مدیرعامل شاپرک با اعلام آمادگی شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی برای پرداخت‌های اینترنتی از ابتدای آبان ماه، گفت: با این اقدام درگاه‌های پرداخت اینترنتی بانک‌ها جمع‌آوری شده و این تراکنش تنها از طریق پی‌اس‌پی‌های مجاز و تحت نظارت شاپرک انجام خواهد شد. سامان قطبی، مدیرعامل شاپرک در گفت و گو با خبرگزاری فارس ضمن اعلام این خبر گفت: گام نخست انتقال تراکنش‌ها به منظور انتقال تمامی تراکنش‌های مربوط به پرداخت‌های حضوری به شاپرک در سال ۱۳۹۱ انجام شد؛ ولی در آن مقطع زمانی الزامی برای انتقال تراکنش‌های بدون حضور کارت در نظر گرفته نشده بود، در نتیجه بخشی از این تراکنش‌ها یعنی تراکنش‌های بدون حضور کارت همچنان از طریق بانک‌ها و مستقیما از طریق شتاب انجام می‌شود.

وی در توضیح انواع تراکنش‌های غیر‌کارتی گفت: این پرداخت‌ها انواع مختلفی دارد؛ ولی مهم‌ترین آن پرداخت‌های اینترنتی و پرداخت‌های موبایلی است.

قطبی ادامه داد: پرداخت‌های اینترنتی در ایران هنوز سهم بزرگی از پرداخت‌های روزمره را به خود اختصاص نداده‌اند؛ ولی تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد که با توسعه تجارت الکترونیکی، نیاز به این نوع از پرداخت‌ها افزایش یافته است تا جایی که می‌توان گفت بدون این نوع پرداخت، تجارت الکترونیکی ایجاد و گسترش نمی‌یابد.

امنیت تراکنش‌های غیرکارتی

مدیرعامل شاپرک در پاسخ به این پرسش که میزان امنیت این روش از پرداخت چقدر است، گفت: با توجه به این واقعیت که در پرداخت‌های اینترنتی معمولا خریدار و فروشنده یکدیگر را ملاقات نمی‌کنند و تنها از طریق ارائه اطلاعات کارت، عملیات پرداخت صورت می‌گیرد، ریسک این نوع پرداخت به مراتب بیشتر است و از این رو نیاز به رعایت استانداردهای سختگیرانه‌تر و داشتن انضباط نیز افزون‌تر است چنانچه آمار تقلب و سوءاستفاده‌ها نیز نشان می‌دهد که معمولا به نسبت میزان استفاده، نفرات بیشتری در فضای اینترنتی قربانی این‌گونه جرایم می‌شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا خدمات پرداخت اینترنتی توسط همان شرکت‌های ارائه‌دهنده پرداخت که پیش‌تر موفق به اخذ مجوزهای موقت فعالیت از بانک مرکزی شده‌اند ارائه می‌شود، گفت: در حال حاضر و پس از گذشت زمانی که توسط بانک مرکزی برای قطع ارائه سرویس توسط بانک‌ها در نظر گرفته شده، تنها پی‌اس‌پی‌هایی که علاقه‌مند به ارائه این خدمات باشند، پس از بررسی و ممیزی دروازه پرداخت اینترنتی آنها مجاز به ارائه این خدمات است، ولی در آینده احتمال دارد پی‌اس‌پی‌های تخصصی به این منظور ایجاد شود. همچنین الزامی به ارائه این خدمات توسط تمامی پی‌اس‌پی‌ها وجود ندارد و تنها شرکت‌هایی که مایل به ارائه این خدمات باشند در این حوزه فعالیت خواهند کرد.

ناهنجاری‌‌های پرداخت اینترنتی

قطبی در مورد تفاوت‌هایی که در شاپرک برای پرداخت‌ها اینترنتی و پایانه‌های فروش فیزیکی در نظر گرفته خواهد شد، گفت: در اینترنت ریسک‌های بیشتری وجود دارد و برای حمایت خریدار باید تدابیر بیشتری اندیشیده شود.

به عنوان مثال در اکثر سیستم‌های پرداخت زمان تسویه با پذیرنده اینترنتی طولانی‌تر از زمان تسویه با پذیرندگان معمولی است. کارمزد‌های بالاتر و همچنین اخذ تعهدات و تضامین از این پذیرندگان نیز از دیگر مواردی است که در آینده به آنها توجه خواهد شد.

وی با اشاره به برخی مشکلاتی که در حوزه تراکنش‌های فیزیکی مبتنی بر کارت، پیش از فعالیت شاپرک وجود داشت، گفت: واقعیت این است که رقابت بازارشکنانه نه تنها قواعد کسب‌وکار را در ارائه خدمات پرداخت از طریق پایانه‌های فروش دستخوش تغییر کرده بود، بلکه در حوزه پرداخت‌های اینترنتی هم ناهنجاری‌هایی به دنبال داشت. حذف کارمزدهای پذیرندگان، استفاده از دروازه‌های پرداخت اینترنتی متعلق به بانک‌های مختلف در یک فروشگاه اینترنتی، کنترل ضعیف بر عملکرد پذیرندگان و امکان‌پذیر نبودن نظارت به منظور کاهش جرایم مواردی هستند که همچنان در این حوزه به چشم می‌خورند.

هزینه بالاتر خدمات غیرکارتی

مدیرعامل شاپرک در مورد سرمایه‌گذاری لازم برای تراکنش پرداخت از طریق اینترنت هم افزود: شاید در نگاه اول به نظر بیاید که سرمایه‌گذاری زیادتری باید برای پایانه‌های فیزیکی انجام شود در حالی که این هزینه برای پرداخت‌های اینترنتی کمتر است اما چنین نیست ممکن است هزینه‌های مستقیم ارائه این خدمات کمتر باشد اما رعایت استانداردها و الزامات امنیتی آن هزینه‌بر است همچنین پوشش ریسک‌ها که در این حوزه بیشتر است، نیاز به صرف مبالغ بیشتری خواهد داشت.

وی ادامه داد: در عین حال لازم است به تفاوت بین ارزش و قیمت تمام شده نیز توجه شود. در اقتصاد قیمت تمام شده برای یک کالا بستگی به کمیابی و روش‌های تهیه آن دارد در حالی که ارزش کالا ناشی از نیازی است که توسط آن برطرف می‌شود.

پرداخت‌های اینترنتی دقیقا برعکس است با وجودی که ممکن است قیمت تمام شده آن در مقایسه با سایر روش‌ها کمتر باشد ولی چون از الزامات تجارت الکترونیکی و خرید و فروش در فضای اینترنت به حساب می‌آید، از ارزش بالایی برخوردار است.

به همین خاطر هم در اغلب کشورها کارمزدهای نسبتا بالاتری نسبت به سایر روش‌ها برای پرداخت‌های اینترنتی در نظر گرفته می‌شود.