شروین شهریاری
پرسش بدون ذکر نام: تأثیر افزایش قیمت محصولات پتروشیمی بر درآمد شرکت پتروشیمی خارک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پتروشیمی خارک از جمله واحدهای نسبتاً پرقدمت صنعتی در جنوب کشور است که با استفاده از خوراک گازی، سبد متنوعی از محصولات را تولید می‌کند. عمده ترین مزیت این شرکت به دریافت خوراک گاز ترش ارزان در جزیره خارک مربوط می‌شود که این شرکت به سبب موقعیت استراتژیک خود از قدرت چانه زنی بالایی در تعیین نرخ آن برخوردار است. البته باید توجه داشت که بر مبنای گزارش‌های شرکت، گاز مصرفی سهم کوچکی از کل درآمد فروش (کمتر از 7 درصد) را تشکیل می‌دهد که حتی در صورت افزایش صد درصدی قیمت و نزدیک شدن به محدوده فوب خلیج فارس، باز هم سود شرکت تأثیر قابل توجهی از این محل نخواهد پذیرفت. بدین ترتیب می‌توان گفت که سودآوری شرکت با توجه به ثبات بهای تمام شده و تناژ تولید و فروش محصولات، به قیمت‌های فروش وابسته است.
هر چند در بورس تهران «شخارک» به عنوان تولید کننده متانول شناخته می‌شود اما واقعیت این است که بر مبنای گزارش ارائه شده توسط شرکت برای سال ۸۷، متانول حدود ۴۹ درصد از بودجه فروش را تشکیل می‌دهد و نیمی دیگر به فروش محصول گوگرد و میعانات گازی (پروپان، بوتان و پنتان) اختصاص دارد . بنابراین تأثیر نوسان قیمت این محصولات نیز در سودآوری «شخارک» حائز اهمیت است.
در جدول زیر تناژ و قیمت فروش محصولات شرکت در سال 87 را در دو حالت (پیش بینی شرکت بر مبنای میانگین قیمت در سال گذشته و پیش بینی تحلیلی) ملاحظه می‌کنید:


در تحلیل ارقام این جدول باید به چند نکته توجه داشت:
۱ - نرخ تبدیل دلار در پیش بینی شرکت ۹۳۵ تومان و در پیش بینی تحلیلی ۹۲۰ تومان در نظر گرفته شده است. ۲ - قیمت متانول از زمان پایان تعمیرات خارک در فروردین ماه در محدوده ۴۰۰ دلار قرار داشته و در حال حاضر نیز بر مبنای آخرین گزارش سایت بازرگانی پتروشیمی در چین (عمده ترین بازار هدف خارک) اندکی بالاتر از ۴۰۰ دلار معامله می‌شود. با توجه به سوابق تاریخی که قیمت متانول را در فصل بهار در پایین ترین محدوده خود نشان می‌دهد، پیش بینی ۳۵۰ دلاری برای میانگین فروش این محصول در سال جاری رقم معقولی تلقی می‌شود. البته باید توجه داشت برخی واحدهای تازه تاسیس در سال میلادی جاری وارد مدار تولید می‌شوند که می‌توانند با افزایش عرضه موجب کاهش قیمت متانول شوند. در هر حال هر ۱۰دلار تغییر قیمت فروش متانول به طور میانگین در سال جاری با فرض تحقق تناژ فروش حدود ۶۰ ریال بر درآمد هر سهم موثر خواهد بود. ۳ - قیمت گوگرد از اواخر سال گذشته افزایش چشمگیری یافته و از ابتدای سال جاری نیز در محدوده ۶۰۰ دلار قرار داشته است. این در حالی است که بر مبنای آخرین گزارش‌ها، قیمت گوگرد فوب خلیج فارس در حال حاضر به ۷۰۰ دلار رسیده است. با توجه به افق موجود بر بازار محصولات سولفوره و گوگرد، کاهش معنادار در قیمت‌های کنونی در سال جاری بعید به نظر می‌رسد و بر همین مبنا قیمت میانگین ۶۰۰ دلاری در پیش بینی تحلیلی مد نظر قرار گرفته است . ۴ - قیمت میعانات گازی از سال گذشته با افزایش قیمت انرژی در سطح جهان رو به فزونی گذاشته است. شرکت ملی نفت عربستان ( به عنوان یکی از قیمت گذاران اصلی این محصولات) نیز قیمت بوتان و پروپان فوب خلیج را برای تحویل در ماه مارس ۸۲۰ دلار اعلام کرده بود . بر همین مبنا و با رعایت جانب احتیاط، قیمت بوتان و پروپان در پیش بینی تحلیلی ۷۰۰ دلار در نظر گرفته شده است که با توجه به رشد بهای جهانی انرژی فرض معقولی به نظر می‌رسد. با در نظر گرفتن جمیع موارد فوق و همان طور که ارقام جدول نشان می‌دهند در صورت تحقق مفروضات پیش بینی تحلیلی، بودجه فروش شرکت در سال ۸۷ قابلیت افزایش حدود ۱۰۰ میلیارد تومانی را داراست که با توجه به ثبات بهای تمام شده تولید و ناچیز بودن سهم مالیات، انتقال آن به سرفصل سود خالص حدود ۱۰۰ تومان به پیش بینی درآمد ۳۰۰ تومانی فعلی هر سهم «شخارک» خواهد افزود. البته باید توجه داشت که این محاسبه با فرض همان افزایش ۲۰درصدی قیمت گاز ترش درنظر گرفته شده و در صورت افزایش صد درصدی قیمت گاز، حدود ۱۸ تومان از درآمد هر سهم کاسته خواهد شد.
Shahriary_sh@yahoo.com