سعید هاشمیان

پیشرفت روزافزون علم و دانش و گسترش اطلاعات از طریق ظهور شبکه‌های وب در سال‌های اخیر تحولات گسترده‌ای در زندگی روزمره به خصوص فعالیت‌های اقتصادی بشر به وجود آورده است. عصر امروز که با پیدایش اینترنت به عصر دانش نامگذاری شده، دوره جدیدی است که موفقیت و پیشرفت‌های اقتصادی مدیون دانش بشری است و با عصر صنعتی که به تولید انبوه محصولات تکیه داشت، تفاوت دارد.یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی به‌ویژه در بخش خدمات که نیاز روزافزونی به این گردش اطلاعات دارند بخش‌های بیمه‌ای، خدمات مالی و مدیریت هستند که می‌بایست پا به پای تحولات دانش در سطح جهان خود را بروز دهند و از رکورد فکری در کارکنان این بخش‌ها جلوگیری نمایند.

شرکت‌های بیمه، موسسات حسابرسی، انجمن‌های حرفه‌ای مالی و موسسات ارائه‌کننده خدمات مدیریتی از جمله بنگاه‌های اقتصادی هستند که بیشترین اثرپذیری در این دوران را خواهند داشت و مهم‌ترین سرمایه در این گروه بنگاه‌های اطلاعات و دانش نیروی انسانی است.در بسیاری مواقع در مباحث اقتصادی برخی دارایی‌های نامشهود از جمله حق‌التالیف، حق‌الاختراع و نظایر آن که در واقع زیرمجموعه‌ای از اطلاعات و دانش افراد است اشتباه گرفته می‌شود که هر چند امروزه ارزش تجاری آنها در گزارشات مالی بنگاه اقتصادی نادیده گرفته می‌شود ولی بایستی در آینده تدابیری اندیشیده شود تا اینگونه سرمایه‌ها ارزیابی و در گزارشات منعکس شوند.به اعتقاد توماس استوارت بسته‌ای از اطلاعات مفید شامل مواد، دانش اطلاعات،‌اموال و تجربه را سرمایه فکری گویند، که می‌تواند برای ایجاد ثروت مورد استفاده واقع شود.

اطلاعات و دانش نیروی انسانی که به وسیله اینترنت در حال افزایش و بهبود است می‌تواند برای بنگاه اقتصادی به عنوان ارزش ویژه‌ای محسوب شود که اگر بانک‌ها و سازمان‌های بیرونی بخواهند اعتبار بنگاه را مورد ارزیابی قرار دهند مبنای محکم و قوی برای بالا بردن درجه اطمینان آنها محسوب می‌شود. این ارزش ویژه چیزی نیست به جز تخصص و دانش افرادی که در آن بنگاه در جهت پیشرفت و کارآیی بنگاه مشغول به کار بوده و از آن در جهت پیشرفت و کارآیی آن بنگاه استفاده می‌کنند. امروزه کامپیوتر و شبکه‌های اینترنتی که در یک زمان کوتاه حجم عظیم اطلاعات را دراختیار قرار می‌دهند،‌شالوده و ابزاری برای تسهیم دانش محسوب می‌گردند، به طوری که کتابخانه‌های سنتی جای خود را به کامپیوتر با حجم کم و ظرفیت بالای حافظه داده‌اند و نوید‌بخش دسترسی آسان با اطلاعات در خواستی کاربران متفاوت خواهد بود.اکثر بنگاه‌های اقتصادی بزرگ از جمله شرکت‌های بیمه از طریق تجارت الکترونیکی که به سرعت جای تجارت سنتی را خواهد گرفت محصولات متنوع خود را ارائه می‌کنند که به روش آسانی قابل خریداری است. کامپیوترها و شبکه‌ها نه تنها ابزاری برای انجام معاملات تجاری خواهند بود بلکه بخشی از سرمایه ساختاری محسوب می‌گردند که دانش را در خود ذخیره کرده تا کارکنان بنگاه ازآن استفاده نمایند.

درشرکت‌های خدمات مالی و بیمه بخش عظیم دانش در اختیار کارکنان است که برای یک دوره معین به استخدام آنها در می‌آیند، به عبارت دیگر کارکنان دانش خود را به بنگاه مورد نظر اجاره می‌دهند،‌حال چنانچه بنگاه بخواهد حداکثر استفاده را از این دانش داشته باشد بایستی محیط در حال تغییر را در رابطه با نیازهای کارکنان،‌انگیزش و ساختار مدیریتی شناسایی نماید. یکی از جنبه‌های مهم کاربردی اطلاعات در شرکت‌های بیمه،‌ارتباط با مشتری یا همان مشتری مداری است، به طوری که شرکت بیمه بخواهد مشتریان فعلی را حفظ و از سوی دیگر مشتریان جدیدی را جذب نمایند، باید برای آنها ارزش بیافریند و ایجاد این ارزش از طریق کیفیت محصول، قیمت مبتنی بر ارزش، انتظارات و توقعات منطقی مشتریان و ارائه اطلاعات مفیدی که از طریق اینترنت سریع‌تر و آسان‌تر صورت می‌گیرد، امکان‌پذیر است.با آمدن اینترنت و تجارت الکترونیکی که رفته رفته درصد بالایی از معاملات و مبادلات را درگیر می‌سازد، احساس خطری را برای شرکت‌های بیمه فراهم می‌سازد که مبادا از دور رقابت‌های تجاری کنار بروند لذا آنها را در صدد کسب دانش دنیا وامی‌دارد، هر چند به دلیل وجود رقابت‌های شدید تجاری ممکن است برخی از شرکت‌ها تاب مقاومت نداشته باشند. ولی این احساس خطر آنها را از ورشکستگی فکری در عرصه فعالیت مرتبط نجات می‌دهد.

پس امروزه آنچه موجب موفقیت، پیشرفت و نجات‌ بنگاه‌های اقتصادی به ویژه شرکت‌های بیمه، خدمات مالی و مدیریتی از رکورد می‌شود،منابع انسانی است که از خلاقیت‌ها، مهارت‌ها، دانش و همکاری شخصی خود فرصتی را برای بنگاه اقتصادی فراهم می‌سازند تا ارزش تجاری به دست آوردند و این ارزش به وجود نخواهد آمد مگر این که شرایطی برای استفاده از دانش روز دنیا برای تجارت (از جمله اینترنت) و اصول اساسی مدیریت فراهم شود.