گارو هوانسیان‌فر*

در این نوشتار در مورد یک یک عواملی که باعث می‌شود یک موسسه حسابرسی به عنوان یک «موسسه حسابرسی معتبر» تلقی شود بحث خواهم کرد: ۱- تعداد شرکا

تعداد شرکا می‌تواند روی معتبر بودن یک موسسه اثر بگذارد. البته شرکا باید حسابرسان با سابقه و در صورت امکان، هر یک تخصص خاصی هم داشته باشند. برای مثال، تخصص در قانون مالیات‌ها، تخصص در حسابداری صنعتی، تخصص در قوانین تجارت و سایر قوانین و... . این تصور پیش نیاید که هر قدر تعداد شرکای یک موسسه بیشتر هستند، آن موسسه معتبرتر است. ممکن است اکثر شرکای آن موسسه سیاهی لشکر باشند و شریک یا شرکای اصلی، بنا به دلایلی، با دادن چند سهم به یک یا چند شخص، او یا آنها را جزء شرکای موسسه درآورده اند. کیفیت کاری و معلومات حرفه‌ای شرکا فقط ملاک سنجیدن اعتبار یک موسسه حسابرسی می‌باشد. برای مثال، موسسه‌ای ممکن است چند شریک داشته باشد که این شرکا دارای روابط عمومی بسیار وسیع هستند و می‌توانند کارهای زیادی را برای آن موسسه بیاورند ولی خود آنها به هیچ وجه در امور حرفه‌ای آن موسسه مداخله نداشته باشند و کلا از گزارشاتی که توسط آن موسسه منتشر می‌یابد، حتی روحشان هم خبر نداشته باشد.

۲- ترکیب و درصد مالکیت شرکا

ترکیب و درصد مالکیت شرکا عامل تعیین‌کننده این واقعیت است که آیا همه شرکا می‌توانند در کار موسسه و نهایتا در گزارشات آن حرفی داشته باشند و اظهار‌نظر نمایند یا خیر؟

برای مثال، اگر موسسه‌ای دارای ده شریک است ولی یک شریک ۹۱ درصد مالکیت آن موسسه را داشته باشد و بقیه ۹ نفر شرکا، هر یک فقط یک سهم از مالکیت آن موسسه را داشته باشند، این کاملا مشخص و مشهود است که ۹ نفر بقیه شرکا هیچ حرفی و استقلال بیان نظرات حرفه‌ای در آن موسسه ندارند و همانطور که گفتم احتمالا سیاهی‌لشکر هستند.

در موسسات حسابرسی که شرکاء به صورت جزیره‌ای کار می‌کنند، تعداد شرکا هیچ نقشی در کیفیت کار آن موسسات ندارند زیرا هر شریک کارهای خود را دارد، کارمندان خود را دارد و گزارشات حسابرسی خود را شخص دیگری بررسی نمی کند. البته نظر به اینکه گزارشات حسابرسی باید توسط دو نفر از شرکای یک موسسه حسابرسی امضا شوند، در موسسات حسابرسی جزیره‌ای، هر شریک گزارشات خود را صرفا جهت امضای دوم به یکی از شرکای دیگر می‌دهد. بنابراین، اگر می‌خواهید در مورد معتبر بودن یک موسسه، عامل تعداد شرکا را مد نظر قرار دهید، در واقع این موسسات حسابرسی جزیره‌ای تک شریکی هستند.

البته در موسسات حسابرسی معتبر بزرگ، تعداد شرکا ممکن است زیاد باشد، ولی شرکا دارای درصد مالکیت معقولی در آن موسسات می‌باشند و در این موسسات، شرکای رده اول، رده دوم، رده سوم و ... وجود دارند. افرادی که اکثرا جوان هستند، بعد از اینکه ثابت کردند که این صلاحیت را دارند که بالاتر از مدیر ارشد در آن موسسات مشغول به کار شوند، آنها جزو شرکای رده پایین آن موسسات می‌شوند و طی سال‌ها کار و بعد از اثبات صلاحیت حرفه‌ای و بالا بردن میزان معلومات حرفه‌ای خود، جزو شرکای رده بالاتر در می‌آیند.

حال، بعد از مطالعه این نوشتار، لیستی که قبلا نام موسسات حسابرسی معتبر را در آن نوشته بودید، بررسی کرده و ببینید که آیا این لیست نیاز به تعدیل یا تعدیلات دارد؟ چند تا از نام های موسسات حسابرسی یادداشت شده در لیست اولیه را حذف خواهید نمود؟ این لیست را تا زمانی که این نوشتارهای دنباله دار در این روزنامه چاپ می‌شود را نگه دارید تا بعد از آخرین نوشتار در مورد موسسات حسابرسی معتبر، مشاهده نمایید که چقدر در لیست اولیه تغییرات انجام داده اید؟ یا به عبارت دیگر، نام چند موسسه حسابرسی در لیست مذکور باقی مانده است.

به قول شاعر معروف، مرحوم سهراب سپهری: «من در این آبادی پی چیزی می‌گشتم».

* عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان