سرنوشت مبهم دلار در چهارراه استانبول

بسیاری از فعالان بازار ارز معتقدند، تصمیم دولت در متنوع کردن سبد ارزی و کاهش وزن دلار باعث شده است که شکنندگی اقتصاد کشور در مقابل نوسان‌ها و سیطره دلار کاهش پیدا کند. به گزارش خبرگزاری فارس، گرچه برخی کارشناسان اقتصاد سیاسی انتخاب یورو به عنوان ارز عمده سبد ارزی کشور را نوعی معامله با اتحادیه اروپا در قبال همکاری این اتحادیه در پرونده هسته‌ای می‌دانند، اما کارشناسان اقتصادی این اقدام دولت را تصمیمی‌آگاهانه و به موقع برای جلوگیری از خطرات کاهش ارزش دلار و نوسان آن و نیز حذف امکان اعمال نفوذ آمریکا از طریق اتاق پایاپای اسناد بانکی نیویورک می‌دانند.

اقتصاددانان معتقدند هر دلاری که در سطح جهان معامله می‌شود، در واقع نوعی کمک غیر مستقیم به توسعه یافتگی آمریکا محسوب می‌شود و در نهایت در اتاق پایاپای اسناد بانکی نیویورک قابل رصد شدن و اعمال نفوذ از جانب آمریکا است.

مساله‌ای که کارشناسان پیرامون آن اظهار نگرانی می‌کنند، فروش نفت خام ایران بر پایه دلار و واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای بر پایه یورو می‌باشد که در این فرآیند تبدیل دلار به یورو هزینه‌ای متوجه وارد کنندگان و به تبع آن متوجه تولید کشور می‌کند، ولی برخی کارشناسان این هزینه‌ها را در کوتاه مدت می‌دانند و قائلند در بلندمدت، معامله با یورو روان‌تر می‌شود و هزینه‌های جانبی تبدیل دلار به یورو و از محل تقویت یورو جبران می‌شود.

ابراهیم شیبانی رییس کل بانک مرکزی با اشاره به تصمیم دولت برای تغییر سبد ارزی از دلار به یورو، گفت: کشور از تغییر سبد ارزی، دچار هیچ مشکلی نخواهد شد.

اظهارنظر صرافان از وضعیت دلار در بازار داخلی

با تغییر سبد ذخایر ارزی کشور از دلار به یورو میزان اتکای کشور، در سبد ارزی به دلار کاهش می‌یابد، این امر بدان دلیل است که دلار در حال حاضر محذوریت دارد، این یک پدیده بین‌المللی و نه داخلی است.

وقتی ارزش دلار کاهش می‌یابد، بسیاری از کشورها به دلیل آنکه منابع خود را به یک واحد پولی که در حال تغییر ارزش قیمت است، تبدیل کرده‌اند، متضرر می‌شوند، بدین ترتیب گرایش به کاهش ذخایر دلاری در همه کشورها از جمله ایران وجود دارد.

با توجه به این مطلب که گزیده‌ای از سخنان وزیر اقتصاد است، خبرگزاری فارس برای بررسی آثار تبدیل ارزهای عمده سبد ارزی کشور به یورو به گفت‌وگو با برخی فعالان بازار پرداخته است.

سیروس روحی مدیر صرافی ملی در تهران معتقد است: تبدیل ارزهای عمده سبد ارزی از دلار به یورو هیچ تاثیری در قیمت دلار یا یورو نداشته گرچه وی می‌گوید که مردم از این تصمیم استقبال کرده و تقاضای یورو نسبت به دلار بیشتر شده است.

حواله‌های بانکی دلاری صادر نمی‌شود

روحی افزود: تقاضای مردم برای دلار به این خاطر کاهش یافته است که حواله‌های بانکی ارزی براساس دلار متوقف شده است.

این فعال بازار ارز گفت: بیشتر بازرگانان و نمایندگان شرکت‌ها حواله‌های یورویی تقاضا می‌کنند.

روحی گفت: مقصد حواله‌های ارزی یورویی کشورهای کره، چین، مالزی و اتحادیه اروپا است.

روحی در پاسخ به این پرسش که آیا حواله‌های ارزی به خاطر بحث تحریم با مشکل همراه شده‌اند گفت: مشکلی برای حواله‌های ارزی وجود نداشته فقط یکی دو حواله به مدت چند روز مشکل داشت که آن هم برطرف شد.

تصمیم دولت در تغییر ذخایر ارزی عاقلانه بود

سیروس روحی فعال بازار ارز در مورد تصمیم دولت در تغییر سبد ارزی کشور گفت: به نظرم تصمیم دولت عاقلانه بود، گرچه تبدیل کل ذخایر به یورو و هم کار درستی نیست و باعث افزایش ریسک می‌شود، ولی اگر سرمایه ارزی به یورو تبدیل شود به نفع کشور است.

وی گفت: یورو هم‌اکنون در ۱۱ کشور اروپایی مانند فرانسه، آلمان، ایتالیا، بلژیک، سوئیس، نروژ، هلند، دانمارک، یونان و قبرس جریان دارد.

روحی در پاسخ به این پرسش که نرخ ارز را از کجا به دست می‌آورد، پاسخ داد: هر روز ساعت ۵/۷ صبح بانک ملی مرکزی نرخ‌های ارز را با تلفن گویای ۶۰۹۹۲۸۲۸ اعلام می‌کند و همچنین پایگاه‌های اطلاع رسانی بورس‌های جهان مانند نیویورک، لندن، ژاپن و پایگاه north finance قیمت ارز را به روز اعلام می‌کند.

روحی فعال بازار ارز تهران در مورد وام‌های ارزی ارزان قیمت از خارج کشور، گفت: عده‌ای به دلیل سود بالای تسهیلات بانکی در داخل کشور، متوسل به وام‌های ارزی از کشورهای خارجی می‌شوند که نرخ سود آنها در حد ۳ درصد است و با احتساب هزینه بیمه انتقال ارز باز هم ارزان‌تر از تسهیلات داخلی است.

وی گفت: اگر دولت نرخ سود داخلی را کاهش دهد، وام‌های ارزی خارجی کمتر مورد استفاده سرمایه‌گذاری داخلی قرار می‌گیرد.

روحی گفت: برخی افراد هم با گرفتن وام‌های ارزی خارجی ارزان، در بانک‌های داخلی سپرده‌گذاری می‌کنند و از محل سود آن قسط وام‌های ارزی خود را می‌پردازند.

محمدصادق حائری‌زاده مشتری یکی از صرافیها نیز در پاسخ به پرسشی مبنی بر اثر تصمیم دولت در تغییر سبد ارزی، گفت: به نظرم ارز معتبر دنیا هنوز دلار است و تصمیم دولت اثری در افزایش تقاضای یورو نداشته است.

چین و تبدیل ۱۰۰۰میلیارد دلار به یورو

حائری‌زاده با اشاره به تصمیم دولت چین در تغییر ذخایر ارزی خود، گفت: مسوولان چین اعلام کرده‌اند که طی یک برنامه ۵ ساله قصد دارند ۱۰۰۰میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود را به یورو تبدیل کنند و این برنامه زمان بندی ۵ ساله برای جلوگیری از نوسان بازار است.

حائری‌زاده که خود را فعال بازار شکر نامید، گفت: با توجه به این که تمام حرکت‌های ارزی دلاری دنیا در اتاق پایاپای نیویورک رصد می‌شود، این امر برای معادلات دلاری ایران می‌تواند شکننده باشد، اما این شکنندگی در مورد یورو وجود ندارد.

وی گفت: توجیه تصمیم دولت در تغییر سبد ارزی کشور این است که یوور نسبت به دلار بیشتر رشد کرده است، ولی این نکته نباید فراموش شود که با افزایش قیمت یورو، صادرات اتحادیه اروپا گران‌تر تمام شده و کاهش می‌یابد و در درازمدت به نفع تقویت ارزش آن در مقابل دلار نخواهد بود.

حائری‌زاده گفت: دیدگاه من این است که ارزهای رایج در کشور ما به چند رشته تقسیم شوند و اتکا صرف به دلار یا یورو نباشد، بلکه سبدی از ارزهای مسلط باشد.

حائری‌زاده خاطرنشان ساخت: بنیه اقتصاد کشور باید تقویت شود تا ارزش ذخایر و پول ملی افزایش پیدا کند.

حواله دلاری ممنوع

امیر رمضانی مدیر صرافی کلائی نیز در پاسخ به اثر تغییر سبد ارزی به یورو گفت: از نظر ما هنوز این تصمیم تاثیری بر قیمت یورو نداشته است.

رمضانی گفت: حواله‌های دلاری از جانب ایران دیگر صادر نمی‌شود، بلکه کسانی که تقاضای دلار دارند، حواله‌های یورویی دریافت می‌کنند و سپس یورو را در کشورهای همسایه به دلار تبدیل می‌کنند.

منوچهر اکرم مدیر صرافی جام‌جم نیز معتقد است که اثر تصمیم دولت در تغییر سبد ارزی بر بازار بد بوده است، زیرا بازرگانان قادر نیستند با یوروی گران‌قیمت اجناس ارزان بخرند، در نتیجه حاصل این گرانی به مصرف‌کننده نهایی تحمیل می‌شود.

وی معتقد است:‌ قیمت یورو در دنیا به معادلات جهانی یورو بستگی دارد و ربطی به تصمیم دولت ایران ندارد.

وی گفت: هنگامی‌که یورو در سطح جهان کاهش ارزش پیدا می‌کند قیمت آن در داخل کشور کاهش پیدا نمی‌کند.

افزایش متقاضیان یورو در کشور

اما ابوالقاسم سلیمان‌پناه مدیر صرافی ‌‌هامون معتقد است: اکثر مشتریان تقاضای یورو می‌کنند و آنهایی که تقاضای دلار دارند، در خارج از کشور یورو را به دلار تبدیل می‌کنند.

سلیمان‌پناه گرچه معتقد است، مردم برحسب عادت با معادلات دلاری خو گرفته‌اند، اما می‌گوید: در درازمدت خطوط اعتباری یورویی که باز شود، معاملات یورویی هم مانند دلار جا می‌افتد. وی گفت: به نظرم یکی دو سال وقت لازم است تا بازار ارز کشور با معاملات یورویی به تعادل برسد.

یورو و تسلط آینده

سلیمان‌پناه معتقد است: یورو ‌در آینده مسلط می‌شود، چون اقتصاد کشورهای اتحادیه اروپایی روز به روز بهتر می‌شود.

مدیر صرافی ‌‌هامون گفت: تصمیم دولت در کوتاه‌مدت هزینه‌هایی در بردارد، ولی در درازمدت به نفع کشور است. منصور زرین‌قلم مدیر صرافی الیت نیز معتقد است: تصمیم دولت هیچ اثری بر ارزش قیمت یورو نداشته و فقط مردم یک مقداری سرگردان شده‌اند. وی معتقد است: بورس‌بازان دنیا کار خودشان را انجام می‌دهند و تقویت اقتصادهای اروپا تاثیری در نرخ برابری یورو به دلار در ایران نداشته است.

بانک مرکزی و تثبیت یورو

زرین قلم گفت: اگر بانک مرکزی به جای تثبیت قیمت دلار، قیمت یورو را ثابت نگه دارد، به نفع کشور است.

زرین‌قلم معتقد است: بانک مرکزی از صرافان هم نظر‌خواهی کند و قیمت یورو را تثبیت کند.

به‌هرحال کارشناسان سبد متنوع ارزی از ارزهای مسلط دنیا را پیشنهاد می‌کنند و همچنین تبدیل ذخایر ارزی کشور باید با برنامه‌‌ریزی انجام شود که کمترین اثر تورمی‌بر واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای و در نتیجه بر هزینه تولید داشته باشد. بنابر اعتقاد اکثر کارشناسان، متنوع کردن سبد ارزی، ضریب امنیت و پشتوانه ارزی اقتصاد کشور را بالا می‌برد و ریسک آن را به حداقل می‌رساند.