منطقه ممنوعه سیاست مالی
دنیای اقتصاد- رییس‌کل بانک مرکزی تداخل سیاست‌های مالی با سیاست‌های پولی را «خط قرمز» بانک مرکزی خواند و با اشاره به پایبندی دولت به استقلال سیاست‌های پولی اعلام کرد: «دولت برای جبران کسری‌های خود دست در جیب نظام بانکی نخواهد کرد.» به گفته او، سیاست‌های پولی باید در بانک مرکزی تعیین شوند تا عدم تعادل پولی نداشته باشیم. یکی از مهم‌ترین انتقادات کارشناسان به دولت قبل، «سلطه سیاست‌های مالی بر سیاست‌های پولی» و «استقراض دولت از بانک مرکزی» بود؛ رویکردی که به یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری تورم کنونی تبدیل شده بود.
از سوی رییس‌کل بانک مرکزی مطرح شد
خط قرمز سیاست‌گذاری اقتصادی در دوره جدید
گروه بازار پول- رییس‌کل بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارات خود با اشاره به این موضوع که سیاست دولت جدید رعایت خط قرمز‌های سیاست پولی در نظام بانکی است اعلام کرد: که دولت معتقد است «سیاست پولی از مالی»باید تفکیک شود. وی همچنین از برنامه زمانبندی برای یکسان‌سازی نرخ ارز در سال آینده خبر داد و آن را یکی از اولویت‌های مهم نظام بانکی دانست.
منطقه ممنوعه سیاست‌گذاری
ولی‌الله سیف در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به این مطلب که «تورم ۴۰ درصدی» در شرایط حال حاضر مناسب اقتصاد کشور نیست، گفت: با آغاز به کار دولت جدید «نظم و انضباط در سیاست‌های پولی» شکل گرفته و با «تفکیک سیاست پولی از مالی» در راستای رعایت این امر قدم برمی‌داریم.
وی با اشاره به سخنان برخی کارشناسان گفت: دولت با هدف استقلال سیاست‌های مالی از سیاست‌های پولی و سامان کارها برای جبران کسری‌های خود دست در جیب نظام بانکی نخواهد کرد. براساس گزارش‌های رسمی در دوره قبل، دولت برای تامین منابع مالی خود جهت «اجرایی کردن طرح‌های نیمه تمام» اقدام به استقراض از نظام بانکی کرده که به عقیده کارشناسان موجبات بی‌نظمی در سیاست‌های پولی در کشور را فراهم آورده بود. این موضوع در کنار برداشت‌های شبانه باعث بی‌اعتمادی نظام بانکی از دولت قبل شد. ولی‌الله سیف با اشاره به این اقدامات بر بازسازی اعتماد بانک مرکزی به عنوان نهاد سیاست‌گذار بازار پول تاکید دارد.
پیش از این رییس بانک مرکزی تناقض در بخشنامه‌های صادره بانک مرکزی و برداشت غیرقانونی از حساب بانک‌ها را دو اقدام منفی سال‌های اخیر عنوان کرده بود. سیف در سخنان اخیر خود شفافیت در سیاست پولی را شرط استقلال بانک مرکزی دانست و اظهار کرد: «سیاست‌های پولی باید به طور مستقل در بانک مرکزی تعیین و اجرایی شود تا عدم تعادل پولی نداشته باشیم.» وی گفت: باید همه فعالیت‌های پولی و بانکی تحت نظارت بانک مرکزی باشد تا حرکت به سمت «رفتارهای پولی منضبط» تقویت و اقتصاد ملی هم در تحقق اهداف کلان موفق باشد» او کاهش نرخ تورم را از اولویت‌های دولت دانست و گفت: به همین دلیل دولت از اقداماتی که به تشدید عوامل تحریک‌کننده تورم دامن می‌زند احتراز خواهد کرد.
رییس‌کل بانک مرکزی با تاکید بر این موضوع که اتفاقاتی نظیر تامین مالی ناسالم طرح مسکن مهر دیگر در اقتصاد کشور اتفاق نمی‌افتد، گفت: «تزریق بی‌رویه منابع در شکل گذشته» به این طرح‌ها در جهت ثبات اقتصادی کشور متوقف شده است. وی ابراز امیدواری کرد که پایان سال ۹۲ متوسط سالانه نرخ تورم به ۳۵ درصد برسد. سیف با اشاره به اینکه تمام تلاش دولت یازدهم ایجاد ثبات اقتصادی در کشور است، گفت: در این شرایط هم‌اکنون تورم نقطه به نقطه در آبان‌ماه به ۹/۳۱ درصد رسیده که این رقم در خرداد ماه سال‌جاری نزدیک به ۴۵ درصد بوده است. وی افزود: بانک مرکزی سیستم بسیار دقیقی برای تعیین نرخ تورم دارد و این امر براساس «وزن‌دهی به سبد مصرفی خانوار» تعیین می‌شود. وی در مورد روش‌های بررسی سبد مصرفی خانوار در مورد تعیین نرخ تورم عنوان کرد: «وقتی بحث تورم می‌شود، می‌گویند که تورم در شرایط کنونی ۴۰ درصد است، بعد از آنکه تورم به ۲۰ درصد می‌رسد خوشحال می‌شوند و حتی می‌گویند که نرخ تورم کاهش یافته، اینکه متوسط نرخ تورم در گذشته
۴۰ درصد بوده و الان به ۲۰ درصد رسیده به معنی کاهش قیمت‌ها نیست.»
وی همچنین با اشاره به این موضوع که وزن‌های هر کالا در سبد مصرفی از یکدیگر متفاوت بوده، گفت: «مثلا قیمت گوشت سه برابر شده؛ اما شما می‌گویید نرخ تورم به
۳۰ درصد رسیده پس چرا قیمت گوشت کاهش نیافته، باید در نظر داشته باشیم که گوشت خود یک وزنی در سبد مصرف خانوار دارد و باید دید مصرف گوشت هر خانوار و هزینه خانوارها چقدر است؟ ضمن آنکه نباید این موضوع را به سایر اقلام کالایی تعمیم بدهیم، زیرا این کار به هیچ عنوان صحیح نیست.»
نرخ رشد قیمت خوراکی‌ها به صفر رسید
وی تاکید کرد: شما به بحث قیمت خوراکی‌ها و اثر آنها به عنوان یک شاخص در سبد مصرفی خانوارها اشاره کردید که باید بگویم، یکی از شاخص‌های مورد بررسی از سوی بانک مرکزی همان نرخ خوراکی‌ها در سبد مصرفی خانوارها است براین اساس، نرخ تورم صرفا در خرداد ماه ۴/۳ درصد بوده که این رقم هم‌اکنون در آبان‌ماه به یک درصد کاهش یافته در کنار این موضوع باید درنظر داشته باشیم، تورم را از نگاه‌های مختلف یکی تورم ماه به ماه و دیگری تورم نقطه به نقطه، در نهایت تورم سال به سال بررسی می‌کنند. رییس‌کل بانک مرکزی افزود: براساس آمارهای بانک مرکزی تورم ماهانه در خرداد ماه سال‌جاری نسبت به اردیبهشت‌ماه سال ۹۲ به رقم ۴/۳ درصد رسیده بود اما همانطور که گفته شد نرخ تورم در آبان‌ماه به یک درصد رسیده است.
رییس‌کل بانک مرکزی در ادامه گفت: طبق آمار بانک مرکزی هم‌اکنون نرخ افزایش قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها صفر درصد، پوشاک و کفش ۷/۲ درصد، حمل‌و‌نقل ۷/۱ درصد است که بیشترین رقم افزایش را پوشاک و کفش با رشد ۷/۲ درصدی به خود اختصاص داده است. رییس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه متوسط نرخ تورم اقلام اعلام شده بین نیم درصد تا حتی ۱/۱ درصد است، اظهار کرد: متوسط برخی از‌ آمارهای مربوط به بهای کالاهای مصرفی خانوارها ۸/۰ درصد هم بوده که در مورد خوراکی‌ها این رقم کاملا صفر درصد بوده و در نهایت متوسط کل آن یک درصد است.
آمار بانک مرکزی در دولت قبل درست بود
رییس‌کل بانک مرکزی در رابطه با آمارهای ارایه شده از سوی این بانک در دولت دهم گفت: برخی‌ها در دولت نهم و دهم خواستند که بانک مرکزی اقدام به ارایه آمارهای موردنظر آنها کند، اما بانک مرکزی به هیچ عنوان زیر فشار آنها نرفت و آمارهای اقتصادی را به صورت دقیق تهیه و اعلام کرد.سیف ادامه داد: این آمارها کاملا براساس بررسی‌های مرکز آمار بانک مرکزی تهیه و از سوی مسوولان بانک مرکزی در دولت نهم و دهم اعلام شده بود. رییس‌کل بانک مرکزی در پاسخ به این موضوع که چرا با وجود آمارهای صحیح بانک مرکزی، بازار واکنش منفی به سخنان رییس‌کل سابق بانک مرکزی نشان می‌داد، تاکید کرد: این موضوع نه به خاطر آمارهای ارایه شده؛ بلکه به علت «بی‌اعتمادی بازار» به بانک مرکزی اتفاق می‌افتاد؛ زیرا مردم و بازار هیچ اعتمادی به عملکرد دولتمردان وقت نداشتند، هم‌اکنون با توجه به این موضوع که «حرف‌های بانک مرکزی با آمار رسمی منتشر شده از سوی این بانک مطابقت دارد»، این باعث اعتماد بازار به بانک مرکزی شده است.
زمان‌بندی برای یکسان‌سازی ارز
سیف درباره‌ وضعیت نرخ ارز با اشاره به این موضوع که مدل‌های متعددی در رابطه با برآورد قیمت ارز وجود دارد، افزود: براساس این مدل‌ها نرخ ارز از ۲۸۰۰ تومان تا ۴۵۰۰ تومان وجود دارد؛ اما واقعیت این است که هیچ‌کدام از این مدل‌ها تعیین‌کننده قیمت واقعی ارز نیست، «چرا‌که نرخ ارز کاملا براساس «عرضه و تقاضا، ذهنیت‌های مردم و ذهنیت‌های جامعه» تعیین می‌شود؛ بنابراین بانک مرکزی هم باید براساس این مدل‌ها اقدام به تنظیم بازار ارز کند.» وی با ذکر این موضوع که ابزار بانک مرکزی برای یکسان‌سازی نرخ ارز، «زمینه‌هایی است که در رابطه با ایجاد ثبات اقتصادی» به‌وجود می‌آورد، مهم‌ترین نکته در این مورد را، «اعلام یک برنامه زمان دار برای یکسان‌سازی نرخ ارز» دانست که اولویت مهم اقتصاد کشور است. رییس‌کل بانک مرکزی افزود: تجربه یکسان‌سازی نرخ ارز از «اوایل دهه هشتاد» در کشورمان وجود داشته و بر این اساس کمیته‌ای در بانک مرکزی با حضور برخی از مدیران بانکی وقت که خود من هم عضو آن کمیته بودم، تشکیل شد. وی با توجه به نتایج موفقیت‌آمیز یکسان‌سازی نرخ ارز در سال ۸۰ گفت: «در شرایط فعلی به ما می‌گویند که چرا بانک مرکزی قبل از نیمه دوم سال ۹۳ یعنی دقیقا قبل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها یکسان‌سازی نرخ ارز را انجام نمی‌دهد. این در حالی است که هم‌اکنون فاصله بین نرخ مرکز مبادلات و بازار آزاد زیاد نیست.» سیف در ادامه با توجه به موفقیت یکسان‌سازی ارز در دهه ۸۰، وظیفه اصلی بانک مرکزی را «کنترل نوسان‌های بازار ارز» و «جلوگیری از ورود شوک‌های مثبت و منفی به این بازار دانست.» سیف در ارتباط با عملکرد دولت قبل در بازار ارز افزود: متاسفانه با وجود درآمدهای خوب ارزی که در این هشت سال اخیر از محل فروش نفت حاصل کشور شد، مسوولان به جای کنترل قیمت ارز، «اقدام به پمپاژ دلار به بازار» و «اصرار بر تثبیت قیمت دلار» داشتند؛ در حالی که نرخ تورم داخلی وخارجی به ترتیب ۳۰ و۵ درصد بود. این عوامل منجر به افزایش بی‌رویه نرخ ارز در ماه‌های گذشته شده بود. رییس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه آن چیزی که در شرایط فعلی قبل از یکسان‌سازی نرخ ارز بیشتر مورد توجه مسوولان است ایجاد ثبات اقتصادی است، چالش‌های آتی اقتصاد ایران را« نرخ تورم بالا»، «ترمیم قیمت حامل‌های انرژی» و «اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها» دانست. ولی‌الله سیف درخصوص آخرین وضعیت مرکز مبادلات ارزی گفت: این مرکز درواقع «مکانیزم بورس» را به مرحله اجرا می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای که خرید و فروش ارز در این مرکز صورت می‌گیرد و این مرکز نقش مهمی در یکسان‌سازی نرخ ارز دارد. رییس‌کل بانک مرکزی گفت: عرضه ارز در مرکز مبادلات ارزی براساس عرضه و تقاضا انجام می‌شود و درباره تداوم پرداخت دلار به متقاضیان باید بگویم که این پرداخت به هیچ عنوان قطع نشده و با گشایش‌هایی که به‌زودی صورت می‌گیرد تزریق ارز به‌ویژه دلار به مرکز مبادلات ارزی بیشتر خواهد شد.