با وجود گذشت ۲۴ روز از پایان تیرماه خبری از مجمع سالانه «وپست» نیست

گروه بورس- در شرایطی که ۲۴ روز از پایان مهلت قانونی شرکت‌های دارای سال مالی ۲۹ اسفندماه برای برگزاری مجمع سالانه می‌گذرد، شرکت پست بانک ایران هنوز نه‌تنها مجمعی برگزار نکرده، بلکه دلایل تاخیر در برگزاری مهم‌ترین نشست سالانه خود با سهامداران را عنوان نمی‌کند. پست بانک که آخرین بازمانده اصل چهل و چهاری‌های عرضه شده در بورس تهران به شمار می‌رود، حدود ۱۰ ماهی است که حضور در بازار سرمایه ایران را تجربه می‌کند، اما سهامداران آن برای نخستین بار با شرکتی مواجه هستند که به رغم پذیرش در بورس تهران، پاسخگوی بورس و سهامداران خود نیست.

اما چرا پست بانک و مدیریت آن پاسخگوی سهامداران نیستند؟ آن هم در شرایطی که مدیرعامل آن بارها از ارزش ذاتی ۲هزار تومانی «وپست»، افزایش سرمایه قریب‌الوقوع ۸۰۰ درصدی و تحولات پیش روی این بانک کوچک سخن می‌گفت. ولی با وجود گذشت حدود یک‌ماه از پایان مهلت قانونی نه مجمعی برای سهامداران برگزار شد، نه گزارش ۳ ماهه‌ای منتشر شد و نه افزایش سرمایه‌ای به وقوع پیوست.

درباره آخرین بازمانده اصل چهل‌وچهاری‌ها

داستان پرفرازونشیب پست بانک برمی‌گردد به آبان ماه سال گذشته، زمانی که شرکت اصل چهل و چهاری پست بانک با نماد «وپست» روز یازدهم این ماه در بورس تهران عرضه شد و ۲ هزار و ۳۰۱ ریال قیمت خورد. فعالان بورس تهران به خوبی به یاد دارند که پست بانک ۵۶ میلیارد تومانی در شرایطی عرضه شد که گزارش تک برگی ۶ ماهه آن تنها چند ساعتی بود که در سامانه کدال منتشر شده بود. آن هم گزارش تک برگی که فقط از میزان پوشش ۶ ماهه این بانک دولتی حکایت داشت. براین اساس، خصوصی سازی پست بانک از همان ابتدا غیرطبیعی جلوه می‌کرد، چراکه این شرکت اصل چهل و چهاری با کمترین میزان شفافیت قدم به بورس تهران گذاشت و سهامداران آن حتی از برگزاری جلسه معارفه که قبل از ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه مرسوم است، نیز بی‌بهره بودند.

رکورد بازدهی پست بانک در ۳ ماه معاملاتی

با این حال، پست بانک تنها ۳ ماه پس از واگذاری یعنی در نوزدهم بهمن ماه سال ۸۹ بالاترین قیمت معاملاتی خود را تجربه کرد. این نماد تازه وارد بورس تهران در تاریخ یاد شده ۱۱هزار و ۱۴۲ ریال قیمت خورد و بازدهی ۳۸۴ درصدی را نصیب سهامداران خود کرد. همچنین قیمت سهام پست بانک در روز بیستم بهمن ماه سال جاری به بالاترین قیمت Closing Price یعنی ۱۰ هزار و ۸۱۱ ریال رسید و بازدهی ۳۷۰ درصدی را رقم زد.

در همین اثنا بود که اظهارنظرهای مدیرعامل جدید پست بانک مبنی‌بر ارزندگی سهام «وپست» و ارزش ذاتی ۲هزار تومانی آن در کنار قریب‌الوقوع بودن برنامه افزایش سرمایه سبب شد تا عطش خرید سهام این شرکت اصل چهل و چهاری در فعالان بازار سرمایه تشدید شود.

در حالی که هدف از این اظهارنظرها بیش از اشاره به ارزش‌های ذاتی پست بانک، انتقاد از واگذاری با عجله «وپست» در بورس تهران بود، اقدامی که به مدیران سابق پست بانک نسبت داده می‌شد.

با این حال، پست بانک بورسی شده ماه‌ها پس از حضور در بورس تهران مورد توجه فعالان بازار سرمایه بود و معاملات سنگین این نماد در بورس تهران سبب شد تا رشد قیمت ۳۸۴ درصدی پست بانک به عنوان یک رکود در تاریخ بازدهی‌های بورس ۴۳ ساله تهران ثبت شود، در حالی که رفته‌رفته عرضه نشدن سهام پست بانک و شدت گرفتن ابهامات مربوط به ادامه واگذاری این بانک از جمله افزایش سرمایه و از همه مهمتر طفره رفتن مدیران جدید آن موجب شد که سهام این بانک اصل چهل و چهاری به حاشیه رانده شود.

یک تغییر مدیریتی و آغاز حاشیه‌ها

گرچه این ابهامات زمانی شدت گرفت که در دی ماه سال گذشته مدیرعامل پست بانک (منصوب وزارت اقتصاد) یک شبه از سمت خود برکنار و محبیان عراقی از سوی وزارت ارتباطات وارد پست بانک می‌شود.

این تغییر مدیریتی هم در جای خود یکی از منحصربه‌فردترین تغییرات مدیریتی به شمار می‌رفت، تغییری که نه تودیع و معارفه‌ای برای آن برگزار شد و مدیرعامل قبلی هم تا چند روز برای ماندگاری در سمت خود پافشاری کرد تا این که با کمک برخی از نیروهای بانک مدیرعامل جدید بانک بر مسند هدایت پست بانک قرار گرفت.

ولی ابهامات پست بانک زمانی شدت گرفت که سال گذشته در نامه‌ای که به امضای دبیر هیات دولت رسیده بود، اعلام شد که رییس‌جمهور دستور داده، به جز ۵درصد کشف قیمت و ۲۵ درصد سهام عدالت شرکت دولتی پست بانک ایران، فروش سهام شرکت یادشده تا سال ۱۳۹۳ متوقف می‌شود.

از سویی دیگر، کلیه اختیارات ریاست مجمع عمومی شرکت دولتی پست‌بانک ایران و در نتیجه تداوم مدیریت، کنترل، هدایت، نظارت توسعه و همچنین عزل و نصب اعضای هیات‌مدیره آن شرکت دولتی، کماکان به عهده وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است.

بلافاصله پس از ابلاغ این نامه، تقی‌‌پور وزیر ارتباطات هم در تاریخ دوم دی‌ماه سال‌جاری در پی نوشت این نامه خطاب به محبیان مدیرعامل منصوب شده خود در پست‌بانک نوشته بود: «مقتضی است براساس مصوبه حاضر، اقدام و در راستای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها کمال همکاری را با بانک مرکزی به خصوص از طریق دفاتر IT روستایی به عمل آورید.» اما همه این اتفاقات در شرایطی رخ می‌داد که به گفته افضلی مدیرعامل سابق پست بانک بر طبق آخرین جمع‌بندی صورت گرفته توسط یک مرجع دارای صلاحیت، ترکیب مجمع عمومی پست بانک و مرجع تعیین هیات‌مدیره آن، همان است که در جزء (ح) بند ۸ قانون بودجه سال ۱۳۸۹ آمده است.

مفاد این بند به این شرح است که «در اجرای ماده (۱۸) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی مصوب ۱۳۷۸، از زمان تصویب عنوان هر بنگاه در فهرست بنگاه‌های قابل واگذاری توسط هیات واگذاری، وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است حداکثر ظرف سه ماه نسبت به تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده آن بنگاه متشکل از وزیر امور اقتصادی و دارایی (به عنوان‌رییس‌مجمع) معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور، وزیر ذی‌ربط، رییس سازمان خصوصی‌سازی و نماینده هیات واگذاری (رییس اتاق بازرگانی و صنایع معادن ایران)اقدام کند.» «بر این اساس، تنها مجمع می‌توانست مرجع تغییر مدیران پست‌بانک به عنوان شرکتی که در بورس واگذار شده، باشد و هر گونه تغییر در ترکیب هیات‌مدیره منوط به برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده موضوع جزء (ح) بند (۸) قانون بودجه سال ۱۳۸۹ با ریاست وزیر امور اقتصادی و دارایی معتبر است».

سهامداران از پست بانک قطع امید کردند

در این شرایط بود که مشکلات مدیریتی نیز به مشکل نبود شفافیت شرکت واگذار شده پست بانک اضافه شد و ماجرا تا آن جا پیش رفت که سهامداران سردرگم پست بانک از مدیرعامل جدید خواستند تا در نشستی که در بین اهالی بازار سرمایه متداول است به شفاف‌سازی آخرین وضعیت این شرکت بپردازد که این جلسه هم بدون حضور مدیرعامل و با حضور یک عضو هیات مدیره این بانک برگزار شد و با کلی گویی‌های متداول پایان یافت، بدون آن که سهامداران پست‌بانک خبر یا اطلاعات درستی از تحولات پیش روی این بانک دریافت کنند. در همین حال، معاون نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار درباره دلایل برگزارنشدن مجمع عمومی عادی سالانه از سوی شرکت بورسی پست بانک ایران گفت: حدود یک ماه از پایان مهلت قانونی پست بانک برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه می‌گذرد، ولی متاسفانه در تماس‌های پی درپی سازمان بورس با این بانک پاسخ شفاف و روشنی درخصوص دلایل برگزاری مجمع داده نمی‌شود.

سیدعلی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای‌اقتصاد در پاسخ به این پرسش که آیا برگزار نشدن مجمع پست بانک به مشکلات مدیریتی آن مربوط است، گفت: برای سهامداران پست بانک مهم این است که چرا مجمع عادی سالانه شرکت که از تکالیف قانونی مدیران است، تاکنون برگزار نشده است و این که چه کسانی شرکت را اداره می‌کنند به سهامدار عمده ارتباط پیدا می‌کند و اساسا مشکلات مدیریتی توجیهی برای برگزار نشدن مجمع فراهم نمی‌کند.

وی برگزار نشدن مجمع پست بانک در پایان تیرماه را خلاف مقررات شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بورس تهران عنوان کرد و گفت: سازمان بورس از تمام ابزارهای قانونی خود استفاده می‌کند تا حقوق سهامداران پست بانک تضییع نشده و هرچه سریع‌تر این شرکت سهامی عام پذیرفته شده در بورس، مجمع عمومی عادی سالانه برگزار کند.

عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به حق قانونی سهامداران پست بانک در برگزاری مجمع گفت: طبق

ماده ۹۵ قانون تجارت اگر یک پنجم سهامداران پست بانک بخواهند و یا اگر بازرس شرکت تشخیص دهد، می‌توانند نسبت به درخواست برگزاری مجمع اقدام کنند. این مقام مسوول برگزار نشدن مجمع پست بانک در ۴ ماهه اول سال را تخلف آشکار از قانون و اساسنامه شرکت‌های پذیرفته در بورس قلمداد کرد و گفت: از زمان پایان مهلت قانونی پست بانک در نامه‌هایی متعدد و تماس‌هایی

پی‌درپی که با دفتر مدیریت این بانک گرفته شده اجرای صریح قانون مورد تاکید قرار گرفت که متاسفانه این تماس‌ها و نامه‌نگاری‌ها تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.

سیدعلی حسینی در برابر این سوال که چرا پست بانک در شرایط غیرشفافی در بورس تهران پذیرفته شد، گفت: تاکید سازمان بورس همواره این است که قبل از عرضه اولیه سهام مدیران شرکت‌ها از تکالیف قانونی خود مطلع شوند و در آخرین تصمیماتی که گرفته شده، مقرر شد تا قبل از پذیرش ورود شرکت‌های جدید به بورس تهران، برای مدیران آن‌ها دوره‌های آموزشی برگزار شود.

معاون نظارت بر ناشران سازمان بورس در پاسخ به این پرسش که برخورد سازمان بورس با تنها شرکتی که پس از ۲۴ روز از پایان مهلت قانونی مجمع سالانه خود را برگزار نکرده است، چیست؟ گفت: سازمان بورس در حال بررسی این تخلف پست بانک است و این که آیا این تخلف در حد جرم قانونی است یا در کمیته تخلفات قابل بررسی است یا این که نیاز به پیگیری قضایی پرونده وجود دارد.وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر این که آیا سازمان بورس شکایتی از سهامداران پست بانک در خصوص برگزار نشدن مجمع دریافت نکرده است؟ گفت: به صورت شفاهی تماس‌هایی پی در پی از سوی سهامداران پست بانک با بورس گرفته شده و اعتراض‌هایی مطرح شده است که شفاهی است.وی در مورد توقف عرضه‌های خصوصی‌سازی در پست بانک و افزایش سرمایه آن نیز گفت: تنها هیات عالی واگذاری می‌تواند خصوصی‌سازی پست بانک را متوقف کند و تاکنون نیز در این خصوص تصمیمی اتخاذ نشده و عرضه‌های پست بانک طبق مقررات پذیرش باید انجام شود، ضمن این که از افزایش سرمایه پست بانک هم هنوز درخواستی به سازمان بورس ارائه نشده است.

کوچک‌ترین بانک بورس را بیشتر بشناسید

پست بانک ایران با سرمایه ۵۶ میلیارد تومانی کوچک‌ترین بانک حاضر در بورس تهران به لحاظ سرمایه محسوب می‌شود. اما به لحاظ ارزش بازار عنوان کوچک‌ترین بانک، مربوط به بانک الکترونیکی آرین با ارزش بازار ۲۸۹ میلیارد تومانی است و پست بانک با ارزش بازار ۳۰۷ میلیارد تومانی دومین بانک کوچک بورس محسوب می‌شود. سهام پست بانک هم اکنون با قیمت ۵۴۶ تومان در بازار سرمایه ایران معامله می‌شود و این بانک آخرین شرکت مشمول اصل چهل و چهاری است که سهام آن در بورس تهران عرضه شده است و پس از این بانک تا امروز سهام هیچ شرکت دولتی در بورس تهران عرضه نشده است.

در حال حاضر، دولت سهامدار ۶۴ درصدی پست بانک است و سهام عدالت هم در «وپست» مالکیت ۲۵ درصدی دارد. از سویی دیگر، با عرضه پست بانک حقوقی‌های متعددی وارد سهام این شرکت شده‌اند که در این میان سهام دو حقوقی در این بانک به بالای یک درصد رسیده و قابل رصد است.

تا جایی که سرمایه‌گذاری دانایان پارس ۵/۱ درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد و بیمه پارسیان هم سهامدار ۴/۱ درصدی این بانک اصل چهل و چهاری است. ۱/۸ درصد از سهام باقیمانده پست بانک نیز متعلق به سایر سهامداران است.

طبق آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی پست بانک، پیش‌بینی سود هر سهم این شرکت در سال ۸۹ مبلغ ۳۶۴ ریال است، اما به دلیل تعدیلات سنواتی، این بانک مبلغ ۲۱۰ ریال سود قابل تقسیم دارد. اما پست بانک هنوز گزارش ۳ ماهه خود را ارائه نداده است.

بالاترین حجم معاملات پست بانک هم برمی‌گردد به دی ماه گذشته. در واقع روز هشتم دی ماه سال گذشته بود که با معامله

۲۲ میلیون و ۷۰۰ هزار برگه سهم پست بانک، بیشترین حجم معاملات این بانک اصل چهل و چهاری در بورس تهران رقم خورد.