محمد حسین بابالو
در حال حاضر بازار مس در شرایط خاصی قرار دارد. از یک سو رشد تقاضا محدود شده و موجودی انبارهای اروپا و آمریکا کاهش یافته و از سویی با افزایش موجودی انبارهای چین و افزایش قیمت تمام شده این فلز مواجه هستیم. برآیند این روند، ادامه شرایط فعلی قیمتی و ادامه برآیند قیمت‌ها در بالاتر از ۸۰۰۰ دلار با چند صعود و سقوط قابل پیش‌بینی است. احتمال نوسان قیمت‌ها با چند نوسان شدید و صعود و سقوط قیمت‌ها وجود دارد. در روزهای گذشته شاهد ریزش قیمت‌های نقدی بودیم البته باز هم تعدیل شد.

شرایط تقاضا
بزرگ‌ترین بازار مصرف مس، چین با ۴۰ درصد تقاضای جهان است. با توجه به هدفگذاری نرخ رشد اقتصادی ۵/۷ درصدی چین برآوردهای رشد تقاضای این کشور از ۸/۷ به ۵/۷ درصد و سپس در برخی از برآوردها به ۶ درصد رسید. در حال حاضر شاهد کاهش قیمت مسکن برای پنجمین ماه متوالی در چین هستیم که با تلاش دولت برای کاهش سفته بازی در این کشور تقاضا در حال افت است. با توجه به برآورد ۳/۳ تا ۴ درصدی برای رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۱۲ باز هم احتمال کاهش رشد تقاضای جهانی مس وجود دارد. بحران اروپا نیز به وخیم‌تر شدن شرایط تقاضا کمک خواهد کرد. افزایش نرخ بیکاری اسپانیا و ایتالیا و در عین حال بهبود شاخص‌ها و داده‌های اقتصادی آمریکا از جمله کاهش نرخ بیکاری به ۲/۸ درصد در ماه مارس، امید به افزایش تقاضا را بالا می‌برد. با توجه به تمامی‌این موارد افزایش تقاضا نزدیک به ۵/۴ درصد و حتی کمتر تا ۴ درصد پیش‌بینی می‌شود. با توجه به مواردی که ذکر شد در صورتی که تحولی جدی رخ ندهد بازار با کاهش رشد تقاضا به نسبت سال‌های گذشته مواجه خواهد بود. این در حالی است که در ماه‌های پیش رو و با توجه به روند بهبود اقتصاد جهانی و احتمال بالاتر رفتن رشد اقتصادی چین از ۵/۷ درصد پیش‌بینی شده و احتمال افزایش رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه و بالاخص کشورهای نفت‌خیز در ماه‌های پایانی سال میلادی و بالاخص ماه‌های سرد سال احتمال افزایش بیشتر تقاضا منطقی به نظر می‌رسد.
با توجه به برآیند صعودی بازارهای سهام در برخی نقاط جهان و شرایط خاص مس در تقارب بالا با شرایط عمومی‌اقتصاد جهانی امید به بهبود هر چه بیشتر این شرایط در میان مدت وجود دارد.
شرایط عرضه
در خصوص عرضه جهانی مس دو منبع اصلی وجود دارد. اول و مهمتر تولیدات معدنی و سپس استفاده از منابع قراضه مس و فرآوری مجدد که حجم اصلی را تولیدات معدنی تشکیل می‌دهد. با توجه به تجربه 5 سال گذشته و افزایش 19/1 درصد عرضه محصولات معدنی در کنار افزایش حجم سرمایه‌گذاری‌ها برای سال 2012 بین 2/1 تا 4/1 درصد افزایش عرضه پیش‌بینی می‌شود. همچنین با توجه به افزایش 9/6 درصد ذوب مجدد در 5 سال گذشته و 2/8 درصد برای سال گذشته و با توجه به بالا بودن قیمت مس و صرفه اقتصادی از قراضه برای سال جاری 5/8 درصد پیش‌بینی می‌شود. با توجه به این موارد و این محاسبات 67/2 درصد افزایش تولیدات و عرضه مس برای سال 2012 به دست می‌آید. بنابراین سال 2012 شاهد 20/155 میلیون تن تولید جهانی مس خواهیم بود. نکته دیگر بالا بودن هزینه تولید به دلیل افزایش قیمت است که قیمت تمام شده مس را و همان طرف عرضه را با افزایش مواجه می‌کند. نکته دیگر برخی مشکلات فنی و اجتماعی است. افزایش طول عمر معادن، کمترشدن عیار سنگ مس استخراجی و نیاز به استخراج بیشتر و افزایش هزینه استخراج ماده معدنی (در کنار افزایش قیمت نفت)، افزایش باطله‌برداری، برخی مشکلات فنی پس از استخراج و اعتصابات کارگری و افزایش دستمزد، مشکلات آب و هوایی و وقوع سیل بالاخص در فصل بارش، افزایش قیمت اسید و... همگی به افزایش قیمت تمام شده مس منجر می‌شود.
مطلب دیگر موجودی انبارهای این فلز است. موجودی انبارهای Comex نزدیک به ۹۰ هزار تن، LME نزدیک به ۲۵۵ هزار تن و بورس آتی شانگهایSHFE نیز ۲۲۰ هزار تن است. موجودی انبارهای بورس لندن در کمترین سطوح از جولای ۲۰۰۹ تاکنون است ولی در بورس شانگهای در بالاترین سطح از سال ۲۰۰۲ تاکنون قرار دارد. هم اکنون موجودی این انبارها نزدیک به ۶۲۰ هزار تن است که تقریبا ۳درصد تولید جهانی را شامل می‌شود.
برآیند شرایط کلی
تقاضای جهانی برای سال آینده نزدیک به ۴درصد رشد را خواهد داشت و عرضه نیز ۶۷/۲ درصد رشد. به عبارت دیگر ۳۲/۱ درصد تقاضای مازاد در این بازار وجود داشته که برابر با ۲۶۶ هزار تن است. در سال گذشته این میزان نزدیک به ۴۰۰ هزار تن تقاضای مازاد وجود داشته که به افزایش قیمت‌ها به بالای ۹۰۰۰ دلار و نزدیک به ۱۰ هزار دلار انجامید. هم‌اکنون و در شرایط فعلی و با قیمت‌های نزدیک به ۸۳۰۰ تا ۸۴۰۰ دلار در هر تن می‌توان به ادامه این روند امیدوار بود. با توجه به شرایط ذکر شده و بالا بودن قیمت تمام شده مس می‌توان به ادامه این روند و بالاخص بالاتر از ۸۰۰۰ دلار امیدوار بود.

با توجه به افزایش ۱۱درصدی قیمت مس در سال میلادی جاری و وجود قیمت‌ها در سطوح بالا، سال جاری را سالی برای نوسانات منطقی‌تر قیمت مس در نظر خواهیم گرفت. قیمت این فلز در هفته‌های گذشته و بالاخص پس از اعلام داده‌های نه چندان امیدوارکننده از اقتصاد چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس تحت فشارهای بنیادین بسیاری بود اما سطوح فعلی را حفظ کرد. این مطلب سیگنال مهمی ‌برای فعالان بازار و دلیلی برای ادامه روند قیمت فعلی است.
نکته دیگر جنگ ارزهاست. هم اکنون قیمت دلار از ارزش کمتری نسبت به سال‌های گذشته برخوردار است و این مهم دلیلی برای افزایش یافتن قیمت مس و دیگر مواد اولیه مهم جهان و بالاخص نفت است.
دلایل کاهش قیمت مس در روزهای گذشته
در روزهای گذشته و با توجه به برخی رویدادها باز مس با کاهش قیمت مواجه شد. دلایل این کاهش عبارت بودند از:
۱- کاهش بازارهای سهام و تاثیر بر دیگر بازارهای مشابه
2- افزایش ارزش دلار آمریکا
۳- افزایش موجودی انبارها در بورس شانگهای
4- کاهش رشد اقتصادی هدف چین و احتمال کاهش رشد تقاضای مس به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده در جهان
۵- اظهارات بن برنانکه رییس فدرال رزرو آمریکا مبنی بر عدم اعطای بسته حمایتی جدید
6- کاهش قیمت نفت
۷- کاهش قیمت آتی مس در بورس فلزات لندن
8- بالابودن قیمت مس در چند هفته گذشته
۹- مشکلات اقتصادی اروپا و تضعیف بازارهای صادراتی چین، کاهش قیمت مسکن چین و نهایتا تضعیف تقاضای چین
10- بهبود بازارهای سهام در غرب و انتقال سرمایه به برخی از بازارهای رقیب و سهولت کاهش قیمت‌ها در بازار مس
دورنمای کوتاه مدت تا میان مدت
با توجه به شرایط ذکر شده دورنمای بازار مس در کوتاه مدت ادامه روند فعلی و در قیمت‌هایی با برآیند 8200 تا 8450 نوسان خواهد کرد. در این زمان با توجه به مشکلات اتحادیه اروپا و بالاخص یونان احتمال ریزش‌های مقطعی و رسیدن به قیمت‌های پایین‌تر از 8000 دلار وجود داشته ولی مجددا به سطوح فعلی بازخواهد گشت. قیمت‌های حال حاضر قیمت‌های مطلوبی برای تولیدکنندگان مس است و تولید این محصول سود خوبی را نصیب تولیدکنندگان و سهامدارانشان خواهد کرد.
چشم‌انداز میان مدت تا بلند مدت
دورنمای میان مدت تا دراز مدت مس روشن‌تر از کوتاه مدت است. اولین دلیل بالابودن قیمت آتی مس در بورس فلزات شانگهای است. با توجه به شرایط خاص معاملات، بالاخص معاملات طولانی مدت و سوآپ شاهد روند ممتدی در این بازار با شیبی صعودی خواهیم بود. قیمت‌های فعلی قیمت‌های مطلوبی برای بازار مس است که هم نیاز سرمایه‌گذاری‌ها بر اکتشاف و بهبود تکنولوژی را برآورده کرده و هم سود خوبی نصیب سهامداران می‌کند. ادامه این روند البته پس از چند صعود و سقوط دورنمای این بازار است که نهایتا، مجددا خود را به بیشتر از 9000 دلار خواهد رسانید. به احتمال قوی سال 2012 را با برآیند بیش از 8500 دلار در هر تن به پایان خواهیم رسانید.