جنب پل حافظ
در حاشیه بحران
گروه بورس - همایون دارابی: بورس اوراق بهادار ایران در حالی هفته کاری خود را آغاز می‌کند که اکثر بورس‌های جهان درگیر فراگیرترین بحران چند دهه اخیر هستند.
در صحنه بورس‌های جهانی، سقوط پی‌در‌پی شرکت‌ها و بانک‌های آمریکایی موجب دخالت بانک مرکزی این کشور شده است.
تزریق گسترده نقدینگی پس از تملک سهام گروه بیمه AIG و گروه «لمان برادرز» متعاقب تملک دو موسسه اعتباری بخش ساختمان «فانی‌می و فردی‌‌مک» آغاز شده است.
براساس اولین آمار، نزدیک به ۱۸۰میلیارد دلار از سوی خزانه‌داری آمریکا به بازار سهام وارد شده و فروش کوتاه‌مدت در مورد برخی از شرکت‌های مالی متوقف شده است. در شرایط کنونی که البته بحران بورس‌های آمریکا به اروپا و آسیا سرایت کرده، بورس تهران از آرامشی نسبی برخوردار است. دلیل اصلی این امر عدم‌ارتباط مستقیم این بورس با جریان نقدینگی بین‌المللی است هرچند که تاثیرات بحران کنونی در صحنه بورس‌های جهانی به صورت غیرمستقیم به‌ویژه با تاثیر بر بازارهای کالایی و ارز، بورس تهران را متاثر خواهد کرد. در بازار سهام ایران در مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار، معامله‌گران عبور شرایط سیاسی ناشی از گزارش البرادعی دبیرکل آژانس را شاهد هستند، هرچند که گروه ۱+۵ روز جمعه جلسه‌ای را برگزار کرد، اما تنش بی‌سابقه میان غرب و روسیه شانس حصول توافقی را در این گروه از میان برده است.
با توجه به این شرایط بازار در حال حاضر فاصله قابل‌ملاحظه‌ای را با مسائل سیاسی از خود نشان می‌دهد. در صحنه سیاسی داخلی مصاحبه مطبوعاتی دکتر احمدی‌نژاد شرایط خاصی را ایجاد نکرده است. در کنار این مساله مباحث مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری و تعاملات مجلس و دولت نیز در مرکز توجه کارشناسان قرار دارند. در صحنه اقتصادی، اما مسائل مربوط به بانک مرکزی و سیاست انقباضی این بانک از اهمیت قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار است. بانک مرکزی با اتخاذ سیاست انقباضی فشار قابل ملاحظه‌ای را به تمامی بخش‌های اقتصادی کشور وارد کرده است. توقف بخش عمده پرداخت تسهیلات بانکی و اجبار بانک‌ها به واگذاری سرمایه‌گذاری‌های خود باعث شده است از دو جهت بازار سرمایه تحت فشار قرار گیرد. این سیاست‌ها انتقادات فراوانی را در سطح دولت از بانک مرکزی ایجاد کرده است. در کنار منتقد دائمی بانک مرکزی دکتر جهرمی وزیر کار و امور اجتماعی، وزیر کشور نیز در پایان هفته انتقادات شدیدی را نسبت به بانک مرکزی صورت داده است. کردان، وزیر کشور خواستار آن شده است که شورای امنیت وزارت کشور قفل بانک مرکزی را باز کند تا امکانی برای سرمایه‌گذاری در کشور فراهم شود. در همین حال منابع وزارت اقتصاد از تشکیل کارگروهی برای بازکردن قفل بانک مرکزی خبر داده‌اند.
تحت تاثیر این انتقادات، بانک مرکزی نیز تلاش جدیدی را برای افزایش توان وام‌دهی بانک‌ها صورت داده است. در سایه نامشخص بودن تکلیف لایحه ۱۵میلیارد دلاری افزایش سرمایه و پرداخت مطالبات بانک‌ها، بانک مرکزی برخلاف سیاست‌های ابتدایی خود بخشی از سپرده قانونی بانک‌ها را تحت شرایطی آزاد خواهد کرد که این امر جریان پول قدرتمندی را ایجاد می‌کند. از سویی این بانک تصمیم گرفته است ۵۱هزار میلیارد ریال بدهی دولت به بانک‌ها را با اضافه بر داشت آنها تهاتر کند و همچنین این تهاتر را به ۳۵هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت بانک‌ها گسترش دهد. این تصمیمات تاحدودی می‌تواند به وضعیت شرکت‌های اقتصادی سامان دهد هرچند که همچنان بازار سرمایه تحت فشار قابل ملاحظه عدم سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس و فروش دارایی‌های آنها است.
در صحنه اقتصادی هفته جاری و از ابتدای مهرماه، دولت قانون مالیات برارزش افزوده را اجرا خواهد کرد که می‌تواند در نخستین مرحله اجرای خود تغییراتی را در بازار کالا ایجاد کند. قانون مالیات بر ارزش افزوده اما به‌دلیل پیش‌بینی ۲۰درصد مالیات بر بنزین نیز از اهمیت برخوردار است. در این میان صحنه اقتصاد کشور همچنان شاهد مباحث موجود در مورد طرح تحول اقتصادی است. طرح هفت‌بندی تحول اقتصادی هر چند در صحنه اقتصاد کشور به ویژه به دلیل مباحث مربوط به حذف یارانه‌ها مورد توجه است، اما در بخش دوم خود یعنی اصلاح نظام توزیع، در حال پیشرفت مناسبی است که در این‌راستا می‌توان پذیرش شرکت رفاه را نیز مدنظر قرارداد. براساس راهکارهای بند دوم، دولت برای غلبه بر نظام توزیع خرد و ناکارآمد کنونی باید فروشگاه‌های زنجیره‌ای را تقویت کند که باتوجه به وجود تجربه دوگروه رفاه و شهروند به‌نظر می‌رسد در گام اول تقویت داشته‌های موجود، مورد توجه قرار گرفته است. با ورود رفاه به بورس که نخستین شرکت بازرگانی پذیرفته شده در بورس به شمار می‌رود، علاوه بر شفاف شدن فعالیت این فروشگاه زمینه برای تقویت و رشد این بخش پدید می‌آید. در صحنه اقتصاد کشور همچنین کارشناسان با دقت روند تحول بهای نفت و احتمال تبعات این مساله را بر ساختار، بودجه کشور دنبال می‌کنند. این مساله شانس افزایش نرخ بهای کالاهای دولتی به ویژه حامل‌های انرژی را ایجاد کرده است. همین مساله اگرچه در تاثیر مستقیم خود موجب طرح سناریوهای اقتصادی مختلف در بنگاه‌ها شده است اما در حاشیه خود می‌تواند فرصت‌هایی را برای صنایع کمتر انرژی‌بر ایجاد کند. در مهم‌ترین مساله پیش‌روی بازار معامله‌گران در انتظار گزارش فولاد مبارکه هستند که براساس شنیده‌ها سناریوهای مختلفی را به ویژه در سه بخش سنگ‌آهن، گاز و برق در گزارش خود برای اعلام EPSهای مختلف لحاظ کرده است. انتشار چنین گزارش‌هایی می‌تواند بازار را بیش از پیش درگیر شرایط اجرای طرح تحول اقتصادی کند. در کنار تحولات اقتصادی، در صحنه بازار جهانی بهای فولاد در حد خیره‌کننده‌ای همچنان به افت خود ادامه می‌دهد. بهای بیلت در بازار شرق آسیا به ۴۷۰ دلار در هر تن و مدیترانه ۵۴۵ دلار در هر تن رسیده است. باتوجه به این قیمت‌های بی‌سابقه شرکت‌های تولید سنگ‌آهن و فولادسازان در موقعیت حساسی قرار گرفته‌اند. در شرایط کنونی در صحنه بورس کشورمان معامله‌گران با توقف نماد چادرملو مواجه‌اند. بورس اوراق بهادار دلیل این توقف را وجود اطلاعات متناقض در گزارش اخیر شرکت عنوان کرده است. باتوجه به افت سنگین بهای فولاد، شرکت‌های فولادسازی در شرایطی قرار دارند که رشد بهای سنگ آهن می‌تواند فشار قابل ملاحظه‌ای را بر فولادسازان وارد کند. در سطح بین‌الملل نیز بهای سنگ‌آهن تحت فشار قرار گرفته است.
از سویی با افت بهای جهانی فولاد، شرکت‌های داخلی تلاش قابل‌ملاحظه‌ای را برای افزایش تعرفه‌های واردات صورت داده‌اند.
در حال حاضر تعرفه ۵درصدی واردات میلگرد به گفته سمیع‌نژاد، معاون معدنی وزارت صنایع و معادن، مهم‌ترین موضوع است. با توجه به افت کنونی بهای جهانی، واردات محصولات ارزان خارجی می‌تواند ضربه قابل‌ملاحظه‌ای را به شرکت‌های فولادی وارد کند. در صحنه تحولات فولادی، متعاقب افزایش عوارض صادرات قراضه، ۳۰درصد تعرفه برای واردات قراضه تعیین شده است. این مساله می‌تواند شرایط فولاد خراسان را به ویژه در مورد هزینه حمل‌و‌نقل متاثر کند.
در بازار فلزات رنگین بهای مس همچنان در زیر مرز ۷هزار دلار است. افزایش موجودی انبارهای بورس فلزات لندن در مورد آلومینیوم در سطح بی‌سابقه ۳۳/۱میلیون تن، بهای این فلز را به کمتر از ۲هزار و ۵۰۰دلار رسانده است. بهای فلز روی نیز در آستانه رسیدن به زیر مرز یک هزار و ۷۰۰دلار قرار دارد.
در کنار بازار جهانی در صحنه تحولات بورس اوراق بهادار، بازار در شرایط کنونی متاثر از چند جریان کلی است. نخستین مساله تاثیر ماه مبارک رمضان و فرا رسیدن ایام احیا و شهادت امام علی (ع) است. به طور سنتی بازار پس از هفته سوم روند بازگشت خود را آغاز خواهد کرد. در همین شرایط این هفته در پاره نخست خود، پایان سال‌مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری که سال‌مالی آنها منتهی به پایان شهریورماه است، رخ می‌دهد. با توجه به این مساله شرکت‌های سرمایه‌گذاری تلاش قابل‌ملاحظه‌ای را برای شناسایی سود و همچنین بهبود شرایط پرتفوی خود صورت می‌دهند و شرکت‌های کارگزاری نیز با تسویه شرایط مالی مشتریان بازار، تا حدودی بر عرضه‌های بازار می‌افزایند. در این شرایط امروز در ابتدای هفته معامله‌گران در انتظار رقم خوردن بازاری پرحجم هستند. در بازار سهام همچنین پایان کار تابلوی چهارم با اخراج شمار قابل‌ملاحظه‌ای از شرکت‌های این تابلو از اهمیت برخوردار است. این تصمیم شرایط شرکت‌های پذیرفته شده را در بورس یکنواخت‌تر می‌کند. از سویی تصمیم اداره ناشران برای بازگشایی نمادهای گروه روی بدون گزارش‌های رسمی نیز می‌تواند تا حدودی در صورت توسعه و ادامه یافتن به توان نقدشوندگی بازار کمک کند.
در بازار چه خبر بود؟
بازار چهارشنبه معامله‌گران شاهد تداوم جو مثبت متعاقب به کف رسیدن قیمت‌ها، تلاش شرکت‌های با سال مالی پایان شهریور و همچنین توقف نمادهای با بار منفی، شاهد بهبود نسبی بودند. در بازار چهارشنبه عمده‌ترین نماد مورد توجه، مخابرات ایران برای دومین روز متوالی معاملات نزدیک به حجم مبنا را تجربه کرد. مخابرات ایران امروز (شنبه) برای دومین بار به مرز ۲ هزار ریال خواهد رسید امری که احتمالا باتوجه به حضور معامله‌گران ۳۱ شهریوری زمینه‌ساز معاملات پرحجمی خواهد بود. از سویی با برگزاری آخرین مجمع شرکت‌های زیر مجموعه در روز شنبه (امروز) احتمالا بازار در پاره دوم خود در جریان زمان برگزاری مجمع قرار خواهد گرفت. در کنار تحولات نماد مخابرات، در گروه معدنی توقف نماد چادرملو شرایط گروه سنگ‌آهنی را بیش از پیش پیچیده کرده است. در حال حاضر بهای سنگ‌آهن در سطح بین‌الملل به ویژه بازار هند که قیمت‌های آن مبنای قیمت‌گذاری تک محموله‌های سنگ‌آهن کشورمان است (نرخ هندوستان منهای ۱۰ تا ۲۰ دلار) با فشار قابل ملاحظه‌ای مواجه شده است. به گونه‌ای که در حال حاضر به گزارش بلومبرگ این نرخ در حدود ۳۵درصد کاهش را نشان می‌دهد و در حد ۱۰۰ دلار در هر تن است. بهای سنگ‌آهن در نخستین ماه سال‌جاری میلادی بالغ بر ۱۵۵ دلار بود. در سطح داخلی آخرین مزایده‌های برگزار شده توسط شرکت‌های سنگ‌آهنی با قیمت‌های بسیار کمتری نسبت به گذشته مواجه شده‌اند.
در همین حال با توجه به رکود سنگین در بازار فولاد و سنگ‌آهن، در سطح داخلی نیز به نظر می‌رسد شرکت‌های فولادی تمایلی به اجرای توافق اولیه خود با شرکت‌های سنگ‌آهنی نشان نمی‌دهند.
در این فضا به نظر می‌رسد توقف نمادهای گل‌گهر، معادن و فلزات و امید نیز چندان ادامه نیابد و این نمادها احتمالا درهفته جاری بازگشایی خواهند شد.
در بازار چهارشنبه در گروه بانکداری برخی از زیرمجموعه‌های ایران‌خودرو احتمالا دارای سال مالی پایان شهریور ماه عرضه‌های قابل ملاحظه‌ای را در نماد پارسیان صورت دادند که این امر شگفتی معامله‌گران را ایجاد کرده است.
در این شرایط کارشناسان با دقت روند تحولات مربوط به قوانین بانک مرکزی به ویژه یکسان‌سازی سود سپرده‌های بانکی، بانک‌های دولتی و خصوصی را ایجاد کرده است.
در گروه خودرویی بازگشایی نماد سایپا دیزل با افت سنگین این نماد همراه شد. رشد بهای یورو، تحریم‌های بین‌المللی و افزایش بهای مواد اولیه موجب شده است تاشرکت‌های خودرویی به ویژه در عرضه خودروهای سنگین با مشکل مواجه شوند که در این میان تعدیل منفی سایپا دیزل در میانه سال مالی در حد ۷۵درصد، نشانه‌ای از شرایط نامناسب احتمالا تا پایان سال مالی جاری دارد. در این گروه سخنان مدیرعامل ایران‌خودرو مبنی بر ارزش‌گذاری برند ایران‌خودرو در حد احتمالا ۴۰۰میلیارد تومان و درج آن در دارایی‌های شرکت نیز جالب توجه است. با توجه به مشکلات شرکت‌های خودرویی، چنین اقداماتی به غیر واقعی شدن صورت‌های مالی خودروسازها منجر خواهد شد. در همین شرایط اصرار برخی مقامات دولتی بر لزوم افزایش کیفیت و ایمنی خودروهای تولیدی، هزینه‌های تولید خودرو را افزایش خواهد داد.
در گروه شرکت‌های هلدینگی، غدیر در شرایطی با صف خرید قابل ملاحظه‌ای مواجه است که رد تقاضای تجدیدنظر اولیه NPC (شرکت ملی پتروشیمی) غدیر را در تثبیت مالکیت خود بر زاگرس و مارون یک گام به جلو برده است.
در گروه ساختمانی رکود نسبی در بازار مسکن که در حال افزایش است، موجب شده تا کارشناسان در مورد احتمال تحقق درآمد ناشی از فروش املاک شرکت‌های ساختمانی دقت بیشتری نشان دهند. در این شرایط اعلام افزایش وام مسکن تا سطح ۲۵۰میلیون ریال از اسفندماه سال جاری تداوم وضع کنونی بازار مسکن را در نیمه دوم سال محتمل می‌کند.
در گروه حمل‌و‌نقل شنیده‌های تایید نشده حکایت از احتمال تعدیل EPS سال ۸۷ کشتیرانی تا رقم ۸۶۴ریال دارد. در همین حال شاخص بالتیک با ادامه افت به رقم تازه ۴هزار و ۸۰۰واحد رسیده است.
در گروه پتروشیمی انتشار صورت‌های مالی پالایشگاه اصفهان، احتمال تحقق تخفیف قابل‌ملاحظه را در مورد نرخ خرید نفت پتروشیمی‌های اراک و اصفهان کم‌رنگ کرده است. براساس شنیده‌ها در حال حاضر تنها احتمال تخفیف ۵/۱درصدی (هزینه حمل) بیش از ۵درصد تخفیف اصلی وجود دارد.
در مجموع بازار چهارشنبه شرایطی رو به رشد را تجربه کرد که در آن شاخص ۵۲/۵۱واحد رشد کرد. رشدی که در نهایت رشد شاخص در کل هفته گذشته را به ۳۹/۴واحد رساند.
ارسال نظر