پرسش از آقای ونکی از طریق پست الکترونیک‌: علت رشد سهام فولاد خوزستان به‌رغم عدم تغییر شرایط شرکت در چیست؟ پاسخ‌: یکی از شاخص‌هایی که کارآیی بورس اوراق بهادار با آن سنجیده می‌شود‌، «میزان نقدشوندگی سهام مورد معامله» است‌. عاملی که به طور مستقیم در میزان نقدشوندگی سهام یک شرکت موثر است، « سهام شناور آزاد» نام دارد که عبارت از میزانی از سهام یک شرکت است که با اهداف مدیریتی توسط سهامداران عمده نگهداری نمی‌شود و در جریان معاملات بازار قرار دارد.

پایین بودن میزان سهام شناور آزاد امکان دستکاری قیمت توسط معامله گران بزرگ را افزایش می‌دهد و در بلند مدت می‌تواند منجر به کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه ‌شود‌. به همین علت در بسیاری از بازار‌های دنیا، شرکت‌هایی که کمتر از مقدار معینی سهام شناور آزاد داشته باشند، از فهرست شرکت‌های بورسی حذف می‌شوند.

مصوبات شورای بورس نیز مساله سهام شناور آزاد را مد نظر قرار داده است به طوری که مطابق الزامات، سهامداران عمده شرکت‌های بورسی موظفند حداکثر ظرف مدت ۲ سال از تاریخ درج شرکت، حداقل ۲۰درصد سهام خود را به شکل گسترده عرضه کنند، به‌گونه‌ای که در پایان این دوره، شرکت حداقل ۲۰ درصد سهم شناور آزاد داشته باشد.

در حال حاضر متاسفانه در مورد برخی از شرکت‌‌ها در بورس تهران، میزان سهام قابل معامله در بازار محدود است‌. این پدیده در مورد شرکت‌‌های تازه وارد به بورس به شکل حادتری مطرح است زیرا به سبب عدم وجود اطلاعات تاریخی، زمینه گسترش شایعات بی‌اساس و رشد یا نزول قیمت سهام بدون پشتوانه تحلیلی به میزان بیشتری فراهم است‌.

«فخوز» نیز از جمله نمادهایی است که با کمبود نسبی سهام شناور آزاد مواجه است و همین مساله زمینه تحرکات شدید در قیمت سهم با حجم معاملات نسبتا اندک را از بدو ورود به بورس فراهم آورده است.

همچنین باید توجه داشت سهامی که در یک دوره، افت قیمتی شدید و سریع را تجربه می کند معمولا با یک واکنش اصلاحی در بازار مواجه می شود که ناشی از احساس به کف رسیدن قیمت سهم و تحریک طرف تقاضا است. بدین ترتیب روند معاملات کنونی «فخوز» را نیز می توان علاوه بر در نظر داشتن میزان سهام شناور آزاد، با توجه به مساله اخیر تحلیل نمود.

پرسش بدون ذکر نام: چرا کاهش شدید قیمت مواد اولیه در سودآوری خودروسازان تاثیری نداشته است؟

پاسخ: به عنوان نمونه و بر اساس صورت‌‌های مالی سال ۸۶ گروه سایپا، مواد اولیه مصرفی بیش از ۷۵ درصد از بهای تمام شده تولید را تشکیل می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت مواد اولیه نظیر فولاد ، قطعات پلیمری و ... اصلی‌ترین جزو هزینه در تولید خودرو است.

بدین ترتیب تغییرات قیمتی این مواد در مطالعه روند بهای تمام شده شرکت‌های خودروساز حائز اهمیت است. باید توجه داشت که قیمت‌‌های کنونی مواد اولیه نسبت به دوران اوج بازار در تابستان در مواردی بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته‌اند. البته در خصوص تاثیر این مساله بر خودروسازان داخلی باید در نظر داشت که تامین مواد اولیه مورد نیاز در این بخش معمولا با قراردادهای مدت‌دار انجام می‌شود و نوسانات مقطعی قیمت، تاثیری بر بهای تمام شده ایجاد نمی‌کند.

بنابر اظهار نظر انجام شده توسط مدیران خودروساز، این شرکت‌‌ها در حال حاضر عمده مواد اولیه مورد نیاز خود برای سال‌جاری را تامین کرده اند. بدین ترتیب به نظر می‌رسد کاهش قیمت مواد اولیه تاثیر خود را در تعدیل بهای تمام شده خودروسازان در سال آینده آشکار کند که البته انعکاس این مساله در سودآوری شرکت‌‌ها منوط به ثبات وضعیت کنونی بازار مواد اولیه و نیز عدم کاهش حجم فروش خودروسازان خواهد بود.

Shahriary_sh@yahoo.com