حمید رجبی- مطمئنا تاکنون کلمه پولشویی را شنیده‌اید. ولی آیا معنی آن را می‌دانید پولشویی (Money laundering) یک فعالیت غیر قانونی است که طی آن وجوه و عواید کسب شده از اعمال خلاف، شسته شده و ظاهری قانونی به خود می‌گیرد. خلافکاران با انجام اعمال خلافی از قبیل خرید و فروش مواد مخدر، قاچاق کالا، قاچاق انسان و اختلاس سودهای کلانی به دست می‌آورند. این افراد عواید به دست آمده از اینگونه اعمال را در بانک‌ها پس‌انداز نمی‌کنند بلکه آنها را به صورت نقد نگهداری می‌کنند. پول‌های نقد نیز به علت حجم زیاد و مشکلات در حمل و نقل سبب می‌شود که خلافکاران این پول‌ها را ناچارا به پول شویان داده تا با وارد کردن آنها در چرخه‌ای از فعالیت‌ها و گذر از مراحلی به آنها مشروعیت بخشند. در این میان پولشویان کسانی هستند که یا خود مبادرت به انجام اعمال خلاف نموده و پول‌های ناشی از آن را تطهیر می‌کنند و یا کسانی هستند که پول‌های خلاف را به طور آگاهانه یا ناآگاهانه در سیستم مالی و اقتصادی یک کشور تزریق می‌کنند این افراد برای اینکه توجه مجریان قانون را به خود جلب نکنند، مقادیر زیاد پولی را که به دست آورده‌اند به قسمت‌های کوچکتر تقسیم کرده و این پول را در کارهای قانونی وارد می‌کنند.

سرمایه‌‌گذاری در بانک‌ها، خرید سهام و اوراق قرضه، انتقال پول به کشورهایی بامقررات بانکی آزاد مانند سوییس و ایجاد مراکز خیریه از جمله روش‌هایی است که پولشویان از طریق آنها مبادرت به پولشویی می‌کنند و به این صورت با وارد کردن این وجوه به کارهای قانونی و دست به دست شدن آنها، پول‌های کثیف با پول‌های تمیز مخلوط می‌شود و جلوه‌ای قانونی به خود می‌گیرد به طوری که دیگر نمی‌توان آن را شناسایی کرد.

جدیدترین روش پولشویی که امروزه متداول شده، پولشویی از طریق شبکه اینترنت و یا ماهواره است. افراد در این سیستم به طور مستقیم و بدون واسطه اقدام به خرید و فروش می‌کنند و چون نقل و انتقالات به صورت بی‌نام بوده، شرایط مناسبی را برای سودجویان

فراهم می‌آورد.

پولشویی آثار سوئی بر اقتصاد کشورها می‌گذارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به آلوده شدن و بی‌ثباتی بازارهای مالی، عدم یا کاهش اعتماد مردم به بازار و مبادلات قانونی و کاهش ریسک سرمایه‌‌گذاری، تغییرات ناخواسته و جبری تقاضای پول و فرار سرمایه به سمت کشورهای غربی اشاره کرد.

برای مقابله با پولشویی در سطح بین‌المللی، سازمان بین‌المللی مبارزه با پولشویی (FATF) مبارزه با فعالیت‌های غیرقانونی که دامنه وسیع فعالیت‌‌های اقتصادی را نیز در بر می‌گیرد آغاز کرده است.

معمولا دولت‌ها با روش‌های متفاوتی اقدام به مبارزه با پول‌شویی می‌نمایند.

- بستن حساب‌های بانکی بی‌نام

- مراقبت‌های ویژه و مستمر به‌رغم تایید قبلی در خصوص مشتریان فعلی و پذیرش مشتریان آتی، گزارش معاملات مشکوک و فریبکارانه.

- طراحی و برقراری روش‌ها و کنترل‌هایی برای کشف معاملات مشکوک

- کنترل بر روی خارج شدن ارز از کشور

این اقدامات که با تصویب قوانین و مقررات لازم و همچنین اتخاذ تدابیر مناسب جهت مبارزه، تطهیر پول‌ها صورت می‌گیرد باعث می‌شود از شیوع بیشتر جرایم جلوگیری شود و کسانی که صاحب پول‌های کثیف می‌گردند به سادگی قابل شناسایی باشند.

در حال حاضر در ایران نیز اقداماتی برای مبارزه با پول‌شویی صورت گرفته و لایحه مبارزه با پول‌شویی در مجلس به تصویب رسیده است و با طرح ایراداتی توسط شورای نگهبان و پافشاری مجلس بر مصوبات خود به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفته است.