گروه بورس-همایون دارابی: پرونده عرضه بانک‌‌‌ ملت به عنوان نخستین بانک‌‌‌ دولتی که در قالب اجرای اصل ۴۴قانون اساسی و تقریبا پس از دو سال از آغاز روند واگذاری سهام این اصل روز چهارشنبه در تالار بسته شد تا همانند تمامی‌‌‌عرضه‌‌‌های گذشته این عرضه نیز بدون حاشیه نماند.

در بازار روز چهارشنبه معامله‌‌گران در انتظار آن بودند که با توجه به شرایط کلی و افت حجم سرمایه‌‌گذاری‌های جدید در بازار سهام قیمت خوردن سهام بر اساس اجماع بازار بودند که این امر محقق نشد تا بازار شاهد تحمیل قیمت سازمان خصوصی سازی بر بازار باشد. اکثر کارشناسان بازار با توجه به پیش‌‌بینی بیش از ۶۶۰میلیارد تومان درآمد تعهدی از محل جریمه تسهیلات معوق(وجه التزام)و همچنین هزینه بسیار پایین سپرده‌‌‌های ۲۷هزار میلیاردی بانک‌،‌‌ در انتظار قیمت متناسبی برای این عرضه بودند که این اجماع در قیمت ۸۰۰تا ۹۰۰ریال رقم خورد.

در این شرایط عرضه بانک‌‌‌ ملت از دیدگاه بازار باید در قیمت کمتر از اسمی‌‌‌صورت می‌‌‌گرفت که این نظر با موافقت سازمان خصوصی سازی مواجه نشد تا از عرضه ۶۵۵میلیون سهمی‌،‌‌۳۳۰میلیون سهم از سوی بازار خریداری شود. امری که قطعی شدن معامله را با توجه به اینکه در هنگامی‌‌‌که آمار خرید سهام میان رقم ۵۰تا ۶۰درصد سهام عرضه شده باشد در اختیار مدیرعامل شرکت‌‌ بورس قرار داد.

به نظر می‌‌‌رسد مساله نرخ‌‌گذاری بیش از ۵۰درصد سهام بانک‌‌‌ ملت که برای واگذاری به سهام عدالت و صندوق‌‌‌های بازنشستگی مشخص شده است سبب شد تا عرضه اولیه در قیمتی رقم بخورد که بالاتر از اجماع بازار بود. عرضه بانک‌‌‌ ملت بار دیگر ناکارایی‌‌‌های موجود در مسیر واگذاری شرکت‌‌های دولتی در بورس را نشان داد.این ناکارایی‌‌‌ها به درون بازار و برون بازار سرمایه مربوط است. در بیرون بازار سرمایه نبود یک مرجع مستقل از دولت برای قیمت‌‌گذاری و عرضه سهام مهمترین کمبود است. در همین حال در درون بازار نحوه عرضه سهام همچنان مشکل ساز است. وجود سیستم سهمیه بندی عرضه میان کارگزاران سبب شده است که کارگزاران نتوانند در عرضه اولیه متناسب با میزان تقاضا واقعی خود اقدام به خرید کنند. امری که سبب می‌‌‌شود به‌رغم امکان وجود یک یا چند مشتری عمده کارگزاران تنها به میزان محدودی امکان رقابت داشته باشند. از میان برداشتن سهمیه بندی کارگزاران، محدودیت‌‌های هماهنگی با واحدهای شهرستان، شانس کشف قیمت مناسب‌تر را برای عرضه‌‌‌های اولیه فراهم می‌‌‌کند.

در بازار سهام در کنار بحث فرصت از دست رفته عرضه بانک‌‌‌ ملت، بازار با مسایل مهم دیگری نیزمواجه است.در تحولات سیاسی سخنان وزیر امور خارجه فرانسه مبنی بر اینکه قطعنامه جدید و تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال نمی‌شود و آمریکایی‌ها نیز بر این باورند که به دنبال گفت‌وگوی مستقیم با ایرانیان هستند، بازار سهام را همچنان از تبعات مسایل سیاسی به دور نگه می‌‌‌دارد. این امر به معنای تداوم آرامش سیاسی بر فراز بازار سرمایه است هر چند شدت افت حجم معاملات در بازار سهام به گونه‌‌ای است که متغیرهای سیاسی یا اقتصادی تاثیرات سطحی بر بازار دارند. افت حجم معاملات در حال حاضر به حدی ناامید کننده است که می‌‌‌توان آن را با معاملات چند مغازه در سطح شهر تهران مقایسه کرد.همین امر مساله امکان تداوم فعالیت بازار سرمایه را در شرایط کنونی با مشکل مواجه می‌‌‌کند. در کنار مسایل سیاسی در حوزه اقتصاد داخلی معامله‌‌گران با نزدیکی بررسی لایحه بودجه در صحن مجلس شورای اسلامی‌ ‌‌با تشدید مباحث در مورد افزایش بهای حامل‌‌های انرژی مواجه هستند. بر اساس برخی مباحث طرح شده در کمیسیون ویژه طرح تحول و اعلام سناریوهایی در مورد نرخ بنزین ۳۵۰ تومان و گازوئیل ۶۰ تومان‌‌، نفت کوره به مبلغ ۵۰ تومان‌‌، گاز ۷۰ تومان و برق به قیمت تمام شده سبب شده است نوعی عدم قطعیت در مورد برآوردهای سال آینده شرکت‌‌ها پدید آید. امری که به ویژه با احتمال تغییر نرخ گاز و برق تشید خواهد شد. در حوزه اقتصادی همچنین حرکت بازار‌‌‌های موازی در آستانه سال جدید شمسی به موقعیت شکننده بازار سرمایه آسیب خواهد زد، در این میان رشد بهای طلا مهمترین موضوعی است که می‌‌‌تواند برای سرمایه‌‌‌های سرگردان موقعیتی جذاب باشد.

در همین شرایط در صحنه اقتصاد جهانی شرایط ضعیف معاملات همچنان ادامه دارد به گونه‌‌ای که بهای انواع فلزات در حد ضعیف گذشته باقی مانده است. در این میان بهای ضعیف فلز آلومنیوم سبب شده است تا آلومنیوم ایران اولین شرکت‌‌ اصل ۴۴ باشد که زیان دهی را تجربه می‌‌‌کند. این امر برای اولین بار، یک سهم پرتفوی عدالت را با زیان مواجه کرده است.در بازار جهانی حمل و نقل شاخص بالتیک با رشد دو باره به بالای مرز ۲هزار و ۵۷واحد رسید. در درون بازار سرمایه معامله‌‌گران در حال حاضر با موضوع مهم بازگشایی نماد مخابرات بعد از عرضه بانک‌‌‌ ملت مواجه اند. با توجه به ادامه عرضه‌‌‌های بانک‌‌‌ ملت در روز شنبه امکان بازگشایی این نماد روز شنبه وجود نخواهد داشت.

در همین حال برگزاری جلسه رفع ابهام شرکت‌‌ مخابرات ایران در روز چهارشنبه با طرح درخواست معامله‌‌گران برای عدم بازگشایی نماد مخابرات تا تعیین تکلیف واگذاری ۵۱درصد بلوک این شرکت‌‌ و شمول یا عدم شمول این نماد در لایحه بودجه سال ۸۸ مواجه شد. با توجه به کاهش ۱۰درصدی از سهام بانک‌‌‌ ملت واگذاری به سهام عدالت، انتظار می‌‌‌رود ۲۱درصد سهام مخابرات جایگزین این بلوک شود. در همین حال با رسیدن سهم بخش غیر دولتی به بالای ۵۰درصد شرکت‌‌ مخابرات از شمار قابل ملاحظه‌‌ای از مسایل محدود کننده رهایی خواهد یافت. در همین حال احتساب واریز ۴۰درصد سود شرکت‌‌ مادر و شرکت‌‌های زیر مجموعه(توامان)به خزانه دولت و اخذ ۵۵۳میلیارد تومان هزینه‌‌‌های تکلیفی بودجه از شرکت‌‌(هر چند که کمتر از تعهد اولیه شرکت‌‌ بابت پروانه است)موضوعاتی است که از دید بازار نیازمند روشن سازی است. در همین حال روابط میان شرکت‌‌ مخابرات و بخش حاکمیتی وزارت ارتباطات و فن آوری (زیرساخت)نیز به دلیل برخی افزایشهای بی سابقه هزینه‌‌‌ها مورد توجه است.

در شرایط حاضر به‌رغم انتشار گزارش نه ماهه این شرکت‌‌ به نظر می‌رسد بازگشایی این نماد به زیان سهامداران جزء و افت شدید شاخص منجر خواهد شد که بعد از عرضه بانک‌‌‌ ملت می‌‌‌تواند ضربه‌‌ای مهم به بازار و شاخص باشد.

در بازار چه خبر بود؟

در بازار روز چهارشنبه معامله‌‌گران در کنار بحث عرضه اولیه بانک‌‌‌ ملت با بازاری ضعیف مواجه بودند که تحت حاشیه عرضه ملت قرار گرفت.

در بازار چهارشنبه معامله‌‌گران در روند معاملات با توقف نماد ۲۶شرکت‌‌ مواجه شدند که این شرکت‌‌ها در پیش‌‌بینی سود سال ۸۸خود با تغییری بیش از ۱۰درصد مواجه هستند. در این میان مساله پیش‌‌بینی سود شرکت‌‌های ملی مس و آلومنیوم ایران از اهمیت بالایی برخوردار بود که نشاندهنده تاثیر عمیق بازارهای جهانی بر شرکت‌‌های بازار سرمایه است.

در بازار روز چهارشنبه در گروه خودرویی معامله‌‌گران شاهد تعادل نسبی در نماد سایپا آذین بودند. در گروه خودرویی سخنان مدیرعامل ایران خودرو نیز از اهمیت بالایی برخوردار بود. منطقی در گفت و گویی خاطر نشان کرده است در سال ۸۷ با توجه به محدودیت‌هایی که بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات اعطا کرد سال سختی برای خودروسازان بود. در تامین منابع مالی با مشکلات بسیار زیادی مواجه بودیم. اگر ابتدای سال ۸۷ سقف هزینه تامین مالی ۳۰ درصد بود در پایان سال و در ماه‌‌های پایانی کف آن به ۳۰ درصد رسید. ما با منابع مالی فوق‌العاده‌‌گران قیمتی روبه‌رو هستیم که هزینه تمام شده را شدیدا افزایش داده است.

از طرف دیگر با توجه به اینکه همین منابع فوق‌العاده‌‌گران قیمت دیر به دست خودروسازان می‌رسد بهره‌‌وری هم به شدت کاهش پیدا کرده است. این مساله سبب خواهد شد فشار قابل ملاحظه‌‌ای به خودرو سازان وارد شود. در گروه برقی نمادهای این گروه با رشد قیمت مواجه شدند که این امر ناشی از افت قیمت مس و اقبال نسبی معامله‌‌گران بود. در گروه دارویی برخی از گزارشهای منتشره به ویژه در مورد داروسازی زهراوی در کنار اسوه و ابوریحان از رشد قابل ملاحظه سود شرکت‌‌ حکایت دارد. روز چهارشنبه نماد داروسازی سبحان برای تعدیل سود متوقف شد. رشد سود البرز دارو و تولید برخی داروهای جدید در داروسازی سبحان موجب افزایش سود شرکت‌‌ شده است.

در گروه بانکداری گزارش پیش‌‌بینی سود بانک‌‌‌های کارآفرین و اقتصاد نوین منتشرشده است که موجب خواهد شد نمادهای این شرکت‌‌ در روزهای آتی بازگشایی شود. در این میان بانک‌‌‌ کارآفرین به ویژه با رشد سود مواجه شده است. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری تحت تاثیر بانک‌‌‌ ملت بود که در آن شاخص ۶/۱۳واحد افت کرد تا در کل هفته شاخص ۴/۵۳واحد افت کند. در هفته آینده نیز وجود تعطیلی میان هفته و احتمال بازگشایی نماد مخابرات ایران مهمترین موضوع موثر بر بازار است.