جشنواره‌ای بنام تولیدات داخلی به کام محصولات خارجی

مسعودرضا طاهری

مجموعه تاریخی و فرهنگی نیاوران طی ۴ روز شاهد برگزاری نمایشگاه مصنوعات طلا، جواهر، سنگ‌های قیمتی و ساعت بود. در این نمایشگاه که با وجود برگزاری دو دوره مشابه آن تحت عنوان «نخستین جشنواره طلا، جواهر و سنگ‌های قیمتی» بر پا شده بود. به رغم ادعای برگزارکنندگان آن محلی برای عرضه طلا و جواهرات ساخته شده خارجی نیز بود.

اولین دوره چنین جشنواره‌ای ۲۸ خردادماه سال ۱۳۸۰ در سالن ۳۵ نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد. پس از آن به بهانه مشکلات امنیتی سال‌های بعد توفیقی برای تداوم آن به دست نیامد و اقبال برگزاری صحیح اینگونه نمایشگاه‌ها که بهترین محل برای ارائه تولیدات هر چند غیر قابل رقابت داخلی است نیز تا سال‌های بعد از دست رفت. سال گذشته اتحادیه طلا و جواهر نیز پس از انعکاس برخی اخبار مشکلات و عقب‌ماندگی صنعت طلا و جواهر کشور در رسانه‌ها به ویژه در روزنامه‌ دنیای اقتصاد تلاشی برای برگزاری این چنین همایشی در بهمن‌ماه سال گذشته در مجموعه نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران انجام داد که به لحاظ وسعت و گستردگی از جشنواره روزهای اخیر اتحادیه طلا و جواهر شهرستان شمیرانات بزرگ‌تر بود. اما همانطور که انتظار می‌رفت در هر دوی این نمایشگاه‌ها محصولات خارجی به وفور یافت می‌شد.

ارائه محصولات کره، تایلند و ترکیه و حتی مصنوعات ایتالیایی در نمایشگاه مذکور بی محابا به مشتریان معرفی شد به طور مشخص در یکی از این غرفه‌ها یک نمونه دستبند به دو طلا فروش شهرستانی با بارکد ارائه می‌شد که فروشنده با افتخار بر ساخت کشور کره بودن آن تاکید می‌کرد. وی البته بلافاصله پس از آشنا شدن با خبرنگار دنیای اقتصاد داشتن هرگونه کالای خارجی را انکار کرد.

در آن نمایشگاه نیز یکی از اعضای اتحادیه عرضه هرگونه جواهرآلات خارجی در آنجا را انکار کرده بود.

به هر روی در مجموعه کاخ‌های نیاوران نیز با وجود اینکه ستاد خبری «نخستین جشنواره طلا، جواهر و سنگ‌های قیمتی شمیرانات» با ذکر این جمله «همچنین همه آثار ارائه شده در این جشنواره دست‌ساز دستاوردهای طراحان و سازندگان صنعت طلا و جواهر کشور است و هیچ اثر ساخته شده خارجی در نخستین جشنواره طلا جواهر و سنگ‌های قیمتی شمیرانات عرضه نخواهد شد» بر داخلی بودن محصولات تاکید کرده بود.

اما متاسفانه در قسمت عقب کاخ اصلی نیاوران از میان تقریبا ۲۰ غرفه فروش طلا و جواهر تقریبا ۵ غرفه با کمال افتخار آخرین تولیدات تایلند، فرانسه، ایتالیا را به مشتریان خود معرفی می‌کردند. در یکی از این غرفه‌ها یک «سینه‌ریز» ۵/۲میلیون تومانی به خبرنگار دنیای اقتصاد به عنوان ساخته «ون کلیف ایتالیا» معرفی شد که غرفه بعدی نمونه تقریبا مشابه آن را محصول «ون کلیف فرانسه» معرفی کرد و در مقابل این پرسش که بالاخره «ون کلیف» متعلق به ایتالیا است یا فرانسه دقایقی نیز با یکی از سازندگان طلا و جواهر بابلی به مطایبه گذشت.

در محوطه مرکزی این جشنواره یک غرفه به یک وارد کننده و سازنده ماشین‌آلات و دستگاه‌های نسبتا جدید طلا و جواهد اختصاص یافت بود. ماشین‌سازی صالحی و پسران از اصفهان پایه این جشنواره نهاده بود. اختصاص چند غرفه در این نمایشگاه به سنگ‌های قیمتی از جمله مزیت‌های برگزاری آن بود که در این میان حضور دو هنرمند و متخصص در این حرفه بیش از سایرین به چشم می‌خورد.

«شرکت گوهر‌شناسی شاهنده مکابری» متخصص در سنگ‌های راف و تراش جواهرات و دارنده گواهینامه از موسسه GGIP پاکستان یکی از آن جمله بود. رامین مکابر مدیر عامل این شرکت ضمن ابراز عدم رضایت از تجهیز غرفه واگذاری به وی در قبال دریافت دو میلیون تومان هزینه، بیان این که می‌توان در این رشته به جای ۶۰میلیون تومان تنها با ۵/۲میلیون تومان امکان اشتغال را فراهم کرد با اشاره به وجود غرفه های فروش طلا و جواهر ساخته شده خارجی در سالن پشت کاخ نیاوران گفت: نمایشگاه اینجا است چرا هیچ کس توجهی به ما ندارد. وی سفرهای تحقیقاتی فراوانی را به معادن مختلف افغانستان و پاکستان انجام داده و با تشکیل کلاس‌های آموزشی سعی در انتقال تجارب خود به علاقه‌مندان این صنعت دارد.

نمایش غرفه دیگری توسط «محمد نگینی» هنرمند نوآور در زمینه تراش اشکال بی‌بدیل و زیبا از انواع سنگ‌های قیمتی و تزیینی و دارنده انواع لوح افتخار از نمایشگاه‌های داخلی و خارجی برگ ارزنده‌ای از توانمندی‌های هنرمندان کشور بود که البته در این نمایشگاه زیرسایه فروش طلا و جواهرات خارجی بیشتر رنگ باخته بود.

اگرچه چندین نمونه‌ از دستاوردهای این هنرمند ارزنده همچون «رحل» یک تیکه، شمشیر «ذوالفقار» و «شمع» در موزه‌های جواهرات کشور نگهداری می‌شود.

در این جشنواره که به همت اتحادیه طلا، جواهر، نقره، سکه، صراف و ساعت شهرستان شمیرانات برگزار شده بود البته یک فضای نمایشگاهی ویژه نیز وجود داشت. ساختمان دوطبقه و زیبایی در محوطه مرکزی مجموعه کاخ‌های نیاوران به غرفه‌های ویژه‌ای اختصاص یافته بود که تنها مشتریان خاص با دعوتنامه‌های از پیش ارسال شده اجازه دیدن طلا و جواهرات آنجا را می‌یافتند.

در این نمایشگاه (جشنواره) از شرکت‌کنندگان اصفهانی حرف‌های تازه‌تری شنیدیم.

در گپ‌وگفتی با این جوان‌ها به ایده‌های تازه‌تری رسیدیم.

از سوی جوانان یاد شده پیشنهاد شد کارگاه‌های کوچک طلا و جواهرسازی با حمایت جدی دولتی در یک سازماندهی حساب شده در قالب کارخانه‌های بزرگ فعالیت کنند و توان کاری خود را ضمن بهره‌برداری از تکنولوژی‌های مدرن برای رقابت جدی در عرصه‌های صادراتی به کار گیرند.

اگر آنچنانکه آمارها می‌گویند در شهر تهران ۱۲-۱۰ هزار واحد صنفی و در کل کشور ۷۵هزار واحد صنفی در تولید، عرضه و فروش طلا و جواهر فعالیت داشته باشند، به راستی با حمایت و نظارت دولت و توان بخش‌خصوصی چند کارخانه می‌توان با استفاده از نیروهای علاقه‌مند و آشنا به این صنعت به راه انداخت؟