شروین شهریاری

* درخواست از خواننده‌ای بدون ذکر نام از طریق تلفن: لطفا تحلیلی از وضعیت سهام شرکت توس‌گستر و تعدیل سود احتمالی آن ارائه دهید. پاسخ: بحث درخصوص امکان تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم توس‌گستر در سال جاری عمدتا به دو رویداد مربوط می‌شود؛ اول مفاد استاندارد شماره ۲۹ حسابداری (فعالیت‌های ساخت املاک) که برای اولین سال مالی است که در مورد «وتوس» اجرا خواهد شد. مطابق این استاندارد، شناسایی درآمد بر اساس «روش کار تکمیل شده» (که تا به حال توس‌گستر درآمد خود را با این رویه شناسایی می‌کرده است) منقضی شده و« روش پیشرفت کار» جایگزین آن می‌شود. بدین ترتیب در مورد پروژه‌هایی که قرارداد آنها با مشتریان امضا شده، فعالیت‌های ساختمانی در آن شروع شده، حداقل ۲۰‌درصد کل مبلغ فروش از مشتریان اخذ شده و در نهایت ماحصل پروژه (کل مبلغ فروش) به نحوی اتکاپذیر قابل برآورد است، باید متناسب با میزان پیشرفت کار، درآمد و هزینه در صورت سود و زیان شناسایی شود. توضیحات کاملی در رابطه با مفاد این استاندارد و تاثیر آن بر صورت‌های مالی شرکت‌های ساختمانی در همین ستون در روز ۲۱ اردیبهشت ماه به چاپ رسیده است.

یک بررسی اولیه در صورت‌های مالی توس‌گستر نشان می‌دهد که اجرای این استاندارد حداقل درخصوص دو پروژه، بر شناسایی درآمد و هزینه شرکت در شرایط کنونی تاثیرگذار است. اول، پروژه مجتمع پزشکان که حدود ۵۰درصد پیش دریافت داشته و سایر الزامات استاندارد ۲۹ برای شناسایی درآمد را نیز تامین می‌کند. از محل این پروژه تا پایان سال مالی گذشته هیچ درآمدی در حساب‌ها شناسایی نشده، به‌رغم آنکه حدود ۷۰درصد پیشرفت کار داشته است. با لحاظ کردن همین میزان پیشرفت کار، حدود ۹۳۰‌میلیون تومان سود ناخالص با حاشیه سود اعلام شده توسط شرکت، قابل شناسایی خواهد بود.

دومین پروژه، « نیایش » نام دارد که با ۶۶درصد پیشرفت کار و حدود ۵۰درصد پیش دریافت، کماکان هیچ درآمدی از بابت آن در سال‌های مالی گذشته و نیز سال جاری در حساب‌ها شناسایی نشده است. با فرض همین میزان پیشرفت کار و حاشیه سود اعلامی‌ پروژه توسط شرکت، ۸۵/۱میلیارد تومان سود ناخالص با توجه به‌درصد مالکیت ۷۰‌درصدی «وتوس» در این پروژه قابل شناسایی خواهد بود. در مورد سایر پروژه‌ها (از جمله عدالت و ۰۰۰) مطابق صورت‌های مالی حسابرسی شده سال قبل، مبالغ پیش دریافت الزامات استاندارد را تامین نمی‌کند. همچنین برخی پروژه‌ها نیز به صورت خرید و فروش و آماده سازی زمین هستند که مطابق مفاد استاندارد ۲۹ باید به بهای تمام شده در ترازنامه منعکس شود و درآمدی از بابت آنها تا زمان فروش شناسایی نخواهد شد.

با توجه به مفروضات فوق، با اجرای استاندارد ۲۹ حدود ۷۸/۲‌میلیارد تومان سود ناخالص(۱۳۹ ریال به ازای هر سهم) برای توس‌گستر قابل شناسایی خواهد بود که می‌تواند با تجدید ارائه صورت‌های مالی گذشته، بر صورت سود و زیان دوره جاری تاثیرگذار باشد.

مساله دوم در مورد توس‌گستر به برنامه فروش ۳۰‌درصد از پروژه برج اقتصادی - مالی مشهد باز می‌گردد. علاوه بر اعلام شرکت در گزارش ۶ ماهه، شایعاتی نیز در مورد احتمال زیاد تحقق این معامله وجود دارد که در صورت اجرایی شدن آن و فروش ۳۰درصد از پروژه ۹/۹۵‌میلیارد تومانی برج مشهد (مطابق برآورد شرکت در آخرین گزارش)، حدود ۸/۲۸‌میلیارد تومان اثر افزاینده بر درآمد حاصل از فروش «وتوس» در سال مالی جاری ایجاد می‌شود. با لحاظ کردن یک حاشیه سود ۲۰‌درصدی، حدود ۷/۵میلیارد تومان ( ۲۸۵ ریال به ازای هر سهم ) بر سود ناخالص توس‌گستر افزوده خواهد شد. البته باید توجه داشت این یک برآورد محتاطانه از میزان سودآوری احتمالی این معامله است، زیرا در پیش‌بینی خود شرکت، مارجین فروش این پروژه پس از تکمیل ۵۰‌درصد در نظر گرفته شده است. همچنین در آخرین فروش انجام شده در این پروژه در سال مالی جاری نیز حاشیه سود ناخالص فروش حدود ۵۱‌درصد بوده است.

با تجمیع آثار دو مطلب مورد اشاره (اجرای استاندارد جدید حسابداری و فروش بخشی از برج مشهد) قابلیت تعدیل حدود ۵/۸‌میلیارد تومان در پیش‌بینی سود ناخالص شرکت در سال جاری ایجاد خواهد شد که این مساله به معنای امکان افزایش ‌۴۲۵ ریالی سود قبل از کسر مالیات هر سهم می‌باشد. (پیش‌بینی کنونی سود قبل از کسر مالیات شرکت ۳۲۷ ریال به ازای هر سهم است.)

در پایان ذکر این نکته ضروری است که برآورد فوق تنها جنبه گمانه‌زنی داشته و برای اظهارنظر قطعی، به ویژه با توجه به پیچیدگی الزامات اجرای استاندارد ۲۹، باید به انتظار گزارش و اظهارنظر حسابرس در مورد صورت‌های مالی ۶ ماهه منتهی به اسفند ۸۶ بمانیم. گفتنی است توس‌گستر در گزارش اخیر پیش‌بینی درآمد خود، آثار احتمالی رویدادهای مورد اشاره را بر صورت سود و زیان منعکس نکرده است.

Shahriary_sh@yahoo.com