گروه بنگاه‌ها- زهرا مجتهد: قانون هدفمندی یارانه‌ها سبب شده تا بسیاری از شرکت‌ها به ظرفیت‌های بالقوه خود دست یابند. مدیرعامل شرکت مهندسی ساختمان و تاسیسات راه‌آهن (بالاست)، ضمن اعلام این موضوع و همچنین بهبود بهره وری در شرکت به تشریح آخرین تحولات این شرکت در شرایط اقتصادی کنونی پرداخت. جزئیات بیشتر اظهارات مهندس کامران سعیدی‌کیا در باره راهکار‌های به کار گرفته شده را در ادامه می‌خوانیم:

در شرایط کنونی اقتصادی به منظور بقای سازمان خود از چه رویکردهایی بیشتر بهره‌ برده‌اید؟

رویکرد افزایش بهره‌وری به عنوان «نسبت تولید کالاها و (خروجی) به یک یا چند داده (ورودی) و مؤثر در تولید آن کالا‌ها و خدمات» تعریف شده است. ورودی‌ها ممکن است نیروی انسانی، سرمایه، انرژی و... ‌باشد. متعاقبا ستانده یا خروجی، مجموع ارزش کالاها و خدماتی است که در طول یک دوره مشخص (مثلا یکسال) در یک واحد سازمانی حاصل شده است. از این رو طی دوره سال‌های ۸۷ تا ۹۰، شرکت بالاست با افزایش بهره‌وری انسانی و بهره‌وری نیروی کار و کارآیی فرآیند کاهش قیمت تمام شده توانسته است بهره وری خود را افزایش دهد.

در سازمان شما از چه رویکردهایی برای بهبود بهره‌وری استفاده می‌شود؟

بهره‌وری معیاری برای ارزیابی عملکرد شرکت‌ها و تعیین میزان موفقیت یا ناکامی در رسیدن به اهداف کلان شرکت با توجه به مصرف منابع موجود است. از این رو شرکت با محاسبه شاخص‌های بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع موجود در شرایط فعلی کشور، استفاده بهینه از ماشین‌آلات و سرمایه‌گذاری بر نیروی انسانی ماهر و اجرای آن در زمینه روسازی و زیرسازی و تولید بالاست توانسته بهره‌وری و کارآیی خود را ارتقا بخشد.

همچنین ارزش افزوده که ارزش تولید خالص شرکت بوده، مهم‌تر از ارزش ستانده کل است و تصویر گویاتری از عملکرد سازمانی را در اختیار قرار می‌گذارد. از این رو در محاسبه بهره‌وری به جای عامل ارزش تولید معمولا از متغیر ارزش افزوده استفاده می‌شود.

سازوکار آن به چه صورت است؟

ارزش افزوده سازمانی را می‌توان با دو روش تولید و درآمد محاسبه کرد.

در روش تولید مجموع مصارف واسطه کاهش داده شده و در نتیجه ارزش افزوده طی یک دوره مالی مشخص افزایش می‌یابد که رویکرد سازمان به هر دو مورد بوده است.

به نظر شما مقایسه شاخص‌های بهره‌وری یک سازمان با میانگین صنعت و شاخص‌های رقبا تا چه میزان به ایجاد درک بهتر از وضعیت کمک می‌کند؟

در وضعیت کنونی که رقابت شدیدی میان شرکت‌های فعال درهر صنعت وجود دارد، شاخص‌های کمی کمک شایانی به بررسی جایگاه شرکت در میان دیگر رقبا می‌کند. به این ترتیب می‌توان بهترین‌های صنعت و استاندارد صنعت را تشخیص داد و با برنامه ریزی و با بکارگیری تمام ظرفیت‌ها به سمت هدف و خط مشی یک سازمان پویا و اقتصادی حرکت کرد.

به نظر شما سازمان‌ها برای بهبود بهره‌وری خود تا چه میزان نیاز به آموزش و استفاده از روش‌های نظام‌مند بهبود بهره‌وری دارند؟

سازمان‌ها برای بهبود مدیریت خود نیاز به ابزارهایی دارند که بتوانند شاخص‌های سازمان خود را اندازه‌گیری کنند و با کنترل این شاخص‌ها به سمت بهبود مداوم حرکت کنند. البته این نگرش باید در سطوح مدیریتی و کارشناسان به وجود آید که هر یک از واحدهای عملیاتی با توجه به افزایش سودآوری آن بخش شاخص‌های متناسب با فعالیت خود را بهبود بخشند.

آیا اجرای قوانینی نظیر هدفمندی یارانه‌ها در مجموع به بهبود بهره‌وری در کشور کمک کرده است؟

چنانچه هدفمندی یارانه‌ها به معنای واقعی خود، هدفمند باشد مؤثر و نتیجه بخش است؛ به عبارت دیگر اگر بخش‌های آسیب پذیر (صنایع) و دولت به میزان مناسبی از یارانه‌ها بهره‌مند شوند در نهایت می‌تواند منجر به استفاده بهینه از انواع انرژی شود. ضمن اینکه بستر مناسبی برای دسترسی به اقتصاد مطلوب و تولید ناخالص ملی فراهم می‌آید که خود بهبود بهره‌وری را به همراه خواهد داشت.

اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تا چه میزان منجر به بهبود مصرف انواع حامل‌های انرژی در سازمان شما شده است؟

قانون اجرای هدفمندی یارانه‌ها منجر به شناسایی و استفاده از ظرفیت‌های بالقوه شرکت شده، اما مشکلاتی را برای کارگاه‌های تولید به وجود آورده است، که به کمک آموزش‌های مناسب می‌توان این مشکلات را به حداقل رساند. برای کارآیی بیشتر این قانون روش‌های تسهیل کننده و حمایتی برای واحدهای صنعتی ضروری است که برای بقا و دوام توانایی واحدهای صنعتی باید به این امر توجه کرد.