شروین شهریاری
پرسش از آقای انصاری از طریق پست الکترونیک: لطفا تحلیلی از وضعیت سودآوری شرکت فن‌آوران در سال جاری ارائه دهید.

پتروشیمی‌فن‌آوران با ظرفیت یک میلیون تن یکی از بزرگ‌ترین واحدهای تولید متانول در منطقه خاورمیانه است که اخیرا با اجرای یک طرح توسعه، واحد ۱۵۰هزار تنی تولید اسید استیک را نیز راه‌اندازی کرده است. بر اساس آخرین پیش‌بینی ارائه شده، حدود ۷۹درصد از بودجه فروش شرکت را متانول تشکیل می‌دهد که «شفن» این محصول را عمدتا به صورت صادراتی و با قیمت‌های جهانی به فروش می‌رساند.
شرکت در سال‌جاری پیش‌بینی تناژ تولید خود را افزایش داده که روند مقایسه آن با چند سال گذشته را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

همان طور که از ارقام جدول پیداست، شرکت پیش‌بینی یک رکوردزنی در حجم تولید را در سال 87 کرده است. عمده‌ترین مساله‌ای که در سال‌های گذشته مانع از فعالیت فن‌آوران با ظرفیت کامل ( یک میلیون تن ) شده است، مربوط به تعمیرات کارخانه و نیز مشکلات قطع گاز بوده است. در جدول زیر آمار مدت زمان توقف‌های تولید در چند دوره مالی را مشاهده می‌کنید:

بدین‌ترتیب می‌توان گفت «شفن» قصد دارد در سال جاری توقف‌های تولید خود را به حداقل برساند. البته باید توجه داشت که بر مبنای آمار مقایسه‌ای، بخش عمده‌ای از توقف‌های تولید شرکت در سال‌های گذشته در فصل زمستان اتفاق افتاده است. این در حالی است که فن‌آوران هم‌اکنون با گذشت زمان اندکی از سال جدید، بیش از یک سوم از سهمیه پیش‌بینی شده برای توقف‌های تولید 87 را محقق کرده است. بنابراین در خصوص احتمال عدم تجاوز میزان توقف‌های تولید از پیش‌بینی انجام شده (و متعاقب آن دستیابی به پیش‌بینی تناژ تولید متانول) باید با رعایت جانب احتیاط به انتظار انتشار اطلاعات و گزارش‌های آینده شرکت بمانیم. همان طور که پیش‌تر ذکر شد، عمده‌ترین بخش بودجه فروش شرکت به متانول اختصاص دارد؛ بنابراین نوسانات قیمت این محصول تاثیر بسزایی در تغییرات سودآوری «شفن» دارد. محاسبات نشان می‌دهد که هر 10دلار تغییر قیمت فروش متانول (با فرض نرخ دلار 920تومانی) با توجه به ثبات سرفصل بهای تمام شده، حدود 7میلیارد تومان بر درآمد حاصل از فروش تاثیر می‌گذارد که با انتقال آن به سرفصل سود خالص، حدود 73ریال بر درآمد هر سهم مؤثر خواهد بود. گفتنی است شرکت در پیش‌بینی اخیر خود قیمت فروش متانول را 370دلار در نظر گرفته که با قیمت روز این محصول در حال حاضر تطابق نسبی نشان می‌دهد. از سوی دیگر تغییر در تناژ تولید و فروش متانول نیز در سودآوری فن‌آوران حائز اهمیت است. یک محاسبه اولیه نشان می‌دهد که هر 10هزار تن تغییر تناژ فروش حدود 4/3میلیارد تومان بر بودجه فروش شرکت تاثیر خواهد گذاشت که با لحاظ کردن حاشیه سود و انتقال آن به سرفصل سود خالص حدود 16ریال بر در آمد هر سهم مؤثر خواهد بود.
البته باید توجه داشت این محاسبه تنها در مورد تغییرات جزئی در تناژ تولید و فروش صادق است و در صورت تغییرات شدید، طبیعتا اثر افزایش یا کاهش تناژ تولید و فروش با توجه به ثبات برخی اقلام بهای تمام شده، به صورت تصاعدی بر سود خالص منعکس خواهد شد. گفتنی است شرکت در آخرین پیش‌بینی خود تناژ تولید متانول را ۸۲۵هزار تن در نظر گرفته که بخشی از آن در فرآیند تولید ۱۲۰هزار تن اسید استیک مصرف می‌شود و ۷۵۳هزار تن آن به فروش می‌رسد. در بخش اسید استیک (حدود ۲۰درصد بودجه) نیز قیمت فروش معادل ۶۰۰دلار در نظر گرفته شده که با قیمت کنونی این محصول در بازارهای جهانی مطابق است . نرخ گاز نیز در سال جاری نسبت به سال گذشته ۴ برابر شده است که به‌رغم پیش‌بینی‌های قبلی مبنی بر عدم تاثیرگذاری قابل توجه قیمت مواد اولیه در سودآوری شرکت، حاشیه سود ناخالص را با کاهش قابل ملاحظه‌ای (از ۸۶ به ۵۷درصد) مواجه کرده است. از مجموع مطالب فوق می‌توان نتیجه گرفت که سود آوری فن‌آوران در سال جاری تا حدود زیادی به بازار جهانی متانول و توان تولیدی شرکت مطابق برنامه‌ریزی‌ها بستگی دارد. البته در بحث بازار سهم و روند معاملات آن باید توجه داشت که فرآیند خصوصی‌سازی شرکت به تازگی به اتمام رسیده و مالکان حقوقی جدید شرکت بر مبنای سوابق رفتارشناسی موجود، احتمالا نوسانات و روند قیمتی سهم را تا حدود زیادی تحت کنترل خواهند داشت.
Shahriary_sh@yahoo.com