موج بعدی افزایش قیمت فولاد کی می‌رسد؟

رضا زائر حیدری

بازار بین‌المللی فولاد، مانند بسیاری از بخش‌های دیگر اقتصاد جهانی، به تدریج تحت تاثیر شرایط اقتصادی چین قرار می‌گیرد تا بورس‌های اروپایی و آمریکای شمالی. طی ماه آوریل سال جاری، بازار فولاد در چین و شرق آسیا از ثبات کافی برخوردار بود که موضوع موجب خوش‌بینی تحلیلگران بازار نسبت به شرایط آتی شد. البته به نظر می‌رسد این روند طی ماه‌های مه و ژوئن نیز ادامه داشته باشد. اما با شروع بارندگی‌های موسمی از حجم تقاضای موثر برای محصولات ساختمانی در بخش‌هایی از آسیا کاسته خواهد شد.

بر اساس تحلیل SBB، بهای فولاد در آسیا از پایداری کافی برخوردار خواهد بود؛ اما نشانه‌هایی نیز از اصلاح قیمتی پس از افزایش سریع قیمت در هفته‌های اخیر دیده می‌شود. بر اساس این تحلیل، در ادامه سه ماهه دوم سال جاری میلادی در مجموع روند افزایشی قیمت‌ها پس از اصلاحات کوتاه‌مدت ادامه خواهد یافت. در اغلب مناطق اروپایی، طی ماه آوریل حجم معاملات کمتر از پیش‌بینی‌های به عمل آمده قبلی بود، با این حال به نظر می‌رسد که شرایط این بازار نیز در حال بهبود است. این روندی است که احتمالا تا آغاز تعطیلات تابستانی ادامه خواهد یافت.

پرسش کلیدی در صنعت فولاد این است؛ با توجه به انتظار افزایش بهای مواد اولیه در سه منطقه اروپا، آمریکا و چین، دور بعدی افزایش قیمت فولاد در چه زمانی آغاز خواهد شد؟

این اتفاق در مورد محصولات تخت در اروپا می‌تواند از ابتدای جولای روی دهد. بخشی از بازار محصولات طویل در آسیا تحت تاثیر فصل بارندگی و کاهش ساختمان قرار خواهد گرفت؛ اما در اروپا و آمریکا محصولات طویل نیز بازار پایداری خواهند داشت.

کارخانه‌های فولاد در آمریکای شمالی، از ماه آوریل سال جاری دور جدید افزایش بهای محصول خود را آغاز کرده‌اند که با مقاومت خریداران روبه‌رو شد؛ اما واحد‌های اروپایی در افزایش بهای محصول به خصوص در معاملات نقدی موفق‌تر عمل کرده‌اند. آنها امیدوار به ادامه این روند در ماه‌های بعد از جولای هستند.

موضوعی که در شرایط فعلی فولاد سازان را نگران می‌سازد، پیشی گرفتن عرضه از تقاضا به دلیل ورود ظرفیت‌های خاموش به خط تولید است. به نظر می‌رسد تا کنون تولیدکنندگان فولاد در مناطق مختلف در تخمین میزان تقاضا موفق بوده‌اند. اما در سه ماهه چهارم یعنی بعد از ماه میلادی اکتبر، احتمالا با مازاد ظرفیت تولید روبه‌رو خواهیم شد.

بهای مواد اولیه: چالشی پیش رو

چه زمانی افزایش بهای مواد اولیه بیشترین تاثیر را بر قیمت تمام شده خواهد داشت؟ به‌رغم اینکه دور جدید افزایش بهای مواد اولیه از ماه آوریل سال جاری آغاز شده است، اما بیشتر واحد‌ها هنوز هم از موجودی‌های قبلی خود در انبار که با قیمت پایین‌تری خریداری شده است و همچنین کالای در حال حمل برای تولید محصول استفاده می‌کنند. این موجودی می‌تواند طی یک تا چند ماه آینده در کاهش هزینه‌های تولید مؤثر باشد؛ اما با اتمام آن، تاثیر اصلی افزایش بهای مواد اولیه بر روی بازار فولادی مشخص خواهد شد.

شرایط جدید یک سیکل کامل را ایجاد می‌کند. در ابتدا بعضی از واحد‌ها به منظور جلوگیری از زیان احتمالی از حجم تولید خود خواهند کاست، این کاهش در تولید موجب دور جدید افزایش قیمت خواهد شد و افزایش قیمت تولید فولاد را در شرایطی اقتصادی‌تر قرار می‌دهد.

بهای معاملات نقدی سنگ‌آهن در ماه آوریل به یک رکورد ۲۰ ماهه دست یافت. در اواخر این ماه یک اصلاح قیمت جزئی در بهای سنگ‌آهن ایجاد شد، اما ا افزایش مجدد آن بسیار محتمل است. این حرکت در مورد قراضه نیز تکرار شد یعنی افزایش سریع قیمت، اصلاح قیمتی و رشد مجدد آن همگام با سنگ‌آهن.

واحد‌های اروپایی، ژاپن و کره‌جنوبی که سنگ‌آهن مورد نیاز خود را بر اساس قرارداد‌های سه ماهه خریداری می‌کنند در شرایط دشواری قرار گرفته‌اند. برای هیچ یک از آنها مشخص نیست که قراردادهای سه ماهه بعدی به کدام سو حرکت خواهد کرد. دور جدید افزایش بهای کک و سنگ‌آهن می‌تواند بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار افزایش در هزینه تولید فولاد ایجاد کند.

تقاضای جهانی

بر اساس تخمین انجمن جهانی فولاد در سال ۲۰۱۰ حدود ۷/۱۰ درصد افزایش در سطح تقاضای کلی جهان نسبت به سال ۲۰۰۹ ایجاد شده است. حجم تقاضا در شرایط فعلی در حدود حجم تقاضا در سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ میلادی است. تقاضا در باقیمانده سال در دو منطقه اروپا و آمریکای شمالی در هر فصل بیش از فصل قبل خواهد بود اما در چین به دلیل افزایش سریع ابتدای سال، افزایش قابل توجهی اتفاق نخواهد افتاد. حجم معاملات فولاد در آمریکای شمالی پا به پای بخش‌های دیگر اقتصاد رشد نکرده است، اما تا پایان سال جاری انتظار یک رشد ۵/۲۶ درصدی می‌رود. این افزایش در اروپا در حدود ۷/۱۳ درصد می‌باشد. رشد تقاضا در چین حدود ۷/۶ درصد می‌باشد.

همزمان با افزایش قیمت فولاد، صادرات چین نیز روند افزایشی به خود گرفته است، اما فعالیت این کشور در بازار‌های اروپایی به دلیل پائین بودن ارزش یورو کند شده است.

روند تولید جهانی فولاد

بر اساس تخمین انجمن جهانی فولاد، تولید این کالا در سال ۲۰۱۰ حدود ۱۰ درصد بیش از سال قبل و تقریبا به اندازه تولید فولاد در سال ۲۰۰۸ خواهد بود. بخش اصلی افزایش در تولید مربوط به چین می‌باشد نه مناطق دیگر.

طی ماه مارس سال جاری در کل جهان حدود ۱۲ میلیون تن فولاد بیش از ماه فوریه تولید شد به عبارتی دیگر در هر روز تقریبا نیم درصد به ظرفیت تولید جهانی فولاد افزوده شد. تولید فولاد در جمهوری خلق چین در این ماه حدود ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن افزایش یافت، تولید هند و ژاپن تقریبا ثابت بوده اما در کره‌جنوبی، ترکیه و اوکراین افزایش، یافته است. حجم تولید در روسیه افزایش جزئی نشان می‌دهد.

روند قیمت‌های آتی فولاد

طی ماه آوریل، به دلیل فشار تقاضا از جانب چین، بهای معاملات نقدی سنگ‌آهن به رکورد تازه‌ای از سال ۲۰۰۸ دست یافت. این افزایش می‌تواند ادامه داشته باشد؛ چراکه تقاضا در چین هنوز هم بالاست. از سوی دیگر مذاکرات قیمت‌گذاری سنگ‌آهن که بهای این ماده اولیه را طی ماه‌های آوریل تا جون مشخص می‌کند موجب ۹۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت نسبت به سال گذشته شد. بعضی از تولیدکنندگان فولاد قرارداد‌های جدید را هنوز به طور رسمی نپذیرفته‌اند، اما به هر حال به نظر می‌رسد قیمت‌های جدید تثبیت شده است. بهای قراضه طی سه ماهه اول سال در آسیا و ایالات متحده افزایش یافت، اما در ماه آوریل یک اصلاح قیمت ایجاد شد. با ادامه افزایش حجم تولید طی ماه‌های آتی انتظار افزایش بیشتر بهای قراضه نیز وجود دارد. با نگاهی میان مدت به نیمه دوم سال ۲۰۱۰، به نظر می‌رسد که در سه ماهه سوم این سال به دلیل تثبیت در افزایش حجم تقاضا و همچنین افزایش در هزینه‌های تولید بالا رفتن قیمت‌ها خواهیم بود. طی سه ماهه چهارم روند افزایشی قیمت‌ها توسط تولیدکنندگان ادامه خواهد یافت که این امر احتمالا موجب کاهش حجم تقاضا خواهد شد. شرایط بازار در آسیا طی سه ماهه چهارم نیز با ثبات پیش‌بینی شده است.