شروین شهریاری
درخواست از آقای جمال بروجردی از طریق پست الکترونیک: لطفا تحلیلی از ارزش بنیادی سهام پتروشیمی خارک و امکان تعدیل مثبت سود ارائه کنید.

پاسخ: پتروشیمی خارک از جمله واحدهای بزرگ الفین کشور است که با استفاده از خوراک گاز ترش، سبد متنوعی از محصولات شامل متانول، میعانات گازی و گوگرد را تولید می‌کند. با توجه به فراوانی گاز ترش در جزیره خارک، این شرکت در مقایسه با واحد‌های مشابه مصرف‌کننده گاز شیرین از مزیت نسبی برخوردار بوده است؛ هر چند در سال‌های اخیر با تصمیمات وزارت نفت و افزایش چشمگیر قیمت گاز ترش این مزیت در حال کمرنگ شدن است. با آنکه «شخارک» به علت قدمت زیاد مجتمعی نسبتا فرسوده به شمار می‌رود، همواره در سال‌های اخیر با ظرفیتی بیش از میزان اسمی به تولید پرداخته است؛ اما در سال‌جاری به علت تحریم‌های سیاسی، مشکلاتی در زمینه حمل و بیمه کشتی‌های محصولات مایع پتروشیمی ایجاد شده که همین مساله منجر به افت حدود 20 درصدی تولید مجتمع خارک شده است. با این وجود، تاثیر رشد چشمگیر نرخ ارز آنقدر پررنگ بوده که نه تنها افت سودآوری این شرکت صادراتی را موجب نشده؛ بلکه چشم‌انداز افزایش بازدهی «شخارک» در سال‌جاری را نیز ایجاد کرده است. به منظور تخمین سودآوری ابتدا به جدول شماره یک توجه کنید که در آن برآورد تحلیلی از درآمد فروش شرکت در سال 91 در کنار آخرین بودجه اعلامی و عملکرد نیمه نخست سال ارائه شده است.
در خصوص ارقام جدول شماره یک باید به چند نکته توجه داشت:
مقدار فروش محصولات در پیش‌بینی تحلیلی معادل مفروضات بودجه در نظر گرفته شده که مطابق با واقعیت‌های تولیدی و صادراتی فعلی مجتمع است.
قیمت فروش میعانات گازی (پروپان، بوتان و پنتان) در پیش‌بینی تحلیلی معادل نرخ‌های نیمه اول سال (۷۰۰ دلار در هر تن) لحاظ شده که با قیمت روز این محصولات در منطقه تطابق نسبی دارد. قیمت گوگرد هم بدون تغییر نسبت به نیمه نخست سال (۱۷۰ دلار در هر تن) فرض شده است.
قیمت فروش متانول براساس آخرین قیمت‌‌های فروش در بازار چین و شرق آسیا معادل 350 دلار در هرتن طی نیمه دوم سال تخمین زده شده است.
نرخ تبدیل دلار هم در محاسبات تحلیلی معادل ۲۵۰۰۰ ریال است؛ به این ترتیب آثار احتمالی ورود ارز صادراتی شرکت به اتاق مبادلات در برآورد تحلیلی لحاظ شده است.
حال به جدول شماره دو توجه کنید که در آن تخمین سود هر سهم خارک در سال 91 انجام شده است (ارقام به میلیارد ریال).
در خصوص ارقام جدول شماره دو مرور چند نکته حائز اهمیت است:
قیمت گاز ترش مصرفی خارک پس از هدفمندی یارانه‌ها متناسب با افزایش قیمت گاز طبیعی جهش داشته است. با توجه به گمانه زنی‌های موجود مبنی بر تحویل گاز مجتمع‌های پتروشیمی بر مبنای نرخ ارز مبادله‌ای در نیمه دوم سال، قیمت گاز ترش در شش ماهه دوم در پیش‌بینی تحلیلی معادل دو برابر نیمه نخست سال در نظر گرفته شده است. سایر سرفصل‌ها (دستمزد و سربار) معادل برآورد بودجه لحاظ شده اند. در صورت عدم تغییر نرخ گاز ترش، سود خالص هر سهم در معرض افزایش 959 ریالی تا سطح 7232 ریال خواهد بود.
سایر درآمدهای عملیاتی در شرکت پتروشیمی خارک عمدتا به درآمد ناشی از تسعیر ارز اختصاص دارد. «شخارک» در پایان شهریور ماه حدود ۲۸۰ میلیارد تومان مطالبات ارزی از مشتریان خارجی داشته که این مبالغ را با ارز ۱۹۵۰ تومانی تسعیر کرده است. به این ترتیب در پیش‌بینی تحلیلی با اصلاح نرخ تسعیر و تبدیل آن به ارز مبادله‌ای (۲۵۰۰ تومان) درآمد این سرفصل افزایش یافته است.
هزینه‌های عمومی و اداری با رشد بیش از 2/5 برابری نسبت به سال گذشته در بودجه در نظر گرفته شده اند. این رشد چشمگیر با عنایت به افزایش هزینه‌های حمل و نقل و بیمه قابل درک است. به همین دلیل در پیش‌بینی تحلیلی با رعایت جانب احتیاط هیچ گونه کاهشی در هزینه‌های عمومی و اداری در نظر گرفته نشده است.
«شخارک» در طول هر سال مالی، برای استفاده کوتاه مدت از حجم عظیم نقدینگی ناشی از فروش محصولات، منابع حاصله را به اوراق مشارکت و سپرده بانکی تبدیل می‌کند تا از منافع سود روزشمار تا زمان برگزاری مجمع و تصمیم در مورد تقسیم سود نقدی بهره‌مند شود. در این بخش به‌رغم پوشش ۸۱ درصدی پیش‌بینی سود سپرده در شش ماهه نخست، اقدام به تعدیل بودجه نشده است. به‌این ترتیب در سناریوی تحلیلی، سود سپرده‌ها معادل دو برابر عملکرد نیمه نخست سال در نظر گرفته شده است.
رقم مالیات در سال 91 با توجه به معافیت مالیاتی شرکت هم معادل پیش‌بینی بودجه لحاظ شده است.
از مجموع مطالب مطروحه می‌توان نتیجه گرفت که سودآوری «شخارک» در سال ۹۱ در صورت ثبات قیمت‌های کنونی محصولات مبنا قرار گرفتن قیمت ارز مبادله ای از پتانسیل افزایش ۲۹ درصدی نسبت به پیش‌بینی بودجه برخوردار است که به معنای تعدیل سود هر سهم تا سطح ۶۲۷۷ ریال است. به‌این ترتیب با استفاده از مدل قیمت بر درآمد و با در نظر گرفتن P/E=۴ (با عنایت به تورم ۲۵ درصدی) ، دست یابی قیمت سهم به محدوده ۲۵۰۰۰ ریال تا زمان مجمع سال آینده (بهار ۹۱) از منظر تحلیلی توجیه پذیر است. بدیهی است کارشناسان با تغییر مفروضات مطرح شده (به ویژه نرخ ارز و خوراک) می‌توانند به ارقام متفاوتی در خصوص سودآوری و ارزش‌گذاری سهم دست یابند.
Shahriary_sh@yahoo.com