مرور تجربه کشورهای دیگر
توسعه لیزینگ تاجیکستان در بستر قانون
تعالی لیزینگ در تاجیکستان مسیری آرام را پیموده است. رشد این صنعت در این کشور ناشی از برداشتن گام‌های لازم به سوی ایجاد چارجوب‌های قانونی کاملا مناسب برای لیزینگ بوده است. در جولای ۲۰۰۴ و در چارچوب‌های مصوبه دولت تاجیکستان طرح ایجاد گروه کارشناسی خبره برای جست وجوی راه‌های توسعه لیزینگ عینیت یافت. طرح مورد بحث با در برداشتن اهداف زیر تحت نظارت وزارت اقتصاد و تجارت قرار گرفته است:
*گسترش مطلوب چارجوب‌های حقوقی لیزینگ بر مبنای مقررات قانونی این صنعت و مقررات حسابداری آن.
*تغییر ساختار پرتفوی اعتباری کشور از بازرگانی به تولیدات صنعتی از طریق ایجاد شرکت‌های لیزینگ.
*ایجاد فضای مطلوب مالیاتی برای لیزینگ.
همچنین بانک ملی تاجیکستان گام‌هایی را جهت هموارسازی مسیر تامین مالی طرح‌های لیزینگ به وسیله موسسات اعتباری برداشته است. در نیمه دوم سال ۲۰۰۵، بانک مذکور دستورالعمل‌های خاص حسابداری لیزینگ را برای بانک‌ها و سایـر موسسات اعتباری تدویـن و برقـرار ساخت. در پایـان سال ۲۰۰۴، قـراردادهای لـیزینگ از طریـق بانک‌های «TAJIKSODIROT» و «AMONAT» و انجمن تجاری زنان تامین مالی گردیده‌اند. همچنین یکی از بانک‌های مطرح کشور یعنی «AGROINVESTBANK» سیاست‌ها و روش‌های عملیاتی خاص لیزینگ را برای تامین مالی طرح‌های کشاورزی برقرار کرده و فعالیت‌های خود را از ابتدای سال ۲۰۰۵ آغاز نموده است.
تاجیکستــان در سال (۲۰۰۴) شــاهد تشکیل اولین شرکت مستقل لیزینگ بنام «NAHUST LEASING» بوده که عمده سهام آن به «TAJIKSODIROT BANK» تعلق دارد و قرار است از ابتدای سال ۲۰۰۵ راه‌اندازی شود. در سال‌های آغازین فعالیت لیزینگ در این کشور حجم عملیات لیزینگ برون مرزی از لیزینگ داخلی فراتر رفت. در سـال (۲۰۰۴) هفت طرح لیزینگ به ارزش (۸/۵)میلیون دلار در زمینه مخابرات، صنایع دارویی، فرآوری‌های کشاورزی و تجهیزات نساجی به اجرا درآمد.
به هرحال مجموعه عملیات لیزینگ در تاجیکستان هنوز انتظارات لازم را برآورده نکرده است. همان‌طور که قبلا گفته شد، موجرین داخلی علاقه مند به تامین مالی طرح‌های لیزینگ هستند. ولی چون در بیشتر موارد دوره قرارداد‌های لیزینگ با دوره بازیابی و ببارنشینی طرح‌های مختلف متناسب نبوده و نرخ سود عملیات لیزینگ نیز تقریبا در حد بالایی قرار دارد، بنابر این بیشتر شرکت‌ها که به بازارهای بیرونی دسترسی دارند ترجیح می‌دهند که از اعتباردهندگان خارجی بخصوص شرکت‌های لیزینگ استقراض نمایند. زیرا دوره قرارداد آنها بطور میانگین چهارساله بوده و نرخ سود نیز از ۱۴درصد در سال تجاوز نمی‌نماید، درحالی که نرخ سود لیزینگ‌های داخلی از ۲۲درصد تا ۳۰درصد سالانه در نوسان است.
اینها دلایل مقتضی برای رونق طرح‌های لیزینگ برون مرزی و رشد بطئی لیزینگ داخلی در کشور تاجیکستان به شمار می‌روند.
چشم‌انداز لیزینگ
تولید‌کنندگان صنعتی در تاجیکستان به شدت نیازمند بهسازی و جایگزینی ماشین‌آلات کهنه با اقلام جدید می‌باشند. این معضل بهره‌وری و رسیدن به حد مطلوب در تولید محصولات را با مشکل مواجه کرده است و بنابر این امکان جوابگویی مناسب به سطح تقاضای محصولات وجود ندارد. از سوی دیگر موسسات بزرگ و کوچک داخلی به‌دلیل فقدان سرمایه در گردش و سرمایه گذاری‌های زیربنایی قادر به خرید تجهیزات جدید و تکنولوژیک نیستند و از سوی دیگر دسترسی به بازارهای مالی نیز مشکلات خاص خود را دارد.
دولت نیز قادر به پاسخگویی به این تقاضاها نمی‌باشد. بدین ترتیب تولید‌کنندگان محصولات صنعتی و کشاورزی مجبورند که تحت شرایط فعلی به ادامه فعالیت بپردازند ولی همواره مترصد یافتن شیوه‌های عملی برای برون رفت از این مشکلات می‌باشند. لیزینگ در این میان موثرترین ابزار محسوب شده و می‌تواند نیروی محرکه رشد اقتصادی تاجیکستان به حساب آید. هرچند بازیگرانی وارد این عرصه شده‌اند ولی هنوز سطح تقاضا برای تامین مالی طرح‌ها از طریق لیزینگ برای تولیدگران صنعتی و کشاورزی به شدت وجود دارد و کمبود منابع مالی بلند مدت در سیستم بانکی تاجیکستان خود مزیدی بر علت وجود مشکلات پیش‌گفته می‌باشد.
تحقیق و ترجمه: واحد مطالعات انجمن شرکت‌های لیزینگ ایران
ارسال نظر