گروه بورس- تغییر روش محاسبه شاخص کل بورس تهران از آذر ماه 87 یکی از تصمیماتی بوده است که در چند سال اخیر بحث زیادی را بین کارشناسان و فعالان بازار سرمایه برانگیخته است. جلوه مذاکرات مزبور در دنیای مجازی نیز حرارت مخصوص به خود را دارد.

در مطلب گشتی در وب امروز به سایت خبری «بورس‌نیوز» سری زدیم که در مطلبی به جزئیات بحث شاخص کل پرداخته است:
1) در تمام دنیا شاخص‌های مختلفی برای محاسبه رفتار بازار وجود دارد مثل شاخص صنعت، مالی و قیمت و... که بورس ما هم از این قاعده مستثنی نیست. اما شاخص قیمت با فرمول لاسپیرز تقریبا به عنوان شاخص مهم در تمام بورس‌های جهان وجود دارد که امکان مقایسه بین بازارها را میسر می‌کند؛ وگرنه مثلا چطور می‌شود که بورس تهران طبق آمار فدراسیون جهانی بورس‌ها رتبه اول بازدهی را کسب کند اگر فرمول محاسبه شاخص‌ها یکی نباشد و هر کدام از بورس‌ها تنها از فرمول خود استفاده کنند؟ پس این موضوع اهمیت وجود شاخص قیمت را نشان می‌دهد.
۲) در نظر سنجی انجام شده در بورس‌نیوز ۸۵ درصد افراد عنوان کردند در شش ماهه اول سال جاری یا زیان کرده‌اند یا سرمایه خود را حفظ کرده‌اند که با رشد شاخص با فرمول بازده نقدی و قیمت همخوانی ندارد اما با شاخص قیمت کاملا همخوانی دارد که در تصویر بالا کاملا مشهود است.
همانطور که در نمودار اول مشخص است، شاخص بازده نقدی و قیمت از ابتدای سال به دلیل توزیع سود نقدی همچنان صعودی است اما شاخص قیمت روند نزولی را نمایش می‌دهد که با واقعیت موجود در بازار کاملا همخوانی دارد.
با این نگاه، شاخص قیمت بورس تهران از ابتدای تیرماه سال ۱۳۸۴ که حدود ۱۲۵۰۰ واحد بوده تاکنون که بالغ بر ۱۶۰۰۰ واحد شده تنها ۲۸ درصد رشد کرده یعنی حدود ۵درصد در هر سال اما از نظر شاخص بازده نقدی و قیمت، رشد شاخص طی شش سال گذشته ۱۱۲ درصد است که بالغ بر سالی ۱۹درصد می‌شود. این درست همان موردی است که باعث چالش در بازار شده است. در حالی که اگر اطلاعات شاخص قیمت هم برای اهالی بازار همچون سایر شاخص‌ها نمایش داده شود آنگاه مثلا صندوق سرمایه‌گذاری «الف» که از ابتدای سال ۷ درصد رشد داشته است دیگر عملکرد بدی از خود نمایش نداده است و خریداران واحدهای صندوق به مدیران آن نمی‌گویند شما چرا نتوانستید بازدهی بالاتر از شاخص بگیرید؟!
4) همانگونه که باز هم در تصویر دوم می‌بینید، اختلاف بین شاخص بازده نقدی و قیمت و شاخص قیمت محدوده‌ای است که با مستطیل قرمز رنگ نمایش داده شده است.
بر اساس نمودار می‌توان گفت به طور مثال اگر قیمت سهام تمام شرکت‌ها در پایان شهریور سال ۹۰ ثابت شود و دیگر هیچ تغییر قیمتی تا پایان شهریور ۹۱ نداشته باشیم شاخص حدود ۶ درصد رشد می‌کند که فقط متعلق به توزیع سود نقدی شرکت‌ها در مجامع است یا برعکس؛ اگر قیمت سهام تمام شرکت‌های بورسی ۷ درصد کاهش یابد تنها به دلیل توزیع DPS در سال ۹۱، شاخص ثابت باقی می‌ماند به عبارت دیگر در حالی که همگان در بورس شاهد کاهش ۷ درصدی قیمت سهام خود بوده‌اند اما شاخص هیچ افتی را نمایش نمی‌دهد. در پایان سایت «بورس نیوز» از توقف انتشار رقم شاخص قیمت (که گویا تا ۲۷ شهریور‌ماه ۹۰ بر سایت رسمی بورس منتشر می‌شده است) انتقاد کرده و در راستای شفافیت اطلاعاتی از مسوولان مربوطه درخواست ادامه انتشار اطلاعات شاخص کل سابق (یا همان شاخص قیمت) را مطرح کرده است.
منبع: Boursenews.ir
*مطلب گشتی در وب صرفا به انعکاس نظرات کاربران، وبلاگ‌ها و سایت‌های بورسی فعال در حوزه وب می‌پردازد و مفاد مطالب آن لزوما مورد تایید «دنیای اقتصاد» نیست.