مابقی در پایان سال در انبار شرکت باقی مانده است. برای تخمین هرینه مواد مستقیم در سال 91 ابتدا حجم فروش بر حجم تولید سال قبل تقسیم شده تا ضریب افزایش یا کاهش مصرف مواد مستقیم نسبت به سال گذشته به دست آید؛ سپس قیمت فروش مفروض در پیش‌بینی تحلیلی در سال 91 بر قیمت واقعی فروش در سال 90 تقسیم شده تا ضریب افزایش قیمت فروش محاسبه شود. در نهایت، با استفاده از ضرب این دو ضریب در رقم هزینه مواد مستقیم در سال گذشته اقدام به تخمین هزینه سال جاری شده است. به این ترتیب به طور همزمان اثر تغییرات حجم تولید و فروش و نیز افزایش هزینه مواد در بهای تمام شده منظور شده است. البته فرض مهم در اینجا این است که میزان رشد هزینه مواد مستقیم دقیقا متناسب با رشد قیمت فروش باشد که برخی گمانه زنی ها در این سرفصل از کمتر بودن رشد هزینه مزبور حکایت دارد؛ این مساله‌ می‌تواند به عنوان یک عامل احتیاطی در این برآورد در نظر گرفته شود.
۳- در بخش دستمزد و سربار نیز حجم فروش امسال با تولید سال گذشته مقایسه شده و متناسب با تغییرات آن و در نظر گرفتن رشد ۳۰ درصدی ناشی از تورم، اقدام به برآورد هزینه ها شده است. با جمع‌بندی نتایج فوق درخصوص درآمد فروش و بهای تمام‌شده می‌توانید به جدول شماره سه مراجعه کنید که جزئیات سود و زیان شرکت در سال ۹۱ را نشان می‌دهد. (ارقام به میلیون ریال)
در‌خصوص ارقام جدول سه و آخرین وضعیت شرکت به نکات زیر توجه کنید:
۱- سایر درآمدها و هزینه‌های شرکت با عنایت به واقع‌بینی بودجه و عملکرد پنج ماهه معادل ارقام بودجه لحاظ شده‌اند. همچنین با توجه به مانده زیان انباشته شرکت در پایان سال ۹۰ (۱۲۰ ریال به ازای هر سهم) و برخورداری از معافیت مالیاتی صادرات (که حدود نیمی از فروش را شامل می‌شود) از محاسبه مالیات برای سال ۹۱ صرفنظر شده است.
2- شرکت در سال جاری پیش‌بینی تولید بیش از 17 هزار تن سرب و روی را داشته، اما فروش 16 هزار تن را برای سال جاری هدف‌گذاری کرده است. همچنین حجم فروش سال گذشته نیز بیش از 3000 تن کمتر از تولید بوده است. به این ترتیب در صورت عدم تغییر حجم فروش، شرکت سال جاری را با بیش از 5000 تن موجودی شمش سرب و روی به پایان خواهد برد که معادل یک سوم تولید سالانه و به منزله پتانسیل بالقوه برای سودآوری آتی «فسرب» است.
۳- همانطور که پیشتر اشاره شد، شرکت به سبب مشکلات جدی در تامین مواد اولیه اصلی (کنسانتره سرب و روی) با حدود یک سوم ظرفیت واقعی در حال فعالیت است. در حال حاضر چشم‌انداز بهبود حجم تولید با توجه به محدودیت مزبور متصور نیست اما این پتانسیل بالقوه می‌تواند در صورت بروز تحولاتی که موجب رفع مشکلات تامین خاک شود وضعیت «فسرب» را به لحاظ تولید و سودآوری در آتیه دگرگون کند. در پایان یادآور می‌شود برآورد فوق از سودآوری شرکت بر پایه برخی مفروضات انجام شده و کارشناسان طبیعتا با تغییر آن (به ویژه قیمت‌های فروش) می‌توانند به ارقام متفاوتی در زمینه سود هر سهم «فسرب» در سال ۹۱ دست یابند.
*Shahriary_sh@yahoo.com