دنیای اقتصاد - قیمت دلار که از ابتدای هفته جاری در مسیر صعودی قرار گرفته، دیروز نیز افزایش یافت و برای نخستین بار از تابستان سال 1392 به بعد، وارد کانال 3200 تومانی شد. این در حالی است که در بازار روند معاملات آرام است و افزایش ویژه‌ای از تقاضا برای خرید ارز مشاهده نشده است. برخی از کارشناسان، رشد اخیر نرخ ارز را در راستای تطبیق این متغیر با رشد تورم یک‌سال گذشته می‌دانند. گروهی نیز این موضوع را به عوامل روانی مثل وضعیت منفی بورس و افزایش احتمالی قیمت‌ها مرتبط می‌دانند.
بازار ارز با وجود افزایش‌های پیوسته چند روز گذشته همچنان آرام است
دلار وارد کانال جدید شد


گروه بازار پول- دلار روز گذشته، با افزایش حدود ۵۰ تومانی نسبت به آخرین قیمت روز قبل به مرز ۳۲۰۰ تومان رسید. البته در ساعات شلوغ بازار قیمت به بالای ۳۲۰۰ تومان هم رسید؛ اما نهایتا در همان محدوده ۳۲۰۰ تثبیت شد. دلالان بازار در ساعت میانی روز تمایلشان برای جلب مشتری کمتر شده بود. برخی حاضر بودند دلار را ۳۱۹۵ هم البته در حجم کم به‌فروش برسانند. این تحولات در بازار ارز در حالی رخ می‌دهد که مشاهدات خبرنگار ما از بازار نشان می‌دهد روند معاملات آرام است و هجوم خاصی از سوی خریداران به بازار ارز صورت نگرفته است.
نکته جالب اینکه خود فعالان بازار آزاد ارز هم دلیل قاطعی برای بالا رفتن قیمت دلار ندارند. دلالان بازار به «دنیای اقتصاد» می‌گویند: «دلیل خاصی برای این بالا رفتن قیمت وجود ندارد. دلار به انداره کافی در بازار وجود دارد و همچنان به بازار عرضه می‌شود؛ موضوع کمبود یا نبود ارز نیست.» آنها جواب قاطعی به این سوال که آیا قیمت‌ها در روزهای آینده افزایش خواهد داشت یا نه، ندارند و می‌گویند نمی‌توانند با قاطعیت بگویند که روند افزایشی با شیب تند یا کند ادامه خواهد داشت یا خیر. در حالی اکثر صرافان و دلالان بر وجود ارز در بازار تاکید می‌کنند که بسیاری از صرافی‌های میدان فردوسی و خیابان استانبول نرخی برای دلار اعلام نمی‌کنند و تمایلی به خرید‌و‌فروش دلار ندارند. آنها در پاسخ به این سوال که «علت اعلام نکردن نرخ و خرید‌و‌فروش نکردن دلار چیست؟» یا سکوت می‌کنند یا به نوسان شدید در بازار اشاره کرده و می‌گویند منتظر به ثبات نسبی رسیدن بازار هستند. به بیان دیگر هیچ کدام از آنها به نبود یا حتی کمبود دلار در بازار اشاره نمی‌کنند که این موضوع شایعه جمع‌آوری ارز از بازار توسط خود بانک مرکزی را از بین می‌برد. این در حالی است که خلوتی بازار و خودداری صرافان از اعلام نرخ ارز و خرید‌و‌فروش در آخرین روز کاری هفته، خودش نکته جالبی است. دلالان سعی می‌کنند برای خودشان مشتری دست‌و‌پا کنند؛ اما برخی صرافی‌ها ترجیح داده‌اند منتظر اتفاقات هفته بعد بمانند.
دلایل انتظاری افزایش قیمت
به نظر می‌رسد همان‌طور که «دنیای اقتصاد» در روزهای پیش بررسی کرده، عواملی مثل نااطمینانی بابت اثرات اصلاح قیمت انرژی بر تورم، رکود اخیر بازار بورس، افزایش تقاضای روانی به‌دلیل برخی از مسائل خارجی از دلایل عمده افزایش اخیر نرخ دلار در بازر بوده است. در شرایطی که خود فعالان بازار دلیل خاصی برای افزایش قیمت دلار ندارند؛ اما کارشناسان می‌گویند بعد از مشکلات ایجاد شده در بورس انتظار این بوده که بخشی از سرمایه‌های عمدتا خرد به این بازار سرازیر شود و این انتظار روی افزایش قیمت تا حدی تاثیر داشته است؛ البته تا اینجای کار این فقط انتظارات بوده و تحولات خاصی مبنی بر اینکه هجومی از سوی مردم برای خرید دلار به بازار وجود داشته باشد، رخ نداده است. خود فعالان بازار هم می‌گویند همه چیز عادی است و روند خرید‌و‌فروش مانند چند ماه قبل در جریان است. نکته مهم دیگر مورد اشاره کارشناسان این است که بازار انتظار این را داشته که دلار به 3200 تومان برسد و حالا رسیده، اما اینکه این روند صعودی ادامه خواهد داشت یا نه را اتفاقات هفته بعد مشخص می‌کند.
افزایش شکاف
بین نرخ رسمی و آزاد
درحالی‌که قیمت ارزهای خارجی از جمله دلار در بازار آزاد روند صعودی خود را ادامه می‌دهد بانک مرکزی روز گذشته نرخ رسمی دلار را نسبت به روز قبل کاهش داد. هر چند این کاهش نسبت به روز قبل یک ریال بود؛ اما نگرانی کارشناسان از افزایش شکاف میان نرخ رسمی و آزاد است. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد رانت و جذابیت کاذب در بازار ارز شود. کارشناسان معتقدند اگر در روزهای آینده این روند افزایشی در بازار آزاد ادامه داشته باشد، بهتر است بانک مرکزی نرخ رسمی را افزایش دهد تا این شکاف کاهش یابد. البته به نظر می‌رسد بانک مرکزی در مرحله اول، یکسان‌سازی نرخ ارز رسمی با نرخ ارز در بودجه؛ یعنی 2650 تومان را مدنظر دارد و یکسان‌سازی نرخ رسمی با نرخ بازار آزاد، به اواخر سال 1393 یا اوایل سال 1394 موکول شده است.
اثر افزایشی بر قیمت سکه
بالا رفتن نرخ ارز در بازار داخلی یک اثر مهم دیگر هم داشته است. درحالی‌که در سه روز گذشته اونس طلا با کاهش شدید روبه‌رو شد و همچنان هم روند کاهشی را در پیش گرفته، انتظار منطقی این بود که قیمت سکه طلا هم در ایران کاهش پیدا کند؛ اما روز گذشته سکه طرح جدید روی تابلوی صرافی‌ها از 985 تا 990 هزار تومان قیمت خورده بود و نیم سکه نیز 535 هزار و ربع 318 هزار تومان معامله شد که نسبت به روزهای پیشین در سطوح بالاتری بوده است. این روند افزایشی در مورد نیم سکه و ربع سکه و ثبات قیمت سکه تمام در محدود 980 هزار تومان نتیجه مسقیم بالا رفتن قیمت دلار، به‌رغم کاهش قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی است.
دلار و طلا در هفته گذشته
از اولین روز کاری هفته، دلار و سکه سیر صعودی در پیش گرفتند. برخی از کارشناسان در روزهای اول هفته، این افزایش قیمت‌ها را به حساب شروع دوباره کار بازار به صورت جدی، پس از رخوت متعاقب تعطیلات طولانی عید می‌گذاشتند. در میان پیش‌بینی‌های ابتدای هفته، رسیدن دلار به قیمت 3200 تومان نیز به چشم می‌خورد؛ اما نه آنقدرها جدی. وقتی روز سه‌شنبه قیمت دلار از مرز 3150 نیز گذشت، دیگر تحلیلگران هم ترجیح دادند از مقاومت دست بردارند و به احتمال دلار 3200 تومانی اذعان کنند. البته اینکه دلار به 3200 تومان برسد، ظاهرا انتظاری بوده که بازار ارز پس از کاهش شدید در اوایل آغاز به‌کار دولت داشته است و حالا این انتظار تحقق یافته است. کارشناسان با اشاره به وجود عواملی مانند خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای و تقویت ورودی ارز به کشور دامنه نوسانات ارزی را محدود می‌دانند و معتقدند این دلار جهش قیمتی نخواهد داشت. این تحلیل در میان فعالان بازار ارز هم دیده می‌شود و جو حاکم بر خیابان فردوسی و استانبول هم نشانه‌ای دال بر داغ شدن بیش از حد و حبابی بازار بروز نمی‌دهد. این تغییرات قیمتی و افزایشی شدن قیمت طلا و دلار در بازارهای داخلی در حالی است که قیمت هر اونس طلای جهانی هم در طول هفته گذشته فراز و نشیب زیادی داشت. این شاخص اول هفته را با آرامش شروع کرد؛ اما روزهای دوشنبه و سه‌شنبه با یک افت شدید روبه‌رو بود. انتطار می‌رفت این کاهش قیمت شدید در بازار سکه طلا داخلی هم اثر بگذارد؛ اما افزایش قیمت ارزهای خارجی و مهم‌تر از همه دلار در بازار داخلی، مانع از اثرگذاری کاهش بهای جهانی طلا بر بازار طلای داخلی شد. به این ترتیب بازار طلای ایران با تکیه بر افزایش نرخ ارز بر خلاف اتفاقات جهانی راه خودش را رفت.

کانال جدید بازار دلار