مصرف ایران‌چک کم‌کم به حدی می‌رسد که چک‌پول‌ها را تقلیل می‌دهد، اما در این میان بانک‌ها راغب هستند در قالب چک پول پرداخت داشته باشند و نه ایران چک.

سیدجلال جلیلیان، مدیرکل سابق ریالی و نشر بانک‌مرکزی، در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ایران‌چک با چک پول در بحث منابع بانک‌ها با یکدیگر تفاوت دارند، تصریح کرد: ایران چک‌ها و چک پول‌ها در حال حاضر به جای اسکناس مورد استفاده قرار می‌گیرند و به گردش در می‌آیند. به گفته او طبق قانون چک، ایران چک‌ها و سایر چک‌ها یک بار مصرف هستند، اما به دلیل آنکه در حال حاضر مردم به اسکناس درشت نیاز دارند، در رقم‌های بالا از ایران چک استفاده می‌کنند. وی با بیان اینکه این نوع نحوه استفاده از چک، روی شاخص‌های اقتصادی متاثر خواهد بود، اضافه کرد: تا زمانی که اسکناس وجود ندارد، ایران چک‌ها و چک‌پول‌ها جای خود را به جای آن باز می‌کنند. جلیلیان متذکر شد: اگر دستورالعمل موجود درباره چک اجرا شود، آن یک بار مصرف خواهد بود، در حال حاضر باید خریدار روی چک در زمان خرید امضا کند و در عین حال زمانی که در گیشه بانک قصد نقد کردن آن را به هر نحوی دارد، باید روی آن را امضا کند.

وی با اشاره به اینکه بانک‌ها نیز این دستورالعمل را اجرا نمی‌کنند، اضافه کرد: اگر چک نقش پول را ایفا کند، مثل آن است که بانک‌ها اسکناس منتشر کنند، اما قانون چک متذکر می‌شود که چک یک بار مصرف است و خریدار و فروشنده هر دو باید روی آن را امضا کنند، در عین حال این دستورالعمل از سوی بانک‌ها و مردم رعایت نمی‌شود.

این کارشناس پولی و بانکی با بیان اینکه رعایت نکردن قانون چک در حال حاضر به نفع بانک‌ها و مشتریان تمام می‌شود، خاطرنشان کرد: در گذشته چک پول‌ها به این دلیل مبادله نمی‌شدند که منابع بانک‌ها درگیر بوده است، یعنی با مراجعه به بانک الف، یک میلیون تومان چک دریافت می‌شد و به بانک ب برای نقد کردن آن مراجعه می‌شود، بدین ترتیب چک این مبلغ به عنوان منابع در نزد بانک الف قرار دارد و بانک ب نیز ۴۸ ساعت بعد از طریق کلر آن را دریافت کند، به همین دلیل است که بانک‌ها به نقد عمل کردن چک پول‌ها متقاعد نشدند. وی ادامه داد: برای ایران‌چک، قراردادی فی‌مابین بانک‌ها به امضا رسید و در بند ۸ این قرارداد کارمزدی به عنوان سود استفاده از ایران چک در نظر گرفته شد. براساس این بند، هر بانکی، ایران چک بانک دیگر را نقد کند، ۵۰‌تومان کارمزد دریافت خواهد کرد، بنابراین مبلغ ۵۰‌تومان سود دو روزی که قرار بود از طریق کلر نقد شود، تامین کرد.

جلیلیان با بیان اینکه بانک‌ها بیشتر راغب هستند چک پول به مشتریان پرداخت کنند، گفت: این اقدام به دلیل آن است که دیگر نیازی به پرداخت کارمزد در نقد کردن ایران‌چک وجود ندارد، از سویی مردم راغب هستند ایران چک دریافت کنند، چون در هر بانکی نقد خواهد شد.