سهم 41/5 درصدی بیمه‌های خصوصی از 4هزار میلیارد تومان خسارات پرداختی صنعت بیمه
لیلا اکبرپور
در اولین بخش گزارش، روند رویه رشد تولید حق بیمه در بازار به ویژه بخش‌خصوصی بررسی شد. در بخش دوم نیز خسارات پرداختی در شرکت‌های بیمه خصوصی بررسی می‌شود.

خسارات پرداختی
مجموع خسارات پرداختی صنعت بیمه کشور از سال ۸۲تا پایان مهر ماه ۸۵ بالغ بر ۳۹هزار و ۸۰۱میلیارد ریال بود. سهم بیمه‌های دولتی از خسارات پرداختی ۳۷هزار و ۶۴۹میلیارد ریال و سهم شرکت‌های بیمه خصوصی ۲هزار و ۱۵۱میلیارد ریال در مدت مذکور بوده است.
بدین ترتیب 59/94 درصد خسارات توسط شرکت‌های دولتی و 41/5درصد توسط شرکت‌های خصوصی پرداخت شده است.
در جدول شماره ۱ سهم شرکت‌های بیمه دولتی و خصوصی در پرداخت خسارات طی سال‌های ۸۲ تا ۷ماهه۸۵ آمده است.
به طور کلی خسارات پرداختی هر سال از 3 بخش: 1- خسارات پرداختی بابت بیمه نامه‌های صادره سال جاری، 2- خسارات پرداختی بابت بیمه‌نامه‌های صادره سال قبل که در سال جاری معتبر است و 3- تصفیه خسارات معوق سال قبل تشکیل می‌شود.
از آنجایی که خسارات پرداختی رابطه مستقیم با حق بیمه صادره دارد، خسارت در سال‌های نخست فعالیت‌ بیمه خصوصی ناچیز است، در جدول شماره ۲چگونگی سهم خسارات پرداختی توسط بخش‌خصوصی نشان داده می‌شود.
رشد خسارت بخش دولتی و خصوصی
آن‌طور که کارشناسان صنعت بیمه کشور می‌گویند، درخصوص عملکرد شرکت‌های بیمه در سال‌های اول نمی‌توان تحلیل دقیقی داشت، چرا که تجهیز شرکت و تاسیس شعبه و اعطای مجوز نمایندگی زمان قابل ملاحظه‌ای را می‌طلبد. اما در کشور ما از آنجایی که اکثر شرکت‌های بیمه خصوصی حاصل تاسیس بیمه‌گذاران بزرگ سابق بیمه‌های دولتی بودند، شرکت‌های بیمه خصوصی به سرعت فعالیت خود را آغاز کردند و به موازات رشد تولید حق‌بیمه، خسارت پرداختی آنها هم رشد کرد. در جدول شماره ۳ رشد خسارت بخش دولتی و خصوصی طی سال‌های ۸۳ تا ۷ماه اول ۸۵ آمده است.
رتبه شرکت‌های بیمه‌خصوصی براساس خسارت
کل بازار بیمه کشورمان طی ۳سال گذشته بابت جبران خسارت معادل ۳۹هزار و ۸۰۱میلیارد و ۱۰۰میلیون ریال به بیمه‌گذاران غرامت پرداخت کرده است. از این مقدار سهم بیمه‌های خصوصی معادل ۲هزار و ۱۵۱میلیارد و ۷۰۰میلیون ریال بود. سهم تک‌تک شرکت‌های بیمه خصوصی در خسارت پرداختی در جدول شماره۴ آمده است.
سهم بخش خصوصی از کل خسارات پرداختی بازار در 3 سال گذشته 41/5درصد است که با توجه به ضریب خسارت بالای رشته شخص ثالث و انحصار سهم عمده آن در بخش خصوصی توسط بیمه پارسیان، 4درصد از خسارات پرداختی مربوط به این شرکت است.
ترکیب پرتفوی خسارات
سهم رشته‌های مختلف بیمه از مجموع خسارات پرداختی در کل بازار و بخش خصوصی در جدول شماره 5 آمده است.
با توجه به جدول شماره ۵، سهم رشته اتومبیل، ثالث و سرنشین از خسارات پرداختی در کل بازار
71/59درصد و از خسارات پرداختی در بازار خصوصی 58/77درصد است، در مجموع رشته زندگی با 48/5درصد و سایر رشته‌ها با 93/22درصد در کنار بیمه‌های اتومبیل کل خسارات پرداختی در بازار بیمه کشور را تشکیل می‌دهند.
اما سهم خسارات رشته زندگی در بازار خصوصی ۶۱/۱درصد و سایر رشته‌ها ۸۱/۲۰درصد که در کنار بیمه‌های اتومبیل کل خسارات پرداختی را در این بخش از بازار تشکیل می‌دهند.
نکته- همانطور که در بخش اول اشاره شد سهم عمده رشته زندگی در بخش خصوصی در انحصار بیمه کارآفرین است، از آنجا که صدور بیمه‌نامه‌های زندگی برای این شرکت تعهدات قابل توجهی را به ارمغان آورده است، بحث سرمایه‌گذاری از مواردی است که مدیران بیمه کارآفرین باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. آنچه موجب امیدواری است پرتفوی بیمه کارآفرین از نظر تولید و پرداخت خسارت ترکیب مناسبی دارد به طوری که 15/52درصد خسارات پرداختی بیمه کارآفرین متعلق به بیمه‌های اتومبیل، 53/44درصد آن متعلق به سایر رشته‌ها و 32/3درصد در انحصار رشته زندگی است.
سهم خسارت رشته اتومبیل در کل بازار ۵۹/۷۱ و در پرتفوی بیمه کارآفرین ۱۵/۵۲درصد است.
نکته- سهم بخش خصوصی از کل خسارات پرداختی بازار طی 3سال گذشته 41/5درصد است که 4درصد آن مربوط به بیمه پارسیان است و سهم سایر شرکت‌ها 41/1درصد کل بازار است، همچنین در بازار خصوصی سهم بیمه پارسیان 97/73درصد کل خسارات و بیمه‌های کارآفرین، سینا، رازی و ملت به ترتیب یا 11/8، 75/6، 61/4، 23/2 درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
نسبت خسارت به حق بیمه
معمولا در گزارش‌های سالانه صنعت بیمه، ضریب خسارت با در نظر گرفتن ذخیره فنی حق بیمه و ذخیره خسارت معوق محاسبه می‌شود، چنانچه مجموع عملکرد چند سال مورد بررسی قرار گیرد، نمی‌توان از این روش استفاده کرد، چرا که خسارات معوق هر سال در سال بعد تصفیه شده و جزء خسارات پرداختی سال بعد منظور می‌شود.
این در حالی است که گزارش تنظیم شده توسط بیمه‌مرکزی ایران در مورد عملکرد ۷ماه سال ۸۵ فاقد ذخایر فنی حق بیمه و خسارت معوق بود، این اقلام باید در پایان سال با در نظر گرفتن سهم نگهداری شرکت و با احتساب سهم بیمه‌گران اتکایی محاسبه شود.
در گزارش مذکور به جای ضریب خسارت، از نسبت خسارت پرداختی به حق بیمه صادره استفاده شده است.
در جدول شماره ۶ نسبت خسارت در کل بازار و بازار خصوصی آمده است.