شروین شهریاری
درخواست از طریق تلفن: لطفا تحلیلی از وضعیت سهام نفت بهران با توجه به افت قیمت نفت ارائه کنید.

شرکت نفت بهران یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های صنعتی کشور در حوزه تولید انواع روغن موتور، روغن صنعتی، ضدیخ و ... است. اصلی‌ترین ماده اولیه مصرفی شرکت «لوبکات» نام دارد که نفت بهران در فرآیند تولید، این ماده اولیه را به روغن پایه تبدیل کرده و سپس در تولید روان کارهای خودرو (روغن موتور) از روغن پایه استفاده می‌کند. البته «شبهرن» علاوه‌بر خرید لوبکات برای استفاده بهینه از ظرفیت تولید نهایی خود به طور مستقیم خریدار روغن پایه نیز هست. یک مطالعه تاریخی بر روند تغییرات قیمت این مواد اولیه نشان می‌دهد که نرخ آنها با نوسانات قیمت جهانی نفت همبستگی دارد.
به جدول زیر توجه کنید:


مطالعه ارقام جدول فوق نشان می‌دهد که از زمان آغاز روند صعودی نسبتا شدید قیمت نفت در دو سال گذشته، نسبت‌های بازدهی «شبهرن» رو به نزول گذاشته است. این مساله به این معنا است که شرکت قادر نبوده اثر افزایش بهای تمام شده را به نحو متناسبی به خریداران محصول منتقل کند. این در حالی است که در سال مالی گذشته نیز بابت بحث شکایت در رابطه با
گران فروشی محصولات در سال 83، نفت بهران ذخیره 15‌میلیارد تومانی (84 تومان به ازای هر سهم) در صورت سود و زیان دوره را به عنوان هزینه منظور کرده است.
البته باید در نظر داشت که شرکت نفت بهران از محل اجرای برخی طرح‌های توسعه با افزایش تولید و بهره‌وری موفق شده تا میزان سود آوری خود را در محدوده ثابتی به‌رغم افزایش بهای تمام شده نگاه دارد.
با توجه به توضیحات ارائه شده، می‌توان گفت به طور کلی افت قیمت نفت باعث کاهش قیمت مواد اولیه مصرفی و متعاقب آن کاهش بهای تمام شده تولیدات در نفت بهران می‌شود. این رویداد را می‌توان به نفع بهران ارزیابی کرد، زیرا بر اساس اصل «چسبندگی قیمت»، احتمالا نرخ محصولات شرکت با یک فاز تاخیر و با آهنگی کندتر از کاهش بهای تمام شده در بازار افت می‌کند که این مساله یک موقعیت جهش مارجین را به وجود خواهد آورد که احتمالا آثار آن در شش ماه دوم سال جاری در عملکرد نفت بهران آشکار خواهد شد.
گفتنی است قیمت روغن پایه در دو ماه اخیر در بورس کالا حدود ۴۰درصد کاهش داشته است که با این روند، افت مشابهی نیز در قیمت لوبکات قابل رصد است. همچنین در شش ماه نخست سال جاری به‌رغم افزایش شدید بهای تمام شده، نفت بهران موفق شده با رشد قیمت محصولات خود اثر افزایش بهای تمام شده را خنثی کند که این مساله به صورت ثبات حاشیه سود (۲۹‌درصد) در عملکرد شش ماهه قابل مشاهده است. (رجوع کنید به ارقام جدول)
با توجه به مجموع مطالب مورد اشاره، به نظر می‌رسد نفت بهران در سال جاری در صورت تحقق بودجه تولید و فروش موفق به تحقق سود خالص به میزانی بیش از پیش‌بینی کنونی 3444‌ریالی شود که این مساله در کنار P/E کوچک کنونی سهم، موقعیت افزایش توجه بازار به «شبهرن» را در حال حاضر فراهم کرده است. با ذکر دو نکته در مورد وضعیت نفت بهران مطلب را به پایان می‌بریم:
۱ - شرکت در سال گذشته بهره‌برداری از چند طرح توسعه مهم را به انجام رسانده است؛ یکی از این طرح‌ها مربوط به افزایش ظرفیت تولید روغن پایه بوده که باعث افزایش خرید لوبکات و در نهایت صرفه‌جویی در هزینه خرید روغن پایه و به طور کلی مواد اولیه شده است. طرح دیگر مربوط به افزایش ظرفیت تولید محصولات است که اجرای آن باعث شده شرکت به‌رغم افزایش توان تولید روغن پایه، کماکان نیازمند خرید این ماده به طور مستقیم باشد.
2 - از جمله ریسک‌های شرکت می‌توان به تولید روغن موتور با برند اختصاصی توسط رقبا (به ویژه تولیدکنندگان خودرو) اشاره کرد که احتمال عدم‌تحقق بودجه فروش را ایجاد می‌کند. همچنین بهره‌برداری از طرح‌های جدید شرکت موجب افزایش مصرف «لوبکات» نسبت به سال قبل شده که مستلزم تامین کل نیاز بهران از طرف شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی است. به این ترتیب عدم‌تامین مواد اولیه مورد نیاز از پالایشگاه‌های مربوطه (اصفهان، تهران و...) از جمله ریسک‌های سیستماتیک شرکت می‌باشد که در گزارش پیش‌بینی درآمد مورد توجه حسابرس قرار گرفته است.
shariary-sh@yahoo.com